گروه اقتصادی: طبق وعده‌های وزارت صمت قرار بود تا پایان سال ۱۰۰ هزار خودروی برقی وارد کشور شود تا در بخش تاکسیرانی مورد استفاده قرار گیرد اما تا امروز خبری از واردات این حجم خودرو نیست. عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت از روز نخست که سکان هدایت وزارت صمت را بر عهده گرفت، کلیدواژه «خودروهای برقی» را در هیچ‌یک از سخنرانی‌های خود از قلم نینداخت؛ علی‌آبادی اعتقاد دارد استفاده از خودروهای برقی اعم از وارداتی و داخلی می‌تواند نقطه شروعی برای ایجاد تحول در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت خودروسازی، محیط زیست و کاهش مصرف سوخت باشد. در همین رابطه نیز او وعده داد «برنامه داریم تا آخر امسال ۱۰۰ هزار تاکسی برقی در شهرهای بزرگ داشته باشیم».

بر همین اساس هم مهدی ضیغمی، معاون علی‌آبادی و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران هم ۲۹ مهر و هم 2 آبان‌ وعده آغاز واردات خودروهای برقی از آبان‌ماه را داد؛ او ۲۹ مهر اعلام کرد واردات خودروهای برقی از آبان‌ماه آغاز می‌شود و بعد از اینکه عرضه خودروهای برقی وارداتی به تاکسیرانی به اتمام رسید، می‌توان برای عرضه خودروهای برقی عمومی نیز اقدام کرد. در ادامه نیز او 2 آبان‌ تاکید کرد برنامه جدی برای واردات خودروهای برقی اعم از فول برقی، هیبرید، پلاگین و... داریم. یکی - دو هزار خودروی برقی در همین آبان‌ماه وارد خواهد شد که در مرحله نخست مشتری تاکسیرانی است اما در مرحله بعد مردم عادی هم می‌توانند بخرند، زیرا این خودروها به لحاظ قیمتی به‌صرفه‌تر از خودروهای بنزینی هستند.

 29 آبان محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی نیز وارد میدان شد و اعلام کرد تأمین یک میلیارد دلار برای واردات خودروی برقی مورد پذیرش قرار گرفته و با یک میلیارد و ۴۰ میلیون یورویی که برای اتوبوس، ون و موتوسیکلت‌های برقی اختصاص خواهد یافت، در مجموع ۲ میلیارد یورو برای خودروهای برقی ارز کنار گذاشته شد. پس از این اظهارنظرات مشخص شد طبق توافق انجام شده بین دولت ایران و چین، برنامه واردات و عرضه ۱۰۰ هزار تاکسی برقی از این کشور در دستور کار قرار گرفته که تاکنون نیز نیمی از این خودروها ثبت سفارش شده است. طبق گزارش عملکردی که علی‌آبادی به مخبر ارائه کرده، قرار بود از آذرماه بتدریج خودروهای برقی وارد کشور شوند اما تا به امروز خودروهای برقی زیادی وارد کشور نشده و ۲۶ دی صرفا ۴۰۰ دستگاه تاکسی برقی تحویل تاکسیرانی تهران شد. وعده واردات ۱۰۰ هزار دستگاه خودروی برقی دقیقا همان وعده‌ای است که پارسال وزارت صمت در زمان سکانداری رضا فاطمی‌امین درباره خودروهای بنزینی داده بود.

