گروه اقتصادی: اینطور که پیداست هدف بانک مرکزی از طراحی اوراق با سود 30 درصد مهار افسار قیمت دلار و طلا در روزهای پایانی سال جاری است. طبق سنوات و رفتار تقویمی بازارها، قیمت‌ها در روزهای پایانی سال افزایشی می‌شود و این اتفاق باعث فشار معیشتی به مردم می‌شود.

به گزارش «وطن امروز»، در سال‌های گذشته اوراق سپرده بانکی سود 18 درصدی داشت؛ سود این اوراق در سال 1401 همزمان با افزایش نرخ بهره بانکی به 23درصد افزایش یافت. 

تغییرات در بازار ارز و طلا، بانک مرکزی را بر آن داشت تا راه‌حلی برای مقابله با این نوسانات ارائه دهد که نتیجه آن مجوز سود ۳۰ درصدی اوراق گواهی سپرده خاص بود که به بانک‌ها ابلاغ شد. 

مطابق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، از   ۱۱ بهمن به مدت یک هفته بانک‌ها اوراق گواهی سپرده خاص با سود ۳۰ درصد عرضه می‌کنند که این اوراق بالاترین سود بانک‌ها به سپرده‌های بانکی تاکنون است. 

با نگاهی به قیمت دلار، یورو و طلا در سال گذشته مشخص می‌شود سرمایه‌گذاری در این حوزه سود زیادی برای سرمایه‌گذاران در پی داشته است؛ سرمایه‌گذاری روی طلا و دلار به عنوان راهی برای کسب سود در بین مردم رواج یافته است و نتیجه آن چیزی جز تورم بازار نیست.

هدایت سرمایه‌ها به سمت سپرده‌های بانکی و طبعا اختصاص دادن سود منطقی و مناسب می‌تواند در کنترل تورم و نابسامانی بازار تا حدودی موثر باشد. اوراق گواهی سپرده بانکی خاص را می‌توان به عنوان راهی برای سرمایه‌گذاری مردم با سود بالا دانست.

با تصمیم بانک مرکزی، اوراق گواهی خاص سپرده بانکی با سود ۳۰ درصد به مردم به فروش می‌رسد. مدت زمان عرضه آنها در بانک‌ها و خریداری توسط مردم یک هفته است و مدت زمان اعتبار اوراق گواهی سپرده خاص یک‌ساله است و درصد سود و زمان پرداخت سود آن هم روی برگه نوشته می‌شود. بانک منتشرکننده گواهی سپرده هم اصل مبلغ پول و هم سود آن را تضمین می‌کند و هیچ ریسکی در خرید این اوراق گواهی وجود ندارد. خرید اوراق گواهی سپرده خاص با سود ۳۰ درصد تنها پیش‌شرط داشتن سن بالای ۱۸ سال را دارد و مردم به‌راحتی می‌توانند از این فرصت پیش‌آمده برای کسب سود استفاده کنند. نرخ ۳۰ درصدی سود سالانه اوراق گواهی ارائه شده، یک‌ساله بودن مدت زمان قرارداد اوراق (این امکان وجود دارد برخی بانک‌ها آن را با سررسیدهای کمتر از یک‌سال هم به فروش برسانند)، اگر قبل از سررسید سالانه به پول‌تان نیاز پیدا کنید طبق اعلام بانک مرکزی امکان بازخرید زودتر از موعد اوراق از شعب بانکی وجود دارد.

اوراق گواهی سپرده خاص هم مانند دیگر اوراق بانکی امکان فروش یا انتقال دارد. پس قبل از سررسید سالانه می‌توانید آن را بفروشید. افزایش قدرت سرمایه‌گذاری فعالان اقتصادی (تولیدی، خدماتی و ساختمانی)، دسترسی به منابع مالی مورد نیاز پروژه بدون نیاز به ایجاد میانگین حساب نزد بانک، امکان تامین مالی مبالغ کلان و مدت‌دار جهت توسعه و بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌ها، امکان اخذ تسهیلات بانکی برای بنگاه‌های اقتصادی در قالب عقود مشارکتی، رفع موانع و چالش‌های تامین مالی برای فعالان اقتصادی و سرعت و سهولت در تامین مالی با توجه به گستردگی شبکه شعب بانک در سراسر کشور از مزایای اوراق گواهی سپرده خاص است.

* سپرده‌های خرد از ‌بازار طلا و ارز‌ جمع می‌‌شود

نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران در همین باره گفت: از مزیت‌های انتشار اوراق گواهی سپرده خاص این است که می‌تواند سرمایه‌های مردم را از بازارهای سفته‌بازی مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو خارج کند تا سودی تضمین‌شده به افراد ریسک‌گریز پرداخت شود. شهاب جوانمردی اظهار کرد: بانک مرکزی، اوراق گواهی سپرده خاص را که با نرخ سود علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه منتشر می‌شود ‌با هدف تامین سرمایه در گردش واحد‌های تولید ایجاد کرده است. وی با تأکید بر اینکه ‌این اوراق برای پروژه‌های خاص که سود‌آور هستند، تدارک دیده شده است، بیان داشت: با توجه به اینکه سیاست انقباضی برای کاهش تورم در کشور حاکم است، گواهی سپرده خاص به تامین مالی بنگاه‌هایی که پروژه‌های خود را برای جذب منابع معرفی کرده‌اند اختصاص می‌یابد، تا راحت‌تر بتوانند تامین مالی کنند.

