گروه سیاسی: وزیر امور خارجه کشورمان گفت: همکاری‌های چندجانبه و راهبردی ایران و هند بویژه پس از عضویت در 2 سازمان شانگهای و بریکس افزایش یافته و البته هند در عضویت ایران تاثیرگذار بوده است.

سوبرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه هند که در سفری 2 روزه در تهران به سر می‌برد، روز گذشته با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد؛ دیداری که می‌توان آن را در امتداد ابتکارات جدید سیاست خارجی ایران در دولت سیزدهم مهم دانست. از سویی پیوستن رسمی جمهوری اسلامی ایران به گروه بریکس که هند از اعضای اولیه آن به حساب می‌آید اهمیت روابط تهران - دهلی را مضاعف می‌کند و از سوی دیگر اهتمام بر توسعه بندر چابهار و تقویت کریدور شمال - جنوب چشم‌انداز روابط 2 کشور را استراتژیک‌تر کرده است.

امیرعبداللهیان در نشست خبری مشترک با سوبرامانیام جایشانکار همتای هندی خود اظهار داشت: بسیار خرسندم که میزبان وزیر خارجه هند هستم. سفر ایشان گامی مهم در راستای توسعه همکاری‌های متنوع و گسترده 2 طرف است و ما به عنوان دوستان دیرینه و شرکای قابل اعتماد گفت‌وگوهای بسیار مهمی را در راستای منافع 2 طرف داشتیم. وی گفت: ما درباره موضوعات مختلفی از جمله مسائل اقتصادی و اتصالات راهبردی صحبت کردیم و به خصوص بر توسعه بندر چابهار و مسیر ترانزیت شمال جنوب تاکید کردیم، همچنین توسعه روابط 2 ملت و افزایش همکاری‌های 2 و چندجانبه مورد تاکید مشترک قرار گرفت. وزیر امور خارجه تصریح کرد: روسای جمهور ایران و هند در حاشیه نشست سران بریکس توافقاتی داشتند و ما امروز بر وجود اراده سیاسی قوی 2 طرف بر بسط همکاری‌های علمی، صنعتی، اقتصادی، گردشگری و فناوری تاکید کردیم. امیرعبداللهیان بیان داشت: مناسبات موجود و موانع فنی را بررسی کردیم و قرار شد نشست‌هایی برای تیم‌های فنی برای سرعت بخشیدن به توافقات فی‌مابین را داشته باشیم. همکاری‌های چندجانبه و راهبردی ایران و هند بویژه پس از عضویت در 2 سازمان شانگهای و بریکس افزایش یافته است و البته هند در عضویت ایران تاثیرگذار بود و از نقش مثبت آنها تشکر می‌کنیم.

