کد خبر: 275525تاریخ: 1402/11/7 00:00
۱۰ سند همکاری مشترک میان ایران و ترکیه در زمینه‌های ترانزیت، ریلی، تجاری و انرژی امضا شد
هدف ۳۰ میلیارد دلاری
گروه اقتصادی: یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های دولت سیزدهم ارتباط موثر با کشورهای منطقه و همسایه است. از این بابت ترکیه به عنوان یک کشور صنعتی می‌تواند یکی از متحدان اقتصادی پررنگ برای کشورمان باشد. بر اساس گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران، در ۱۰ ماه نخست سال جاری ۱۰ میلیون و ۲۹۷ هزار تن به ارزش ۹ میلیارد و ۵۴۱ میلیون دلار تجارت بین ایران و ترکیه انجام شده است. بر اساس برنامه مشترک جمهوری اسلامی ایران و ترکیه قرار است حجم مبادلات اقتصادی 2 کشور به ۳۰ میلیارد دلار برسد.
به گزارش «وطن امروز»، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی صبح چهارشنبه برای حضور در نشست شورای عالی همکاریهای ایران و ترکیه در صدر هیاتی اقتصادی - سیاسی عازم آنکارا شد و مورد استقبال رسمی اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه قرار گرفت. وی سپس ملاقاتی خصوصی با اردوغان داشت و در ادامه هشتمین نشست شورای عالی همکاریهای ایران و ترکیه به ریاست 2 رئیس‌جمهور برگزار شد. پس از آن روسای جمهور در نشست مطبوعاتی نتایج رایزنی‌های خود را تشریح کردند، همچنین در جریان این سفر توافقاتی اقتصادی بین 2 کشور به امضا رسید.
هدفگذاری رقم 30 میلیارد دلاری تجاری بین ایران و ترکیه مربوط به امروز و دیروز نیست و از دیرباز این 2 کشور همسایه به دنبال توسعه سطح مراودات خود تا رقمی معادل 30 میلیارد بودهاند. بررسی سنوات تجارت بین تهران - آنکارا نیز نشان می‌دهد این رقم آنچنان خارج از دسترس نیست به طوری که پس از آنکه تجارت ایران و ترکیه در سال ۲۰۱۲، ۲۲ میلیارد دلار شد 2 کشور تصمیم گرفتند تجارت را به ۳۰ میلیارد دلار افزایش دهند. با این حال روابط تجاری 2 کشور در سال ۲۰۲۲، ۶,۴ میلیارد دلار شد. حالا توافقاتی در سطح عالی بین 2 کشور شده است که می‌تواند در مسیر تحقق این مهم تاثیرگذار باشد.
* تحقق تجارت ۳۰ میلیارد دلاری، نیازمند اهتمام بخش خصوصی 2 کشور
رئیس اتاق ایران هم که همراه رئیس‌جمهوری به ترکیه سفر کرده بود، در نشست فعالان اقتصادی 2 کشور بر لزوم اهتمام ویژه بخش خصوصی برای تحقق هدف‌گذاری‌های تجاری دوجانبه تاکید کرد. در سفر رئیس‌جمهوری و هیات همراه به ترکیه، نشست مشترک فعالان اقتصادی 2 کشور با حضور سیدابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه، صمد حسن‌زاده رئیس اتاق ایران و جمعی از فعالان اقتصادی و مسؤولان 2 کشور در کاخ آق‌سرای آنکارا برگزار شد. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، در این نشست ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع مسؤولان و فعالان اقتصادی 2 کشور گفت: روابط عمیق، فرهنگی، دینی و تاریخی ایران و ترکیه و حسن همجواری 2 کشور بخوبی توانسته است همکاری دوجانبه در تمام زمینه‌ها به‌خصوص در حوزه‌های تجاری و اقتصادی را تقویت کند. حسن‌زاده افزود: همچنان حجم روابط ایران و ترکیه در مقایسه با ظرفیت و توانمندی‌های 2 طرف پایین است اما با تلاش مسؤولان بلندپایه هر 2 کشور برای تقویت مناسبات بر اساس اصول محکم و قابل اعتماد، امکان ارتقا و توسعه سطح همکاری‌ها وجود دارد.
وی با اشاره به تعیین هدف 30 میلیارد دلاری برای مبادلات آتی ایران - ترکیه اظهار کرد: این رقم بیش از 2 برابر حجم فعلی تجارت 2 کشور است که برای تحقق آن باید سخت تلاش شود و ما نیز به عنوان نمایندگان بخش خصوصی لازم است مصمم‌تر از قبل، گام‌های جدی برداریم و بهترین اقدامات را در توسعه روابط 2 کشور انجام بدهیم. رئیس اتاق ایران با تاکید بر اینکه ظرفیت‌های موجود همکاری میان 2 کشور بیش از این میزان است، ابراز امیدواری کرد طی یک سال آینده، مقدمات دسترسی به این هدف فراهم شود.
