حمایت 50 میلیارد تومانی از انجمن‌ها و تشکیل شورای شعر برای سیاستگذاری در این بخش، خبری است که علی‌محمد مؤدب پس از یک سال از انتصابش به عنوان دستیار وزیر ارشاد در امور شعر می‌دهد.

علی‌محمد مؤدب از تأمین اعتبار ۵۰ میلیارد تومانی این وزارتخانه برای حمایت از انجمن‌های ادبی که غالبا در حوزه آموزش، شب شعر و... فعالیت می‌کنند، می‌گوید؛ انجمن‌هایی که دهه 90 نیز برنامه‌هایی چون جشنواره ملک‌الشعرای بهار برای ارتقای آنها اجرا شد اما بعد از 3 دوره برگزاری باز هم به فراموشی سپرده شدند. در کشورمان انجمن‌های ادبی‌ای با قدمت 80 سال هم فعالیت می‌کنند.

 مؤدب طرح خود را اینگونه بیان کرده است: «طرح‌ها و برنامه‌های تحولی انجمن‌های شعر در سراسر استان‌های کشور ارزیابی و از انجمن‌های ادبی سطح کشور که برنامه خوبی برای فعالیت در حوزه شعر دارند،‌ حمایت شود».

البته در حکم انتصاب وی 6 مأموریت آمده بود که مؤدب دی‌ماه توانست شورای شعر را با حضور شاعرانی چون علیرضا قزوه، مرتضی امیری‌اسفندقه، ناصر فیض، محمدمهدی سیار، میلاد عرفان‌پور، سعید بیابانکی و نغمه مستشارنظامی تشکیل دهد. دستیار وزیر در امور شعر درباره فعالیت‌های شورای شعر این طور گفته است: «شورای شعر قرار است سیاستگذار حوزه شعر در کشور باشد و ایده‌پردازی کند».

دستیار وزیر ارشاد درباره تغییر نگاه حاکمیت به مقوله شعر اذعان داشت: «در نظر داریم جشنواره شعر فجر را روزآمد کنیم و با حضور علیرضا قزوه که موسس این جشنواره بود، یک جشنواره متفاوت برگزار کنیم».

علیرضا قزوه دبیر هجدهمین دوره شعر فجر دبیر از بازگشت داوری آثار شعر به کتاب سال بعد از 9 سال و برگزاری مسابقه «سرزمین شعر» خبر داده است. 

علیرضا قزوه، دبیر علمی جشنواره در اختتامیه آن درباره ادامه فعالیت‌های جشنواره شعر فجر گفت: ما بعد از این اختتامیه، محافل شعر نداریم ولی برنامه‌های تلویزیونی را داریم، چرا که شعر فجر به تمام استان‌های کشور سرایت کرده و در تمام استودیوهای تلویزیونی مراکز صداوسیما کشور شب شعر به شکل مسابقه بین برگزیدگان استانی برگزار و از تلویزیون پخش می‌شود. همچنین ۳۰ برنامه ویژه داریم که ۶۴ نفر از شاعران در آن شرکت می‌کنند و به شکل مسابقه از شبکه ۴ در شب‌های ماه مبارک رمضان در تلویزیون پخش می‌شود. امسال نخستین‌‌بار است که شعر فجر را به خانه‌ها آورده‌ایم. 

محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد علت انتصاب مؤدب را ایجاد جایگاه وزارتی برای شعر نامیده است که درخواست خود شاعران در جلسه شعرخوانی عید غدیر در سال گذشته با رئیس‌جمهور بوده است که ایشان هم از این امر استقبال کردند.

اواخر دهه 80 نیز بنا به دستور رئیس‌جمهور وقت محمود احمدی‌نژاد، یحیی طالبیان قائم‌مقام وزیر در امور شعر معرفی شد که در آن سال‌ها شاعران انتقاداتی به این امر کردند و جواد محقق نیز این کار را تصمیمی کارشناسی نشده می‌دانست.

«در شهری که 3 انجمن ادبی داشتیم، 56 انجمن ثبت شده بود که همگی از سوی 3 شاعر بود». بخشی از صحبت‌های بهروز جلالی، شاعر و معاون فرهنگی بنیاد شعر و ادبیات داستانی سابق در بحث تجربه‌نگاری مجمع انجمن‌های ادبی درباره اهمیت ساماندهی و دریافت شناسه است تا انجمن‌هایی که فعالیت ندارند یا برای استفاده از حمایت‌ها صرفا ثبت شده‌اند تفکیک شوند.  البته نزدیک به 800 انجمن از 2000 انجمن ثبت‌نامی مدارک خود را در سامانه‌ای که در آن وقت طراحی شده کامل بارگذاری کرده و شناسه دریافت کردند.

مؤدب هم درباره نحوه حمایت از انجمن‌های ادبی اظهار داشت: «البته قبلش لازم است فعالیت‌ها را بررسی کنیم، ببینیم چه کرده‌اند و چه برنامه‌هایی در راستای ترویج شعر فارسی و شعر انقلاب اسلامی دارند».  اما باز هم به یک ساماندهی و روند پلکانی نیازمند است تا در مرحله اول ریزشی میان انجمن‌های فعال و غیرفعال صورت بگیرد.