* امنیت کشتی‌های صهیونیستی مشروط به پایان جنگ علیه غزه

وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه در قالب بریکس قرار شد از ظرفیت‌های 2 طرف به نحو مطلوب استفاده شود، گفت: همچنین درباره اشتراک دیدگاه‌ها در حوزه مسائل بین‌الملل از جمله درباره وضعیت اسفبار فلسطین گفت‌وگو کردیم و توقف جنگ و جلوگیری از تسری جنگ را مورد تاکید قرار دادیم. وی تصریح کرد: ما بر جلوگیری از گسترش جنگ و بر اهمیت کشتیرانی منطقه همواره تاکید داریم. این مساله‌ای است که مورد تاکید مقامات یمن هم هست و در سفر 2 هفته پیش یکی از مقامات عالی‌رتبه یمن به تهران آنها به ما اطمینان دادند که خللی در امنیت کشتیرانی ایجاد نخواهند کرد اما تا زمانی که جنگ در غزه هست، نسبت به ممانعت از عبور کشتی‌های مرتبط با اسرائیل یا به مقصد اسرائیل اقدام می‌کنند. امیرعبداللهیان تاکید کرد: ما بر موضوع ضرورت توقف جنگ و نسل‌کشی در غزه از طریق سوییس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران بارها به طور رسمی به مقامات آمریکا تاکید کردیم و هشدار دادیم. آمریکا نمی‌تواند از یک‌سو داعش را در منطقه ما خلق کند و از سوی دیگر سخن از مبارزه با داعش داشته باشد. همچنین آمریکا نمی‌تواند از طرفی در کنار اسرائیل باشد و در کشتار ۲۴ هزار فلسطینی سهیم باشد و در عین حال دیگران را دعوت به خویشتنداری کند. وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرد: کاخ سفید نمی‌تواند در چنین شرایطی از تمایل خود به عدم گسترش جنگ سخن بگوید. پیام من به آقای بلینکن این است که راه‌حل در جنگ نیست، ما 100 روز پیش و قبل از عملیات توفان الاقصی در 7 اکتبر به شما اعلام کردیم دست خود را در غزه به خون افراد بی‌گناه آلوده نکنید و سرنوشت خود را به سرنوشت نتانیاهو گره نزنید چرا که تاریخ وی به پایان آمده است. آمریکا منافع خود را به منافع این رژیم آپارتایدی گره نزند. امیرعبداللهیان در پایان خاطرنشان کرد: ایران از امنیت کشتیرانی در منطقه حمایت می‌کند و به آمریکا و انگلیس هشدار می‌دهیم که جنگ علیه یمن و غزه را متوقف کنند.

* در توسعه بندر چابهار دیدگاه مشترک وجود دارد

در ادامه این نشست جایشانکار وزیر خارجه هند درباره دیدار خود با امیرعبداللهیان گفت: امروز تبادل نظر خوبی داشتیم. ما تعاملات دوجانبه خودمان را مورد رایزنی قرار دادیم. امروز فرصت این را دارم که با آقای رئیسی و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هم دیدار داشته باشم. وی تصریح کرد: آقای رئیسی و آقای مودی با یکدیگر پیش‌تر دیدار کردند و در تماس هستند. امروز ما همکاری‌های خوبی داریم، ما در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی تمرکز کردیم. ایران و هند متحد هستند. نهادهای دانشگاهی به ما کمک می‌کنند. وزیر خارجه هند بیان کرد: هند زبان فارسی را به عنوان زبان رسمی در آموزش‌های خودش به رسمیت شناخته است. هند می‌خواهد از موقعیت ایران در منطقه که می‌تواند هند را به شمال برساند استفاده کند. وی افزود: ما در توسعه بندر چابهار دیدگاه مشترک داریم. ما یک نقشه راه خوب را برای سال‌های بعد ترسیم کردیم و باید پیشرفت این پروژه‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم. هر 2 بسیار نگران تحولات غرب آسیا هستیم. از تشدید خصومت‌ها و خشونت‌ها باید جلوگیری کرد. جایشانکار گفت: هند یک موضع در قبال مبارزه با تروریسم دارد. این موضع ما ادامه دارد. این مهم است که ما در هر منازعه از کشته شدن غیرنظامیان جلوگیری کنیم. به وضعیت اسفبار در غزه اشاره کردیم. این نگرانی مهم ما است. همچنین کمک‌های انسان‌دوستانه را هم بحث کردیم و ما از این کمک‌ها استقبال می‌کنیم. موضع هند حمایت از راه‌حل 2 دولتی است تا فلسطینی‌ها قلمرو خودشان را داشته باشند البته ما به مساله تهدیدهای ترافیک و رفت و آمد کشتیرانی تاکید کردیم. حملاتی در نزدیکی هند هم شاهد بودیم و این نگران‌کننده است و بر منافع انرژی و اقتصادی هند تاثیر گذاشته است. وزیر خارجه هند بیان کرد: آقای امیرعبداللهیان و من به تحولات افغانستان نیز پرداختیم. بحث دیگر ما بحث قفقاز است، همچنین منازعه اوکراین و تبعات آن، این نخستین سفر من به ایران بعد از عضویت ایران در بریکس است. جایشانکار در پایان عنوان کرد: هند از این عضویت ایران خشنود است. این همکاری‌های چندوجهی ما وجود داشته و ادامه خواهد یافت. امروز بحث‌های ما به توسعه همکاری‌های 2 کشور کمک می‌کند. ما همیشه به دنبال این بودیم که در کشورهای ما آبادی و رفاه باشد.

