ترک اعتیاد به کمک دارو اگر چه موثر است ولی نمی‌تواند به طور قطع و یقین فرد معتاد را از اسارت مواد برای همیشه نجات دهد، چرا که مهم‌تر از پاکسازی جسم، پاک کردن ذهن و روان از تمایل به مصرف مواد مخدر یا روانگردان‌هاست.

برخی‌ افراد گرفتار در دام اعتیاد برای ترک مواد مخدر رو به درمان‌های خودسرانه آورده و اقدام به مصرف برخی داروها می‌کنند، در حالی که چنین درمان‌هایی نتیجه‌بخش نیست. از جمله این روش‌ها ترک اعتیاد با مصرف متادون است که این خود جایگزینی یک اعتیاد با اعتیادی دیگر است.

دکتر مجید ابهری، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: تعریف اعتیاد با ورود برخی افراد ناآگاه تغییر کرده، به‌طوری که برخی عطاری‌ها با ساخت داروهای دست‌ساز و مخلوط کردن قرص‌های خطرناک، آن را به عنوان داروی ترک اعتیاد عرضه می‌کنند، در حالی که هیچ‌گونه اثری ندارد.

وی با بیان اینکه شیوه دیگر ترک اعتیاد که متاسفانه متداول شده، استفاده از شربت تریاک یا سوخته آن است که در نوع خود بسیار خطرناک است، افزود: روش دیگر ترک اعتیاد، خوددرمانی به وسیله قرص متادون است که این رویکرد نیز نه تنها منجر به ترک نمی‌شود، بلکه موجب افزایش سطح اعتیاد نیز می‌شود، بنابراین افرادی که قصد ترک اعتیاد دارند، نباید خودسرانه عمل کنند.

این جامعه‌شناس اضافه کرد: افرادی که قصد ترک اعتیاد دارند باید ضمن پرهیز از خوددرمانی و درمان‌های خانگی، فقط به پزشک متخصص و مراکز درمانی معتبر مراجعه کنند تا علاوه بر قطع وابستگی جسمی به مواد مخدر، اعتیاد روحی - روانی آنها نیز درمان شود، در غیر این صورت استفاده از شیوه‌های خوددرمانی، درآمدن از چاله و افتادن به چاه است. استفاده از قرص یا شربت متادون که خود از زیرشاخه‌های داروهایی است که در ساختار شیمیایی‌شان از آلکلوئیدهای تریاک وجود دارد، راهکاری برای ترک اعتیاد نیست، چرا که ناگفته پیداست دارویی که ساختاری از ترکیبات مورفینی داشته باشد، خود در مصرف‌کننده وابستگی و اعتیاد ایجاد می‌کند.

همچنین مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در این باره می‌گوید: در مبحث ترک اعتیاد الگویی ۹ مرحله‌ای طراحی کرده‌ایم که تک‌‌بعدی نیست و تمام جوانب مورد نیاز یک مددجو از ابتدای شروع ترک تا جامعه‌پذیری را دربرمی‌گیرد. احمد احمدی‌صدر با تأکید بر اینکه امروز باید روش ترک اعتیاد مبتنی بر علم مددکاری و حمایت از مددجویان برنامه‌ریزی شود، تصریح کرد: برنامه‌های تربیتی، آموزشی و درمانی از جمله سم‌زدایی، هویت‌بخشی، سلامت جسمانی و معنویت‌افزایی، توجه به مسائل روحی، روانی و انگیزشی در ذیل الگوی ۹ گام مداخله‌ای تعریف شده اما آنچه در این بین مهم است، موضوع حمایت پس از خروج مددجویی است که گاه خانواده پذیرای وی نیست و نبود همین حمایت‌ها، تمام تلاش‌ها و زحمات مددکاران و شخص مددجو را از بین می‌برد. وی با اشاره به اینکه سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی با هدف حمایت از مددجویان پاک اجرای مرحله آخر الگوی ۹ گام مداخله‌ای مراکز جامعه‌پذیری را برای زندگی موقت این افراد در نظر گرفته است، بیان کرد: در این مراکز جامعه‌پذیری که مددجویان در آن زندگی می‌کنند، فرصتی چند ماهه فراهم می‌شود تا فرد پاک با خانواده و مردم ارتباط برقرار کند. احمدی‌صدر ادامه داد: در ابتدای دوره جدید مدیریت شهری شاهد بودیم که یکی از مشکلات موضوع ترک اعتیاد مددجویان، استفاده مراکز ماده ۱۶ از مدل سنتی مصرف متادون بود؛ روشی که به عنوان مدل جایگزین مصرف با هدف ترک اجرا می‌شد، در حالی که فرد پس از به اصطلاح «طی مراحل ترک»، پاک نشده بود و فقط تغییر الگوی مصرف از ماده مخدر قبلی به متادون اتفاق افتاده بود اما همچنان در شرایط مصرف قرار داشت. مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی با اشاره به اینکه مدل‌های موفقی داریم که می‌توانند جایگزین خوبی برای روش ترک با متادون شوند، افزود: امروز به طور خیلی جدی دنبال اجرای این روش‌ها هستیم اما آنچه مهم است اینکه معتادان متجاهر به سمت بهبودی بروند نه اینکه با ترک یک ماده به سمت مصرف ماده دیگر بروند.