***
موافقتنامه اتصال شبکه‌های برق ایران و ترکیه امضا شد
مزیت تولید انرژی و نیرو در ایران به عنوان کشوری که به منابع فسیلی دسترسی دارد بر کسی پوشیده نیست. در سال‌های اخیر گام‌هایی در راستای صادرات گاز در کنار نفت برداشته شده است اما هیچگاه به صورت قطعی صادرکننده برق نبوده‌ایم. اینطور که پیداست در سفر رئیسی به ترکیه گام اولیه در راستای تحقق این اتفاق برداشته است که در صورت عملی شدن می‌تواند حتی باعث ورود برق ایران به اروپا باشد. سرپرست شرکت مدیریت شبکه برق ایران اعلام کرد: قرارداد بهره‌برداری خط ۴۰۰ کیلوولت خوی (ایران) - وان (ترکیه) با ظرفیت ۶۰۰ مگاوات بین شرکت مدیریت شبکه برق ایران و شرکت تیاش ترکیه امضا شد. مهدی مقیم‌زاده و اورهان کالدیریم به منظور بهره‌برداری از خط ۴۰۰ کیلوولت BtB HVDC خوی (ایران) - وان (ترکیه)، قرارداد بهره‌برداری این خط میان شرکت مدیریت شبکه برق ایران و شرکت تیاش ترکیه را در آنکارا امضا و مبادله کردند. مقیم‌زاده با بیان اینکه این قرارداد در ۳۱ بند و ۲۷ پیوست تنظیم شده است، گفت: بهره‌برداری خط با اتصال BtB HVDC در پست وان از تجهیزات با فناوری روز استفاده می‌کند که نخستین تجربه اتصال برون‌مرزی ایران از طریق زیرساخت HVDC است. وی افزود: به منظور بهره‌برداری مطمئن خط، همه ابعاد فنی این قرارداد اعم از بهره‌برداری، کنترل، برنامه‌ریزی تبادل، تعمیرات، حفاظت، سنجش انرژی، مخابرات، تبادل داده، شرایط اضطراری، حوادث، بازیابی و استانداردها در قالب موافقتنامه بهره‌برداری تنظیم شده است. وی ادامه داد: ایستگاه‌های BtBHVDC به منظور بهره‌برداری و اتصال شبکه 2 کشور با استانداردها یا کمیت‌های متفاوت فرکانس، ولتاژ و فاز مورد استفاده قرار می‌گیرند و به این نوع اتصال، آسنکرون گفته می‌شود. سرپرست مدیریت شبکه برق ایران خاطرنشان کرد: بهره‌برداری آزمایشی این ایستگاه سال گذشته با موفقیت انجام شد و با امضای این سند آماده بهره‌برداری دائم است که امکان تبادل و تجارت برق با ترکیه و سایر کشورهای اروپایی را فراهم می‌کند.
در همین باره وزیر نیرو از امکان اتصال برق بین ایران و ترکیه و از آن طریق با اتحادیه اروپایی خبر داد و گفت: تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر هم می‌توانند برق صادر کنند. علی‌اکبر محرابیان افزود: خطوط لازم بین ایران و ترکیه احداث شده و آزمایش‌های لازم را با موفقیت طی کرده است. وی ادامه داد: بر این اساس از این به بعد امکان صادرات برق ایران به بازار ترکیه و از آن طریق اتحادیه اروپایی فراهم شده است. وزیر نیرو از فراهم شدن امکان صادرات برق تجدیدپذیر خبر داد و گفت: تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر هم می‌توانند برق صادر کنند.
***
پیشنهاد تکمیل کریدور ریلی ایران - ترکیه در منطقه چشمه ثریا به مرند
ترکیه طی سال‌های گذشته از شرکای مهم تجاری ایران محسوب شده به گونه‌ای که مطابق آمار منتشر شده توسط گمرک ایران، این کشور طی ۱۰ سال گذشته همواره جزو ۵ کشور نخست در عمده مبادی وارداتی ایران بوده است و از سال ۱۳۹۵ توانسته در صادرات هم جایگاه خودش را به عنوان ۵ مقصد مهم صادراتی ایران تثبیت کند. پس از آن نیز از سال ۱۳۹۸ تا ۵ ماهه نخست ۱۴۰۲ همواره سومین شریک تجاری ایران پس از چین و امارات عربی متحده بوده است.
مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی کشورمان که رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ترکیه هم است در تشریح جزئیات 10 سند همکاری امضاشده بین ایران و ترکیه گفت: در این سفر هشتمین شورای عالی همکاریهای اقتصادی 2 کشور برگزار شد و رؤسای جمهوری 2 کشور جلسه خصوصی داشتند که این جلسه به اتفاق چند مقام از 2 کشور انجام شد. وی افزود: توافق‌های خوبی نیز در حوزه هوایی به سرانجام رسیده است و یکی از سندهایی که به امضا رسید در این بخش بود.