***

مذاکره و توافق برای توسعه بندر چابهار در دیدار وزیر راه ایران و وزیر خارجه هند

توسعه به وقت چابهار

توافق بر سر توسعه فاز دوم بندر شهید بهشتی و تأمین تجهیزات تخلیه و بارگیری

گروه اقتصادی: دیروز در مذاکره بین وزیر راه و شهر‌سازی کشورمان با وزیر خارجه هند، توافق نهایی با هند برای توسعه بندر چابهار انجام شد.

 دیروز در دیدار مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی با سوبرامانیام جایشنکار، وزیر خارجه هند، ضمن مذاکره درباره اقدامات گذشته برای تجهیز بندر چابهار، درباره توسعه این بندر هم توافق نهایی انجام شد.

وزیر راه و شهرسازی در این دیدار با پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک حمل‌ونقل برای گسترش همکاری‌ها بین ۲ طرف بیان کرد: تشکیل این کمیته کاری موجب فعال شدن ظرفیت‌های ترانزیت و استفاده از کریدور شمال‌ - جنوب خواهد شد.

در این دیدار سوبرامانیام جایشنکار، وزیر خارجه هند بر آمادگی کشورش برای سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه‌های حمل‌ونقل و ترانزیت در ایران تأکید و از مهرداد بذرپاش برای سفر به هند دعوت کرد.

یکی از برنامه‌های توسعه‌ای دولت در بندر چابهار، توسعه فاز دوم بندر شهید بهشتی و تأمین تجهیزات راهبردی برای ارتقای ظرفیت تخلیه و بارگیری است.

در حال حاضر احداث زیرساخت‌های فاز اول بندر شهید بهشتی چابهار به اتمام رسیده و تجهیزات بندری آن در حال تکمیل است. 

5 دی امسال مهرداد بذرپاش در سفر به استان سیستان‌وبلوچستان، ضمن بازدید از زیرساخت‌ها، تجهیزات بندری و دریایی و پروژه‌های لجستیکی بندر چابهار، دستور آغاز عملیات اجرایی ۵ پروژه بزرگ سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با اعتبار ۴۰ هزار میلیارد ریال در بندر چابهار را صادر کرد.

* گذشته ارتباط با هندی‌ها

در سال‌های گذشته، فعالیت هندی‌ها در چابهار با اما و اگر مواجه بود اما حالا به‌ دنبال حل مشکلات، از سوی مسؤولان کشورمان، وعده عقد قرارداد بلندمدت در این منطقه داده می‌شود تا توسعه بندر را به همراه داشته باشد.

موقعیت استراتژیک ایران در منطقه و برخورداری از یک جغرافیای خاص، کشورهای همسایه را بر آن داشته از خاک ایران به‌ عنوان یک مسیر ترانزیتی استفاده کنند؛ یکی از این همکاری‌ها، استفاده از موقعیت ترانزیتی ایران برای هند است. در این میان بندر چابهار می‌تواند به‌ عنوان یک نقطه مهم و استراتژیک و در راستای کریدور ترانزیتی شمال - جنوب در یک شبکه حمل‌ونقل چندوجهی جریان کالا و مسافر بین ایران، هند، افغانستان، کشورهای منطقه و آسیای میانه فعالیت کند.

