گروه بین‌الملل: آمریکا در پاسخ به حمله مرگبار به نیروهایش در اردن، از شب شنبه حملاتی را به برخی مراکز نیروهای مقاومت در عراق و سوریه آغاز کرد که به گفته نیروهای مقاومت تاکنون 16 نفر در این حملات شهید شده‌اند؛ حملاتی که باعث تقویت داعش در منطقه شام و عراق خواهد شد و همین موضوع نشان‌دهنده آن است که یکی از راهبردهای واشنگتن احیای مجدد نیروهای تکفیری در منطقه برای درگیر کردن نیروهای مقاومت است.

وزارت دفاع سوریه روز گذشته به حملات هوایی بامداد شنبه آمریکا به مناطقی از سوریه و عراق واکنش نشان داد و گفت اشغالگری آمریکا در سوریه پایان خواهد یافت. به نوشته خبرگزاری سانا، در این بیانیه آمده است: «بامداد امروز، نیروهای اشغالگر آمریکایی در برخی مواضع و روستاها در منطقه شرقیه در سوریه و نزدیک مرز عراق، اقدام به حملات هوایی کردند که منجر به شهادت تعدادی از غیرنظامیان و نظامیان و مجروح شدن تعدادی دیگر و وارد آمدن خسارت قابل توجه به اموال عمومی و خصوصی شد». وزارت دفاع سوریه افزود: «منطقه مورد هدف حملات آمریکا در شرق سوریه همان منطقه‌ای است که ارتش عربی سوریه با بقایای گروه تروریستی داعش می‌جنگد؛ این مساله بر این واقعیت تاکید می‌کند که ایالات متحده همسو و متحد تروریست‌هاست و با تمام ابزارهای کثیف برای احیای آن به عنوان بازوی میدانی خود در سوریه و عراق تلاش می‌کند». به گفته این وزارتخانه، حمله نیروهای اشغالگر آمریکایی در بامداد شنبه هیچ توجیهی جز تلاش برای تضعیف توانایی ارتش عربی سوریه و همپیمانان آن در زمینه مبارزه با تروریسم ندارد. وزارت دفاع سوریه در پایان تأکید کرد اشغالگری آمریکا در بخش‌هایی از خاک سوریه نمی‌تواند تداوم داشته باشد و ارتش و نیروهای مسلح سوریه بر نبرد خود علیه تروریسم تا نابودی کامل آن و آزادی تمام خاک سوریه از اشغالگری و تروریسم ادامه می‌دهند. این در حالی است که ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) بامداد شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد در واکنش به کشته شدن ۳ نظامی این کشور در حمله به پایگاه «برج ۲۲» در مرز سوریه و اردن، حملاتی را به مواضع «گروه‌های تحت حمایت ایران» در عراق و سوریه انجام داده است. ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا اعلام کرد ساعت ۱۶ به وقت منطقه زمانی شرقی به بیش از ۸۵ نقطه در خاک عراق و سوریه حمله کرده است.

دولت عراق نیز ظهر دیروز در بیانیه‌ای جزئیات تجاوز جنگنده‌های آمریکایی به حریم این کشور را اعلام کرد. جنگنده‌های آمریکایی در واپسین ساعات شامگاه جمعه ۸۵ موضع را در خاک عراق و سوریه در واکنش به کشته شدن ۳ نظامی این کشور طی روزهای اخیر هدف حمله قرار دادند. دولت عراق این اقدام را «تجاوز جدید» آمریکا به حاکمیت این کشور خواند و اعلام کرد طی این حمله منطقه‌های «عکاشات» و «القائم» در غرب عراق و چند نقطه غیرنظامی در مجاورت این مناطق توسط جنگنده‌های آمریکایی هدف قرار گرفته است. بر اساس این بیانیه، در پی این حمله ۱۶ نفر از جمله چند غیرنظامی شهید و همچنین ۲۵ نفر دیگر مجروح شدند و به برخی ساختمان‌های مسکونی و اموال شخصی مردم خسارت وارد شده است.

در همین زمینه بسیاری اعتقاد دارند رفتارهای آمریکا در منطقه با ۲ دلیل انجام می‌شود؛ اول اینکه داعش دوباره ظهور و بروز یابد تا مقاومت با آن درگیر شود و دوم «بازدارندگی» خود را دوباره بازیابد.

