13 بهمن سال 96 خبر درگذشت یکی از روزنامهنگاران باسواد و مقید به اخلاق که سالها در فضای رسانهای کشور تجربه کسب کرده بود، سایهای از غم بر آسمان رسانه کشور انداخت. رضا مقدسی که در 50 سالگی بعد از یک سال تحمل بیماری چشم از جهان فرو بست، فعالیت رسانهای خود را از نوجوانی با نوشتن در نشریه دانشآموزی حزب جمهوری اسلامی آغاز کرد. او در نهایت پس از کسب تجربه در نشریات داخلی و دانشآموزی موفق شد در 20 سالگی از مسیر روزنامه قدس وارد فضای حرفهای رسانه شود. مقدسی در ادامه همکاری با این روزنامه، مسؤولیتهایی نظیر پروژه سراسری روزنامه قدس و سردبیری و معاونت مدیرمسؤول این روزنامه در تهران را عهدهدار شد. مقدسی علاوه بر روزنامهنگاری، در حوزه روابط عمومی نیز صاحب تجربه بود و مدتی هم مشاور وزیر و مدیرکل روابط عمومی وزارت کار و امور اجتماعی بود.
حضور در بخشهای مختلف تحریریه صداوسیما، دبیری سرویسهای جامعه و سیاسی روزنامه جامجم، قائممقامی مدیرمسؤول همشهری، مدیرمسؤولی روزنامه خبر، مدیرعاملی خبرگزاری مهر و مدیرمسؤولی روزنامه بینالمللی تهران تایمز، از مقدسی یک مدیر باتجربه در حوزه رسانه و صاحبنظر در زمینه «روزنامهنگاری تراز انقلاب اسلامی» ساخت.
رضا مقدسی که در مقطع کارشناسی، تاریخ خوانده بود و کارشناسی ارشد را در رشته ارتباطات به اتمام رسانده بود، دارای سوابقی در زمینه فعالیت تشکیلاتی در حوزه روزنامهنگاری نیز بود و ۲ دوره عضویت در هیاتمدیره انجمن روزنامهنگاران مسلمان، حکایت از دغدغههای صنفی و تشکیلاتی او در حوزه حرفهای داشت.
از سویی مدتها بود مطالبه درستی از سوی اهالی رسانهای مطرح میشد؛ اینکه چرا در سینما، تئاتر، موسیقی، ادبیات و... دستکم یک جایزه مطرح و درست وجود داشت که هر سال بهترینهای هر بخش را داوری و نتیجه آن را اعلام میکرد اما در رسانه، جشنواره منظم و مشخصی که مورد قبول اهالی رسانه باشد یا سنجش و معیار و تندیس و... هیچ کدام نبود.
در نهایت با خوشسلیقگی وزیر ارشاد و معاون رسانهای و مطبوعاتی او در سال 1401، راهاندازی یک جایزه هم دغدغه پاسداشت رضا مقدسی را پاسخ گفت و هم مطالبه اهالی رسانه برای داشتن یک جشنواره یا جایزه.
اولین دوره اهدای این نشان بهمنماه سال گذشته در تالار رودکی همزمان با پنجمین سالگرد درگذشت مرحوم مقدسی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانواده مرحوم رضا مقدسی برگزار و در این مراسم نشان قلم مقدس روزنامهنگار تراز انقلاب اسلامی رونمایی شد.
نشانی که قرار شد همهساله به عنوان جایزه «روزنامهنگار تراز انقلاب اسلامی» به روزنامهنگارانی اعطا شود که بر اساس انتخاب هیاتی از اساتید روزنامهنگاری معرفی میشوند.
حالا اما در دومین دوره اهدای این نشان بناست با کارشناسیهای انجام شده، سازوکاری طراحی شود که این نشان، تنها یک نشان تشریفاتی نباشد و جنبه رقابتی آن پررنگ شود و هم طیف وسیع و نسبتا جامعی از اهالی رسانه را پوشش دهد. این رویداد 14 بهمن سال جاری در تالار رودکی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسؤولان کشوری، نخبگان و اصحاب رسانه برگزار خواهد شد و روزنامهنگاران تراز انقلاب اسلامی در سال ۱۴۰۲ معرفی خواهند شد.
شاخصها برای انتخاب روزنامهنگار تراز انقلاب اسلامی عبارتند از خوشنامی در جامعه، تلاش در جهت وحدت ملی حول محور ولایت فقیه، ترویج و تعمیق ارزشهای اسلام و انقلاب اسلامی، مقابله با انحصار رسانهای و جنگ نرم دشمنان با افزایش سواد رسانهای مخاطب، تشخیص اولویتها در اطلاعرسانی و ارائه اطلاعات صحیح و تحلیل مطابق با واقع درباره حوادث و اتفاقات روز، ایجاد و تقویت روحیه خودباوری و امید و تلاش جهت تحقق اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی، افشا و روشنگری منصفانه پلشتیها و جریانات رودرروی انقلاب اسلامی و در نهایت انعکاس مشکلات واقعی مردم در کنار ارائه راهحل. شاخصها پس از تدوین توسط شورای سیاستگذاری «قلم مقدس»، در اختیار هیات انتخاب قرار گرفت و بزودی نامزدهای روزنامهنگار تراز انقلاب اسلامی معرفی میشوند.