البته جلالی درباره ساماندهی، نگاهی غیر از تزریق مالی دارد: «باید رایزنی کنیم و ارتباطاتی برای انجمن‌های ادبی ایجاد کنیم و این کار ما است و نه صرفا کمک مالی به انجمن‌های ادبی. به نظرم اینها متفاوت است».

وی درباره روند اجرایی هم این طور بیان کرده است: باید انجمن‌ها طرح‌های خود را به ادارات ارشاد استان‌ها برسانند تا بعد از آن به دست ما در تهران برسد. اما انجمن‌های ادبی جشنواره‌ای داشتند که 3 دوره برگزار شد. در این جشنواره از طرح‌های برتر حمایت و از 10 انجمن هم تقدیر می‌شد و نظر انجمن‌داران هم نسبت به این اتفاق مثبت بود. 

حسن پاکزاد، دبیر انجمن ادبی صراط استان زنجان در این باره گفته است: «برگزیده شدن در جشنواره باعث جریان‌سازی می‌شد به نحوی که از سمت ادارات ارشاد هم مورد تشویق و حمایت قرار می‌گرفتند».

حمایت از انجمن‌های ادبی و شعر موضوعی نیست که در این دوره مورد توجه قرار گرفته باشد، بلکه نخستین فراخوان در 15 آذر 1395 از سوی بنیاد شعر و ادبیات داستانی وقت برای دریافت بهترین طرح از سوی انجمن‌های ادبی کل کشور منتشر شد تا بهترین ایده‌ها را که قرار بود سال 96 اجرا شود را تا سقف 30 میلیون تومان حمایت کند. بنیاد از سوی ارشاد موظف شد انجمن‌های ادبی را ساماندهی کند؛ فعالیت‌هایی هم مانند برگزاری 3 دوره جشنواره که بعد از دوره اول به نام ملک‌الشعرای بهار نامیده شد، انجام دادند. اما از سال 1400 به بعد فعالیت‌های صورت‌گرفته با ادغام بنیاد شعر و ادبیات داستانی در خانه کتاب نادیده گرفته شد.

چهارشنبه هفته گذشته نیز اختتامیه هجدهمین دوره جشنواره شعر فجر در سالن سینمایی وزارت ارشاد مملو از جمعیت برگزار شد که برخی هم به ناچار سر پا این برنامه را دیدند.

در اختتامیه، آثار برگزیده و شایسته تقدیر معرفی شده و جوایز خود را از مسؤولان فرهنگی کشور دریافت کردند؛ در این دوره جشنواره بیش از یک میلیارد و 500 میلیون تومان جایزه داده است که اسامی آنها به شرح زیر است:

* بخش کودک و نوجوان

 از میان ۶ نامزد نهایی بخش شعر کودک و نوجوان هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر، کتاب «بعضی از پرنده‌ها شاعرند» اثر اسماعیل الله‌دادی از انتشارات گویا به عنوان برگزیده و «شعرهای رودخانه» اثر محمود پوروهاب از انتشارات آستان قدس رضوی (به‌نشر) به عنوان شایسته تقدیر معرفی و تجلیل شدند.

* بخش درباره شعر

 از میان 5 نامزد نهایی بخش «درباره شعر» هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر، کتاب «خاقانی‏‌نامه (دفتر اول)» نوشته سعید مهدوی‌فر از انتشارات ادبیات به عنوان برگزیده و 2 کتاب «شعر سپید: پژوهشی در باب قالبی بی‌قافیه» نوشته مهدی علیایی‏‌مقدم از نشر نامک و «فهرست توصیفی - تحلیلی مقالات مربوط به فردوسی و شاهنامه از سال ۱۲۹۴ تا ۱۳۸۰» نوشته زهرا سیدیزدی و مرضیه خافی از انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد به طور مشترک به عنوان شایسته تقدیر معرفی و تجلیل شدند.

* بخش شعر کلاسیک بزرگسال

از میان 4 نامزد نهایی بخش شعر کلاسیک بزرگسال هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر، کتاب «دل‌بستگی» اثر حسین دهلوی از انتشارات سوره مهر به عنوان برگزیده و «کوچه بارانی اشراق» اثر حمید مبشر از انتشارات شهرستان ادب به عنوان از شایسته تقدیر معرفی شدند.

* بخش شعر محاوره بزرگسال

از میان 4 نامزد نهایی بخش شعر محاوره بزرگسال هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر، کتاب «محاورات» اثر امیرعلی سلیمانی از انتشارات نزدیک‌تر به عنوان برگزیده و «عشق تو نمی‌میرد» اثر علیرضا طبایی از انتشارات آرادمان به عنوان شایسته تقدیر معرفی و تجلیل شدند.

* بخش شعر نو بزرگسال

از میان 4 نامزد نهایی بخش شعر نو بزرگسال هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر، کتاب «ای زیبارو خدا خیرت دهد» اثر محمدباقر کلاهی‌اهری از انتشارات «مهر و دل» به عنوان برگزیده و «ندرت ناگوار مرگ» اثر حنیف خورشیدی از انتشارات شب چله به عنوان شایسته تقدیر معرفی شدند. لازم به ذکر است به برگزیدگان 250 میلیون تومان و شایسته تقدیر 75 میلیون تومان اهدا شد. یکی از بخش‌های اصلی مراسم اختتامیه هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر به تجلیل مقام ادبی و عرفانی حجت‌الاسلام زکریا اخلاقی اختصاص یافت.