جان هافمن، تحلیلگر مسائل دفاعی و سیاست خارجی در اندیشکده کاتو، در مقاله‌ای برای پایگاه خبری - تحلیلی نشنال اینترست، به‌ طور خاص به این نکته اشاره کرده که حمایت‌های بی‌چون و چرای آمریکا از رژیم اشغالگر قدس در بحبوحه جنگ غزه تا حد زیادی منافع ملی آمریکا و آینده منافع آن در خاورمیانه را به خطر انداخته است. هافمن تاکید می‌کند اقدامات آمریکا و اسرائیل در منطقه از هیچ توجیه منطقی سیاسی برخوردار نیست و هیچ چشم‌انداز روشنی ندارد. از این رو، فرمول‌های سیاسی به این مساله اشاره دارد که جنگ‌افروزی، بدون اهداف سیاسی دست‌یافتنی، چیزی جز ایجاد خشونت و بی‌ثباتی و به خطر افتادن منافع بانیان جنگ‌ها به همراه ندارد. در عین حال، هافمن به این مساله نیز پرداخته که نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه، به هیچ عنوان در راستای وظایف تعیین‌شده برای آنها عمل نمی‌کنند. در این رابطه، بمباران‌های اخیر آمریکایی‌ها علیه اهدافی در عراق و سوریه نیز در حقیقت همان‌طور که وزارت دفاع سوریه بتازگی اعلام کرده، در منطقه‌ای رخ داده که نبرد علیه داعش در جریان بوده است. به بیان ساده‌تر، آمریکایی‌ها به هیچ عنوان در پی محقق کردن هدف ادعایی خود که انتقام‌جویی از حمله اخیر به نظامیان‌شان در اردن اعلام شده، نبوده‌اند و به دنبال احیای داعش و افراط‌گرایی در منطقه در راستای منافع خود هستند؛ گزاره‌ای که واشنگتن فکر می‌کند شاید از رهگذر آن بتواند تا حدی برای حضور خود در منطقه مشروعیت بخرد و البته حوزه‌های بحران‌زا را علیه جریان‌های رقیب با خود نیز زنده نگه دارد. 

هافمن در گزارش خود می‌نویسد: «جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا وعده داده واکنش مقتضی را به این موضوع نشان دهد؛ مساله‌ای که عملا ریسک و خطر تشدید تنش‌ها در منطقه خاورمیانه را که چند ماه است درگیر آشوب است، به نحو قابل توجهی افزایش داده است. از غزه تا لبنان و سوریه و عراق و یمن، این پیام مخابره می‌شود که مشکلات سیاسی خاورمیانه را با استفاده از نیروی نظامی نمی‌توان حل کرد. در اقصی نقاط منطقه، تنش‌ها و درگیری‌هایی اوج می‌گیرد که تحقق اهداف سیاسی در قالب آنها چندان محتمل نیست. کشتارهای گسترده اسرائیل در غزه و حمایت‌های بی‌چون و چرای آمریکا از این رژیم، در قلب تمام منازعات و درگیری‌های جاری در منطقه غرب آسیا قرار دارد. درگیری‌هایی که آمریکا اکنون در آنهاست، از یمن تا سوریه و عراق، مستقیما به گزاره حمایت واشنگتن از اسرائیل در جریان جنگ غزه ارتباط دارد.