حسن بشیر، مدیر سابق موسسه مطالعات اسلامی لندن و عضو شورای سیاستگذاری جشنواره قلم مقدس، ضمن اعلام اینکه روزنامهنگار تراز انقلاب نهتنها باید دارای بصیرت انقلابی باشد، بلکه باید همیشه قلم را در خدمت به اهداف انقلاب، رهبر انقلاب و مردم انقلابی به کار گیرد، تاکید دارد: روزنامهنگار تراز انقلاب پس از تجربه طولانی مقاومت، مبارزه و شهادت، باید به این سطح از باور و ایمان رسیده باشد که قلم، باید در جایگاه مقدس خود، از اهداف و آرمانهای انقلاب به خوبی و با شهامت و بصیرت کامل دفاع کند و در این دفاع استقامت ورزد.
عضو شورای سیاستگذاری جشنواره قلم مقدس معتقد است: در زمان انقلاب شکوهمند اسلامی و در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران نیز ما نه فقط شاهد خبرنگاران متعهد، انقلابی، فداکار و با بصیرت بودیم، بلکه رسانههایی در تمام سطوح داشتیم که با نقدهای سازنده و منصفانه، افشاگری و روشنگری، ترویج و تعمیق ارزشهای اسلام و انقلاب اسلامی از هیچ چیزی فروگذار نبودند.
او راهاندازی این جشنواره را تقدیر از قلمهایی میداند که همچون شهیدان که با خون خود درخت تنومند انقلاب اسلامی را آبیاری کردند، با واژهها، کلمات، گفتارها، تحلیلها، خبرها و عکسها توانستند نقشآفرینی کنند و در خدمت جامعه اسلامی و اهداف بلند آن باشند.
مدیر سابق موسسه مطالعات اسلامی لندن تاکید دارد: اگر چه شاخصهای قلم تراز انقلاب اسلامی برای جامعه فهیم، بصیر و متعهد روزنامهنگاران و خبرنگاران ما روشن است و مردم ما نیز با تیزبینی ناظر و شاهد قلمهایی هستند که در خدمت انقلاب از افشای هرگونه کژی و کاستی و حرکت علیه انقلاب اسلامی نمیگذرند و همزمان قلمهای مزدور، ضد مردم و مخالف اهداف بلند انقلاب اسلامی را بخوبی میشناسند و این خود از برکات مهم انقلاب اسلامی است که «بصیرت انقلابی» با هدایت رهبری انقلاب در جامعه گسترش یافته و به ادبیات و اخلاق رفتاری انقلابی نهادینه شده است ولی تدوین شاخصهای روزنامهنگار تراز انقلاب نیازمند دقت، جامعیت و مصداقسازی عینی و روشن است.
بشیر در زمینه شاخصسازی برای روزنامهنگار تراز انقلاب تاکید کرد: باید در ۳ حوزه این موضوع مورد بررسی جدی قرار گیرد: روزنامـــهنگار، محتوای رسانـهای و زمان نشر محتوای رسانـــــهای. روزنامهنگار تراز انقلاب، نباید با یک محتوای روزنامهای مورد شناسایی قرار گیرد. تداوم شخصیت انقلابی در روزنامهنگار تراز انقلاب از مهمترین ویژگیهای وی است.
محتوای رسانهای نیز از یک سو باید دارای شاخصهای اخلاق خبرنگاری و روزنامهنگاری، مانند صداقت و شفافیت و امثالهم که در جهان معروف و مورد تایید هستند باشد اما از سوی دیگر باید در جهت اهداف انقلاب و آرمانهای آن و تعمیق و گسترش این اهداف گامم بردارد.
زمان نشر محتوای رسانهای نیز از این جهت مهم است که روزنامهنگار تراز انقلاب باید به «زمانه خود آشنا باشد»، بداند چه چیزی را باید رصد کند، چه گفتمانی را باید مورد تقویت قرار دهد، با کدام جریانهای انحرافی باید مبارزه آگاهانه کند و با چه رویکرد، ناقد منصف و صادق باشد. بدون شناخت این ۳ حوزه، نمیتوان به خوبی روزنامهنگاران تراز انقلاب را شناسایی کرد.
عضو شورای سیاستگذاری نخستین جشنواره قلم مقدس اعتقاد دارد با راهاندازی این جشنواره مهم، حرکت روزنامهنگاران به سمت تعالی و معرفی هر چه بیشتر، عمیقتر و روشنتر اهداف و آرمانهای انقلاب برای تحقق تمدن نوین اسلامی زیر سایه رهبر معظم انقلاب شتاب بیشتری میگیرد. حالا باید ماند و دید آیا این نشان میتواند با تلاشهای انجامشده، در آینده شاخ و برگ بیشتری بگیرد و به سنگ محک و نشان معتبر رسانهها بدل شود یا مانند بسیاری از نشانها و جشنوارههای تشریفاتی، آرام آرام کوچک میشود و در نهایت از آن چیزی جز یک خاطره باقی نخواهد ماند.