 این فعال اقتصادی با پیش‌بینی خروج ‌‌سرمایه‌های خرد از بازار طلا و ارز با اوراق گواهی سپرده خاص با سود 30 درصد‌، عنوان کرد: این اوراق دید واقع‌بینانه‌تری به نرخ بهره دارد و علامت خوبی در اقتصاد به شمار می‌رود. نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: ‌خریدار اوراق متعهد می‌شود آن را تا یک سال نگهداری کند و اگر زودتر از یک سال پول خود را خواست، می‌تواند به بانک مراجعه و اصل پول به همراه سود 12 درصدی را دریافت کند.

 جوانمردی‌ تاکید کرد: یکی از مزیت‌های انتشار اوراق گواهی سپرده خاص این است که می‌تواند سرمایه‌های مردم را از بازارهای سفته‌بازی مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو خارج و به سمت این اوراق جذب کند، البته افرادی که ریسک‌پذیری زیادی دارند ممکن است در همین بازارهای سفته‌بازی حضور داشته باشند اما افرادی که ریسک‌گریز هستند، مطمئنا سرمایه‌های خود را از بازارهای سفته‌بازی خارج کرده و به این اوراق ورود می‌کنند، به عبارت دیگر برای مردم عادی و افراد ریسک‌گریز، این اوراق بهترین ابزار برای کسب سود است.

* انتشار گواهی سپرده جدید گردش پول را کنترل می‌کند

همچنین حسین درودیان، اقتصاددان گفت: نرخی که بانک مرکزی برای این اوراق در نظر گرفته است، بسیار جذاب بوده و می‌تواند یک فرصت مناسب برای سیستم بانکی کشور باشد. باید منتظر افزایش نرخ سود بانکی هم باشیم. البته می‌دانیم با افزایش نرخ سود، باید منتظر رشد نقدینگی هم بود. افزایش قیمت‌ها در بازار ارز و طلا تنها به موضوع ریسک‌های سیاسی مربوط است و با آرام شدن منطقه می‌توان امیدوار بود نرخ دلار و سکه نیز با کاهش شدید روبه‌رو شود. این نرخ در حال حاضر می‌تواند بخش عمده‌ای از گردش پول را به سمت خود هدایت و بازار‌های مالی را با کاهش تقاضا روبه‌رو کند. این گواهی‌ها یک‌ساله است و در صورتی که با آرام شدن منطقه نرخ ارز و سکه به قیمت منطقی بازگردند، ممکن است بازپرداخت این گواهی‌ها برای ناشر مشکلاتی را ایجاد کند.

* کاهش سفته‌بازی در بازار ارز و طلا با انتشار گواهی سپرده خاص

محمدرضا اکبری‌جور، تحلیلگر مسائل اقتصادی نیز درباره تصمیم اخیر بانک مرکزی گفت: در شرایط حاضر که دلالان و سفته‌بازان به بازار ارز و طلا هجوم برده‌اند، انتشار گواهی سپرده خاص ابزار مناسبی برای خروج سرمایه‌ها از بازار ارز و طلاست. این اوراق تأثیر زیادی بر کاهش سفته‌بازی در کشور خواهد داشت، به‌طوری که نقدینگی از بازارهای ارز، طلا، مسکن و خودرو خارج و مستقیماً وارد تولید خواهد شد. همچنین انتشار گواهی سپرده خاص موجب تغییر ترکیب سپرده‌های خُرد در نظام بانکی خواهد شد.

* گام جدیدی برای کنترل نقدینگی برداشته شد

در همین باره مرتضی افقه، اقتصاددان گفت: دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص به شبکه بانکی ابلاغ شده تا تولیدکنندگان برای تأمین سرمایه در گردش خود از آن استفاده کنند. این گواهی با نرخ سود علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه منتشر می‌شود که از نرخ بهره بانکی بالاتر است، بنابراین سرمایه‌گذاری در این گواهی بسیار کم‌ریسک‌تر از بازارهای مالی مانند سکه و ارز است و در واقع این گواهی، بازدهی بالاتری نسبت به سپرده‌‌گذاری در بانک دارد. در پایان دوره مشارکت، سود قطعی نیز علاوه بر سود علی‌الحساب ۳۰ درصدی به خریداران این گواهی پرداخت می‌شود و علاوه بر دریافت سود با ریسک کمتر، افراد می‌توانند از این گواهی به‌عنوان وثیقه نیز استفاده کنند. با اجرای این طرح، مردم می‌توانند در تأمین مالی پروژه‌ها مشارکت کنند و هر زمان که نیازمند پول بودند این گواهی را قبل از سررسید در شعب بانک بازخرید کنند. طی یک‌سال گذشته و با روی کار آمدن فرزین به‌ عنوان رئیس کل بانک مرکزی، اقدامات مختلفی برای کنترل نرخ رشد نقدینگی انجام شد و دولت با اجرای سیاست انقباضی این متغیر را تا حدودی کنترل کرد که خوشبختانه با ابلاغ دستورالعمل انتشار گواهی خاص نیز گامی جدید برای کنترل نقدینگی و پایه پولی برداشته شد. با استفاده از این روش انحراف منابع کاهش می‌یابد، به عبارتی در برخی مواقع تسهیلاتی که باید به بنگاه‌های تولیدی تعلق می‌گرفت، صرف کارهای دیگر می‌شد اما با این روش، تأمین مالی تولید تقویت می‌شود و منابع به هدف اصلی اصابت خواهد کرد.