۱- سال‌هاست مرزهای پاکستان به دلیل نبود نظارت از سوی اسلام‌آباد به کریدورهای تروریسم و قاچاق تبدیل شده‌اند. ناامنی در مرزهای شرقی اگر زمانی فقط محدود به فعالیت‌های اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر بود اما طی 2 دهه گذشته این ناامنی و نبود نظارت روی مرزها باعث ایجاد مسیرهای امن برای ایجاد ناامنی و ترور در ایران شده است. پس از خاطره تلخ تروریست‌های موسوم به جندالله و جنایات عبدالمالک ریگی در تاسوکی و ترور فرماندهان در دهه 80، برخی سرویس‌های امنیتی غرب و شیوخ خلیج ‌فارس روی منطقه بلوچستان پاکستان سرمایه‌گذاری گسترده‌ای انجام دادند که نهایتا به پیدایش گروهک تروریستی موسوم به جیش‌العدل در منطقه بلوچستان پاکستان منجر شد. با توجه به میزان نفوذ آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها روی ارتش و سرویس اطلاعاتی پاکستان و تزریق دلار‌های نفتی، پاکستان رسما پناهگاه تروریست‌ها شد. تروریست‌ها در پاکستان آموزش می‌دیدند، طراحی عملیات می‌کردند، به راحتی وارد ایران می‌شدند، عملیات تروریستی انجام می‌دادند و سریع به پناهگاه‌شان در خاک پاکستان بازمی‌گشتند. ایران بارها اسامی و محل استقرار این تروریست‌ها را به دولت، ارتش و دستگاه امنیتی پاکستان داده بود اما اقدامی از سوی این کشور انجام نشد. دولت پاکستان نشان داد در قبال برخورد با این تروریست‌ها مسؤولیت‌پذیر نیست. مقامات وزارت خارجه پاکستان نیز بارها اعلام کردند کنترلی بر منطقه استقرار تروریست‌ها در بلوچستان پاکستان ندارند. در واقع ایران با شرایطی مواجه شد که بخشی از خاک کشور همسایه به پناهگاه تروریست‌های عامل ناامنی در ایران تبدیل شد و کشور همسایه نیز مسؤولیتی در قبال آنها بر عهده نگرفته است. اگرچه بارها عملیات‌هایی در خاک پاکستان انجام شد و عده‌ای از تروریست‌ها به هلاکت رسیدند اما این اقدامات صرفا به صورت مقطعی انجام شد.  

۲- عملیات‌های تروریستی گروهک تروریستی موسوم به جیش‌العدل در شرق ایران در چند سال اخیر بشدت افزایش یافته است،‌ بویژه نقشه‌های آمریکا برای بازسازی داعش در شرق ایران تحت عنوان داعش خراسان هم باعث شد خطر این گروهک‌ها در حال تبدیل شدن به یک بحران امنیتی در شرق کشور شود. عملیات تروریستی در راسک و سرنخ‌های حادثه تروریستی در کرمان نشان داد ایران باید هرچه سریع‌تر فکری برای ایجاد امنیت بیشتر در مرزهای شرقی خود کند. یکی از دلایلی که ادامه این وضعیت را برای ایران غیرقابل تحمل کرده است، موضوع امنیت اقتصادی است. ایران برنامه‌های بلندمدتی در حوزه‌های توسعه دارد که یکی از مهم‌ترین این برنامه‌ها میزبانی از کریدورهای شرق به غرب، توسعه بندر چابهار و تبدیل شرق و جنوب کشور به یک هاب مهم در آینده تحولات اقتصادی منطقه و دنیاست اما آمریکا و برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از طریق تروریست‌های مستقر در خاک پاکستان، با تدارک عملیات‌های تروریستی در شرق ایران، دنبال مخدوش کردن امنیت سرمایه‌گذاری در شرق کشور هستند. به همین خاطر تغییر وضعیت ایجاد ناامنی توسط تروریست‌های مستقر در پاکستان در شرق ایران، برای ایران به یک اولویت مهم تبدیل شد.

3- بعد از حمله به مقر تروریست‌ها در خاک پاکستان، دولت آمریکا و دولت انگلیس فشار زیادی به ارتش پاکستان وارد کردند تا علیه ایران اقدام متقابل انجام دهد. ارتش پاکستان بامداد پنجشنبه از طریق راکت و پهپاد به یکی از مناطق جدار مرزی با ایران حمله کرد. ارتش پاکستان مدعی است به مقر برخی تروریست‌های جدایی‌طلب منطقه بلوچستان پاکستان که نزدیک مرز و درون خاک ایران مستقر شده‌اند، حمله کرده است. ادعای تروریست بودن افراد کشته‌شده محل تردید است. این موضوع نشان می‌دهد اقدام پاکستان واکنشی شتاب‌زده و غیرمتوازن بوده است اما به هر حال برای نخستین بار تنش میان 2 کشور به مرحله بی‌سابقه‌ای رسید.