چابهار که در جنوب شرق ایران واقع است، به عنوان دروازه‌ای برای دسترسی هند به بازارهای آسیای میانه در نظر گرفته شده و ریشه‌های این پروژه به سال ۲۰۰۳ بازمی‌گردد که ۲ کشور بر سر توسعه آن به توافق رسیدند. با این حال، این ابتکار عمل به دلیل تحریم‌های غرب علیه برنامه هسته‌ای ایران با موانعی مواجه شد.

هند از طریق انعقاد قرارداد یکی از شرکت‌های خصوصی خود و با تعهد سرمایه‌گذاری به ‌میزان ۸۵ میلیون دلار برای خرید تجهیزات مورد نیاز بندر چابهار، از سال ۹۷ وارد طرح توسعه فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار شد که به ‌دلیل مشکلات ثانویه ایجادشده از جمله تحریم‌ها جهت خرید و تأمین تجهیزات مذکور، این قرارداد به ‌طور کامل اجرایی نشد اما سال گذشته اعلام شد تامین تجهیزات سنگین راهبردی به مبلغ مجموع ۲۴ میلیون دلار انجام شده است.

به‌ دنبال آن تیرماه امسال سفیر هند در تهران گفت هند برای رشد اقتصادی و تجاری از طریق بندر چابهار برنامه‌ریزی ویژه‌ای را در دستور کار خود دارد. «رودرا گائوراو شرست» تاکید کرد: چابهار نقطه عطف تحول اقتصادی منطقه است و برای هند فرصتی طلایی را یدک می‌کشد. موقعیت چابهار در گسترش مبادلات تجاری در منطقه، اوراسیا و حتی اروپا منحصربه‌فرد است.

پس از آن کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد انتظار می‌رود هند و ایران تا سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور/ مهر ۱۴۰۲) و قبل از اجلاس جهانی دریایی هند ۲۰۲۳ که برگزاری آن در دهلی‌نو برای ماه اکتبر برنامه‌ریزی شده، یک قرارداد بلندمدت برای توسعه بندر چابهار امضا کنند. به این ‌ترتیب پس از سال‌ها مذاکره، دهلی‌نو و تهران قراردادی چند ساله را امضا می‌کنند که به هند اجازه می‌دهد بندر شهید بهشتی چابهار را به ‌صورت بلندمدت توسعه دهد.

علی‌اکبر صفایی، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی شهریورماه درباره فعالیت هندی‌ها در چابهار بیان کرد: مذاکرات ما با این کشور طولانی‌مدت بوده و قراردادی منعقد شد که بعدا تغییر کرد. ما از ابتدای دولت برای این قرارداد تلاش کردیم که اکنون همه مشکلات حل شده و امیدواریم کمتر از یک ماه آینده جمع‌بندی شود. ما منتظر آخرین گروه هندی‌ها هستیم و فقط یک بند از قرارداد باقی ‌مانده که باید درباره آن به توافق برسیم و امیدواریم هرچه سریع‌تر امضا شود، زیرا قرارداد بلندمدت حافظ منافع ما است.  

همچنین مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، همان زمان گفته بود «با مشارکت هند، در آستانه عقد قرارداد جدیدی درباره بندر چابهار هستیم»، گفت: الان قرارداد کوتاه‌مدت داریم ولی دنبال عقد قرارداد بلندمدت برای بهره‌برداری از بندر چابهار هستیم که با سفر مقام هندی به ایران، این قرارداد نهایی می‌شود.

در حالی که در سال‌های گذشته، فعالیت هندی‌ها در چابهار با اما و اگر مواجه بوده و گاهی تحریم‌ها و گاهی تعلل این کشور مانع ادامه فعالیت شده است، حالا به نظر می‌رسد با برطرف شدن موارد مورد اختلاف، هند آماده ادامه فعالیت در بندر چابهار است و اینطور که مسؤولان وعده دادند، قراردادی بلندمدت خواهد بست تا فرآیند توسعه این بندر استراتژیک سریع‌تر انجام شود.