 امید قالیباف، سخنگوی وقت وزارت صمت گفته بود طبق برنامه‌ریزی انجام شده، در ۳ ماه باقیمانده از سال ۱۴۰۱، ۱۰۰ هزار دستگاه و به همین تعداد هم در ۳ ماهه اول سال ۱۴۰۲ خودرو از طریق واردات تأمین می‌شود؛ وعده‌ای که هیچ‌گاه محقق نشد و امروز که یک سال از این سخنان می‌گذرد وضعیت واردات خودرو تعریف چندانی ندارد. بر این اساس تا ۱۲ دی‌ امسال، تعداد خودروی ثبت سفارش شده ۹۳ هزار و ۳۴۳ عدد است و تعداد خودروهای وارد شده به کشور تاکنون ۹ هزار و ۱۷۶ عدد؛ تعداد خودروهای در حال حمل ۱۰ هزار و ۱۷۶ عدد و تعداد خودروهای عرضه شده به افراد ثبت‌نامی ۸ هزار و ۲۲۰ عدد و تعداد خودروهای پلاک شده نیز حدود ۴ هزار عدد است؛ در حالی که کل افراد ثبت‌نام شده و حائز شرایط ۳۳ هزار و ۵۳۸ نفر و افراد منصرف شده ۳ هزار و ۵۰۵ نفر و افراد مانده در صف ۳۰ هزار و ۴۳۳ نفر و افراد تعیین‌تکلیف شده ۷ هزار و ۱۲۱ نفر هستند. با توجه به تجربه‌ای که از عملکرد متولیان خودرو در کشور داشته‌ایم و همان‌طور که اشاره شد، نخستین وعده در واردات خودروهای برقی نیز هنوز به واقعیت بدل نشده، بنابراین باید منتظر ماند و دید طی ۲ ماه باقی مانده از سال آیا ۱۰۰ هزار دستگاه خودروی برقی که مورد توافق دولت‌های ایران و چین قرار گرفته وارد کشور خواهد شد یا مانند خودروهای بنزینی در آرشیو رسانه‌ها باقی خواهد ماند.

* واردات برای مدیریت بازار

واردات یکی از مسیرهای مدیریت بازار خودرو و به اصطلاح ترمیم شکاف عرضه و تقاضا در این بازار است. چند سال بود به دلیل محدودیت‌های ارزی، واردات خودرو متوقف شده بود اما سال 1401 با علم به اینکه این ممنوعیت باعث بد عادتی خودروسازان داخلی شده است و از سوی دیگر قیمت خودروهای خارجی نیز افزایش قیمت شدیدی داشته، بار دیگر اجازه واردات به بخش خصوصی داده شد.  قرار بود طی یک سال و نیم حدود 200 هزار خودرو وارد کشور شود که ضمن مدیریت بازار، باعث بهبود کیفیت خودروهای داخلی شود که هم اکنون طبق آخرین آمارها کمتر از 10 هزار خودرو وارد کشور شده است و بخش قابل توجهی از آنها هم در مراحل مرتبط با پلاک‌گذاری و ترخیص از گمرک قرار دارد. 

مسؤولان وزارت صنعت، معدن و تجارت همواره از ورود منظم خودروهای وارداتی خبر می‌دهند اما آنچه مشهود است و در آمار گمرک هم انعکاس یافته، این است که واردات قابل توجهی انجام نشده است. البته همان طور که پیش‌تر اعلام شد، سیاست اصلی عباس علی‌آبادی در وزارت صمت بهره‌گیری از خودروهای برقی و هیبریدی به جای خودروهای بنزینی بوده و هست.

علی‌آبادی چندین بار به صراحت اعلام کرده است برنامه اصلی وزارتخانه متبوعش واردات خودروهای برقی و هیبریدی است و دلایل نسبتا قانع‌کننده‌ای نیز برای این موضوع دارد اما موضوع مهم اینجاست که همین خودروها هم وارد کشور نشده است. 

* مراقب قیمت‌ها باشید

در آستانه شب عید این بیم وجود دارد که با تعطیل کردن سامانه یکپارچه و عدم توفیق واردات، قیمت خودرو افزایش یابد. این در حالی است که از حدود 3 هفته پیش نشانه‎هایی از افزایش قیمت خودرو مشاهده می‌شود. مسلما در روزهای منتهی به سال جدید شمسی با افزایش تقاضا در بازار خودرو احتمال تشدید این شرایط وجود دارد. به طور حتم وزارت صنعت، معدن و تجارت برای شرایط کنونی باید برنامه‌ای داشته باشد.