۵- ایران در سال‌های گذشته بارها حسن‌نیت خود را نسبت به پاکستان نشان داد. از جمله در موضوع کشمیر، ایران موضع پاکستان را در مقابل هند تایید و تقویت کرد. اشتراکات دینی و فرهنگی زیاد هم باعث شده با وجود حمایت پاکستان از تروریست‌ها، روابط ۲ کشور بدون تنش باقی بماند اما تنش روزهای اخیر بین ایران و پاکستان این پیام را به دولت و ارتش پاکستان منتقل کرده که ادامه این وضعیت برای ایران قابل تحمل و قبول نیست. پاکستان نشان داده مسؤولیت‌پذیر نیست. برخی معتقدند چندپارگی حاکمیت در این کشور و شکاف میان دولت و ارتش و میزان نفوذ آمریکا و عربستان سعودی در ارتش پاکستان، عوامل اصلی مسؤولیت‌گریزی این کشور در قبال تعهدات مرزی خود با ایران است. اما الان با ایجاد این تنش، این موضوع مطرح است که پاکستان سرانجام متوجه شده هزینه‌های اسکان تروریست‌ها در خاک خود و بی‌توجهی نسبت به اقدامات تروریستی آنها در خاک ایران در حال افزایش است. افزایش بی‌سابقه تنش در روابط ۲ کشور ولو اینکه یک تنش مقطعی 48 ساعته باشد؛ این پیام را برای اسلام‌آباد به همراه داشته که با وجود فشار آمریکا اما باید نسبت به هزینه‌ساز شدن اسکان تروریست‌ها تصمیمی جدید و جدی بگیرد. یکی از نکات مهمی که دولت و ارتش پاکستان باید مدنظر قرار دهند این است که در صورت تداوم تنش با ایران، بازدارندگی‌های امنیتی و هسته‌ای این کشور به شدت مخدوش می‌شود و این برای اسلام‌آباد که دائما درگیر تنش‌های نظامی و امنیتی با هندوستان است، اتفاقی بسیار ناخوشایند است.

بنابراین وضعیت فعلی نشان می‌دهد دولت و ارتش پاکستان باید بین رویه فعلی یعنی بی‌توجهی به نگرانی‌های امنیتی ایران به خاطر حضور تروریست‌ها در خاک پاکستان و کاهش تنش با ایران و تجدیدنظر در حمایت از تروریست‌ها اولویت‌سنجی کند.

به همین خاطر اکنون این گزاره مطرح است: تنش فعلی در روابط ایران و پاکستان می‌تواند به بستری برای تصمیم‌گیری جدی‌تر در قبال تروریست‌ها و برداشتن گام‌های عملی از ناحیه پاکستان برای برخورد با تروریست‌ها تبدیل شود. ایران نشان داده ادامه وضعیت فعلی و فعالیت آزادانه تروریست‌ها در خاک پاکستان را تحمل نخواهد کرد. پاکستان هم اگرچه یک کشور غیرنرمال و به لحاظ تصمیم‌گیری چند پاره است، از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های ایران بویژه در حوزه‌های امنیتی، دفاعی، سیاسی و اقتصادی مطلع است بنابراین پاکستان باید نسبت به تامین امنیت مرزهای شرق ایران مسؤولیت بپذیرد و اجازه ندهد مناسبات خوب با ایران به خاطر گروهک‌های تروریستی مورد حمایت آمریکا و برخی کشورهای عربی، تبدیل به تنش شود. اجرای توافقات امنیتی با ایران برای برخورد با تروریست‌ها حتما منافع ملی پاکستان را بیشتر از رویه فعلی تامین خواهد کرد. ایران و پاکستان سال‌هاست دارای مناسبات سیاسی و فرهنگی مطلوبی هستند. 2 کشور دهه‌هاست بدون تنش با یکدیگر در حال مراوده هستند اما در سال‌های اخیر آنچه مناسبات خوب میان 2 کشور را تا حدی تحت‌الشعاع قرار داده، فعالیت‌های تروریستی است. ایران مدارک و اسناد مربوط به اسکان تروریست‌های موسوم به جیش‌العدل در خاک پاکستان را در اختیار دولت و ارتش و سرویس امنیتی پاکستان قرار داده است. وزیر خارجه ایران نیز دیروز اعلام کرد برنامه ایران برای برخورد با تروریست‌ها از مبدا و ابتدای فعالیت تروریستی ادامه دارد. اکنون نوبت پاکستان است که حسن نیت خود را برای تفاهم بر سر تروریست‌زدایی از مناطق مرزی خود با ایران نشان دهد.