رئیس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی ایران و ترکیه گفت: قرارداد پیشین ایران با ترکیه در حوزه انرژی تمدید شد، همچنین برای احداث خط جدید انتقال گاز توافق شد تا هرچه سریع‌تر قرارداد جدید برای احداث خط جدید نهایی شود.
بذرپاش خاطرنشان کرد: همچنین مقرر شد ترکیه در میدان‌های گازی ایران سرمایه‌گذاری کند که توافق اولیه انجام شد.
وی ادامه داد: یکی از سندهای همکاری ایران و ترکیه به حوزه علم و فناوری اختصاص یافت. موافقت شد پارک‌های علم و فناوری در 2 کشور توسعه یابد و 2 کشور در این زمینه سرمایه‌گذاری انجام دهند. رئیس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی ایران و ترکیه از دیگر محورهای گفت‌وگو را به حوزه فرهنگی و رسانه‌ای مرتبط دانست و افزود: سندی برای توسعه همکاری رسانه‌ای 2 کشور امضا شد. بذرپاش خاطرنشان کرد: 2 کشور توافق کردند هر چه سریع‌تر کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ترکیه در اسفندماه برگزار شود و وزیر تجارت کشور ترکیه با دستور رئیس‌جمهور این کشور به‌عنوان مسؤول طرف ترکیه معرفی شد، همچنین برای مشکلاتی که تجار و فعالان اقتصادی 2 کشور دارند توافق شد با همکاری مقام‌ها این مشکلات به حداقل برسد. وزیر راه و شهرسازی همچنین گفت: یکی از محورهای گفت‌وگوی مقام‌های 2 کشور در موضوع حمل‌ونقلی بود. در حوزه ریلی، پیشنهاد جدید ایران، اتصال ریلی منطقه چشمه ثریا به مرند بود که بتوانیم راه‌آهن را متصل کنیم و شبکه کریدوری جدیدی به شبکه کریدوری شرقی - غربی ایران افزوده شود.
بذرپاش افزود: همچنین با تکمیل این کریدور ریلی، ترکیه می‌تواند به آب‌های آزاد دسترسی یابد که موضوع در حال پیگیری است و به صورت تخصصی این پیشنهاد در تهران ادامه خواهد یافت. وی از دیگر محورهای گفت‌وگوی 2 کشور ایران و ترکیه را موضوع حمل‌ونقل جاده‌ای عنوان کرد و گفت: مرزهای مشترک ایران و ترکیه مرزهای بازرگان، سرو و رازی است. مرز بازرگان حدود 2 سال است که در بخش ترکیه در حال تکمیل عملیات زیرساختی و عمرانی است که کامیون‌ها در این مرز معطل می‌شوند. قول مساعد داده شده است در چند ماه آینده این عملیات به اتمام برسد و تردد در این مرز آسان‌تر شود.
***
توافق برای استفاده از منابع ارزی ایران در ترکیه
همیشه در کنار نام کره‌جنوبی و بازگشت ارزهای بلوکه در این کشور، نام ترکیه هم به میان می‌آید. با وجود اینکه رقم دقیقی در این رابطه هیچگاه از سوی مسؤولان ترکیه‌ای و ایرانی مطرح نشده است اما وجود این منابع قطعی به نظر می‌رسد. شهریور سال جاری نیز داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه در یک اظهارنظر رسانه‌ای گفته بود منابع ارزی در 4 کشور کره جنوبی، عراق، ژاپن و ترکیه وجود دارد. سفر رئیس‌جمهور و هیات همراه فرصت مناسبی برای پیگیری این موضوع بود که اخبار واصله حاکی از آن است که اتفاقات مثبتی در این زمینه رخ داده است.
یکی از سیاست‌های دولت، افزایش ارتباطات تجاری و پولی با کشورهای همسایه و جایگزینی ارزهای محلی و ملی به جای دلار است. در این زمینه و به منظور افزایش همکاریهای پولی و بانکی، محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی در سفر رئیس‌جمهور به ترکیه با همتای ترکیه‌ای خود ملاقات و درباره افزایش همکاری پولی و بانکی تهران - آنکارا به رایزنی و گفت‌وگو پرداخت. فرزین با بیان اینکه در ترکیه منابع ارزی خوبی داریم، از توافق با مقامات بانکی ترکیه برای استفاده از منابع ارزی ایران در این کشور خبر داد. رئیس کل بانک مرکزی که همراه رئیس‌جمهور به ترکیه سفر کرده بود، گفت: ایران در ترکیه منابع ارزی خوبی دارد که خواهان استفاده بیشتری از این منابع است. وی گفت: درباره نحوه استفاده از این منابع، همچنین نحوه استفاده از منابع ناشی از صادرات گاز ایران به ترکیه، با رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد و دیگر مسؤولان ترکیه مذاکره کردیم و به نتایج خوبی هم دست یافتیم.