گروه اقتصادی: شاخص کل بورس تهران دیروز تحت تاثیر تصمیم وزارت نفت درباره نرخ خوراک و سود پالایشی‌ها با کاهش 26 هزار و 527 واحدی همراه شد. بورس اوراق بهادار تهران، دیروز هم مانند روز دوشنبه روند کاهشی به خود گرفت و شاخص کل بورس در پایان معاملات با ریزش 26 هزار و 527 واحدی به رقم 2 میلیون و 120 هزار و 35 واحد رسید. از زمانی که بخشنامه وزارت نفت درباره نرخ خوراک و محصول پالایشی‌ها اعلام شده با توجه به کاهش سود پالایشی‌ها ریسکی را متوجه بازار کرده است. نرخ سود پالایشی‌ها بر مبنای حق‌العمل پرداخت می‌شود که ناشی از تفاوت نرخ خوراک و محصول است که هر وقت دولت فرمول آن را تغییر دهد در سود پالایشی‌ها اثر دارد. به گفته کارشناسان، قبل از این وزیر اقتصاد و مسؤولان دولت بارها اعلام کرده بودند تلاش می‌کنیم اقتصاد برای فعالان خصوصی قابل پیش‌بینی باشد و مقررات زود به زود تغییر نکند ولی این اتفاق رخ نداد! شاخص کل بورس با معیار هم‌وزن دیروز با کاهش 15 هزار و 657 واحدی به رقم 724 هزار و 116 واحد رسید. همچنین ارزش روز بازار ناشی از ارزش روز سهام 611 شرکت بورسی به 7 میلیون و 359 هزار میلیارد تومان معادل 152 میلیارد دلار رسید. معامله‌گران دیروز در بورس 8.2 میلیارد سهام و اوراق مالی به ارزش 5 هزار و 517 میلیارد تومان و در قالب 388 هزار فقره معامله داد و ستد کردند. شاخص کل و شاخص قیمت در بورس دیروز نسبت به روز دوشنبه 1.24 درصد افت کرد،‌ این ۲ شاخص با معیار هم‌وزن 2.12 درصد افت کردند. شاخص آزاد شناور 1.27 درصد،‌ شاخص بازار اول بورس 1.38 درصد و شاخص بازار دوم بورس 1.07 درصد نسبت به روز دوشنبه کاهش یافتند. همچنین دیروز نمادهای پالایش نفت اصفهان، فولاد مبارکه، هلدینگ نفت و گاز و پتروشیمی تامین، ملی مس، مخابرات، ‌ایران‌خودرو و توسعه سرمایه‌گذاری معادن غدیر بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را داشتند. در فرابورس ایران هم شاخص کل با 39 واحد کاهش به رقم 25 هزار و 129 واحد رسید. ارزش روز بازار اول و دوم فرابورس نیز به یک میلیون و 382 هزار میلیارد تومان رسید. ارزش بازار پایه فرابورس هم 372 هزار میلیارد تومان شد. معامله‌گران در فرابورس ایران 8.4 میلیارد سهام و اوراق مالی در قالب 259 هزار معامله و به ارزش 17 هزار و 72 میلیارد تومان داد و ستد کردند. همچنین دیروز شاخص کل و شاخص قیمت در فرابورس 1.54 درصد افت کردند، این ۲ شاخص با معیار هم‌وزن 2.57 درصد افت کردند،‌ شاخص بازار اول فرابورس 2.38 درصد افت کرد و شاخص بازار دوم فرابورس 1.22 درصد افت داشت. نمادهای آریاساسول،‌ مالی سپهر صادرات،‌ انتخاب الکترونیک، ایران‌خودرو دیزل، پتروشیمی تندگویان، پالایش نفت لاوان و بهمن دیزل بیشترین اثر کاهشی در شاخص کل فرابورس ایران را داشتند.

* یک هفته ریزش

از ابتدای هفته جاری تاکنون بازار سرمایه روند نزولی به خود گرفته است. ابلاغیه وزارت نفت درباره نرخ خوراک شرکت‌های پالایشی و نرخ فروش فرآورده‌های نفتی با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شده است. به نظر می‌رسد تغییر عمده دستورالعمل جدید برای قیمت‌گذاری فرآورده‌های پالایشی در بنزین تولیدی پالایشگاه‌هاست و مبنای قیمت‌گذاری بنزین از فوب سنگاپور به فوب خلیج‌فارس تغییر کرده که با توجه به کمتر بودن قیمت بنزین خلیج‌فارس  به میزان ۴ دلار نسبت به فوب سنگاپور بر قیمت بنزین خریداری‌شده از سوی دولت اثر می‌گذارد. موضوع دیگری که در این دستورالعمل تغییر کرده ضرایبی است که بنا به کیفیت بنزین تولید پالایشگاه‌ها اعمال می‌شود. این ضرایب به گونه‌ای است که شرکت‌هایی که اکتان بنزین آنها پایین‌تر یا به عبارتی کیفیت بنزین آنها پایین‌تر است، باید بنزین خود را با قیمت کمتری به فروش برسانند و در نتیجه این ۲ موضوع درآمد شرکت‌های پالایشی و سودآوری آنها تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. هزینه دولت در بحث حامل‌های انرژی بویژه بنزین به تفاوت بین قیمت خرید فرآورده از پالایشگاه و قیمت توزیع آن در پمپ بنزین‌ها بازمی‌گردد، در نتیجه وقتی قیمت خرید بنزین از پالایشگاه‌ها کاهش یابد، بار مالی دولت یا سوبسیدی که بابت بنزین پرداخت می‌کند، کاهش خواهد یافت، البته از طرف دیگر مالیات پرداختی توسط شرکت‌های پالایشی هم به دلیل کاهش سودآوری افت می‌کند.

* واکنش کوتاه‌مدت بازار سهام به اخبار

رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: بازار هفته جاری کم‌رمق بود که از جمله دلایل این موضوع می‌توان به گزارش‌های نسبتا ضعیف شرکت‌ها اشاره کرد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در بازارهای جهانی هم فعلا خبر جدید و بزرگی نیست، بازارها در حال و هوای سال نو میلادی هستند. هنوز کاهش نرخ بهره در کشورهای توسعه‌یافته شروع نشده و از طرفی رکود بزرگ و فراگیری هم مشاهده نمی‌شود. وی افزود: از متغیرهای داخلی که بر بورس تاثیر دارد، می‌توان به کنترل بازار بین‌بانکی و نحوه تزریق پول به بانک‌ها و کنترل نرخ بهره اشاره کرد. اگر سیاست بانک مرکزی تزریق نقدینگی باشد می‌تواند خبر خوبی برای بازارها تلقی شود. گلستانی تاکید کرد: هر چند این روزها خبرهای تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها جدی‌تر می‌شود اما هنوز بازار به طور جدی این شرایط را پیگیری نمی‌کند و تاثیر این اخبار معمولا یکی دو روز بعد از انتشار از بین می‌رود. وی تصریح کرد: شاید این نشانه‌ای باشد که بازار دنبال خبرهای عملیاتی‌تری است، مثلا نرخ تسعیر ارز در سال آینده، شاید برای بازار حرکت‌های جدی‌تری رقم بزند و به خاطر همین به خبرهای مرتبط با بودجه وزن بیشتری می‌دهد.