برقراری آتش‌بس در غزه، اصلی‌ترین عاملی است که می‌تواند به تنش‌های جاری در منطقه خاتمه دهد یا سطح تنش‌های مذکور را به نحو قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد. جنگ اسرائیل در غزه از اهداف سیاسی ظاهری‌ای که از سوی تل‌آویو تعریف شده، جداست. در پی اجرای موفقیت‌آمیز عملیات 7 ‌اکتبر توسط حماس، کارزار نظامی گسترده اسرائیل علیه نوار غزه به این منطقه خسارات زیادی وارد کرده است. از سوی دیگر اسرائیل هیچ چشم‌انداز قابل تحققی در قالب جنگ غزه تعریف نکرده و درست به همین دلیل بسیاری بر این باورند اسرائیل در غزه چیزی جز جنگ‌های بی‌پایان را مدیریت و راهبری نمی‌کند. در خارج از نوار غزه نیز تبعات و آثار جنگ‌افروزی اسرائیل حقیقتا قابل توجه بوده است. در وضعیت کنونی، احتمال ایجاد جنگ و درگیری میان حزب‌الله لبنان و اسرائیل نیز افزایش قابل توجهی یافته است. اسرائیل در مدت اخیر بر شدت موضع‌گیری‌های تهاجمی خود علیه حزب‌الله افزوده و از جنگ قریب‌الوقوع با حزب‌الله خبر داده است. اگر اسرائیل به چنین اقدامی دست بزند، این دقیقا به این معناست که جنگی تازه از سوی اسرائیل بدون هرگونه چشم‌انداز روشن و اهداف سیاسی مشخص، آغاز خواهد شد؛ دقیقا شبیه آنچه در جنگ غزه می‌بینیم. البته این فقط اسرائیل نیست که بدون هرگونه چشم‌انداز مشخصی دست به اقدامات تهاجمی می‌زند، دولت بایدن نیز حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه را افزایش داده و به مواضع جریان‌های نزدیک به ایران در سطح منطقه حمله می‌کند. آمریکا بدون هرگونه هدف نظامی منسجمی اقدام به اعزام نیروهای خود به عراق و سوریه کرده و البته یک سناریوی خطرناک که جنگ با ایران است را نیز تحریک می‌کند. آمریکا مدعی است 900 نیرویش در سوریه و 2500 نیرویش در عراق، به ترتیب مشغول جنگ با داعش و همچنین آموزش نیروهای امنیتی عراق هستند. با این حال، در عرصه میدانی آنها هیچ‌کدام از ۲ دستورکار مذکور را انجام نمی‌دهند. درباره حوثی‌های یمن نیز آمریکا عملا در حال راهبری یک جنگ و کارزار نظامی بی‌هدف است. اقدامات آمریکا علیه یمن تا حد زیادی آتش‌بس میان عربستان و حوثی‌ها را که مدت‌ها برای حصول آن زمان گذاشته شده، به خطر انداخته است. البته دقیقا مشخص نیست آمریکا در پایان این درگیری به دنبال چیست و آیا می‌تواند به اهداف خود دست یابد؟ جالب است بایدن اخیرا در پاسخ به این سوال که آیا اقدامات نظامی واشنگتن علیه حوثی‌ها، این جنبش را متوقف می‌کند؟ گفت: خیر! و در پاسخ به این سوال که آیا این حملات ادامه می‌یابد؟ گفت: بله! 

شکست و ناکامی‌های آمریکا در خاورمیانه حقیقتا تومار بزرگی را تشکیل می‌دهد. سیاست‌های آمریکا در منطقه نه ایجاد بازدارندگی می‌کند و نه در آن ثبات ایجاد می‌کند. واشنگتن باید از تنش‌زایی بی‌جا در منطقه بپرهیزد و نیروهای آمریکایی را به خانه بازگرداند. دولت بایدن باید بپذیرد تا آتش‌بسی در قالب جنگ غزه برقرار نشود، ثبات و آرامشی نیز ایجاد نخواهد شد. هرچه جنگ غزه فرسایشی‌تر شود، خاورمیانه به سمت درگیری‌های بیشتر حرکت خواهد کرد. آنهایی که در واشنگتن و تل‌آویو معتقدند اهداف سیاسی‌شان با ابزار نظامی قابل تحقق است، در اشتباهند و جز چرخه خشونت را تغذیه نمی‌کنند. هر چه این وضعیت ادامه یابد، منافع ملی آمریکا و نسل‌های مختلف آن ضعیف و ضعیف‌تر خواهد شد».

این در حالی است که افسر اطلاعات سابق ارتش آمریکا در واکنش به حملات هوایی بامداد شنبه آمریکا علیه اهدافی در عراق و سوریه گفت: «اگر کسی فکر می‌کند این (حمله) چیزی غیر از یک نمایش بزرگ صدا و نور بود، دیوانه است».

اسکات ریتر در پیام انتقادی خود گفت این پاسخ 5 روز بعد از کشته شدن نظامیان آمریکایی انجام شد و افزود: «هیچ چیز مهمی مورد اصابت قرار نگرفت. هیچ چیز تغییر نخواهد کرد. سالانه یک تریلیون دلار برای این هزینه می‌کنیم». از سویی رابرت اف.کندی نیز گفت: «اگر به دنبال درگیری نیستیم، پس بیایید نیروها را از آنجا (خاورمیانه) خارج کنیم». این واکنش نامزد مستقل انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا به اظهارات متناقض رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن بود که بعد از حمله بامداد شنبه ارتش ایالات متحده به ۸۵ نقطه در داخل عراق و سوریه، تاکید کرد «به دنبال درگیری در غرب آسیا نیستیم!». کندی در پیام خود در شبکه اجتماعی ایکس در پاسخ به پیام رئیس‌جمهور آمریکا، با بیان اینکه ایالات متحده باید نیروهایش را از کشورهای خاورمیانه خارج کند، افزود: «از آنها استقبال نمی‌شود. به آنها نیازی نیست... آنها را ببر بیرون!»

این در حالی است که شماری از قانون‌گذاران برجسته جمهوری‌خواه در آمریکا به سرعت نسبت به حملات هوایی این کشور به خاک عراق و سوریه واکنش نشان داده و عنوان کرده‌اند این حملات ناکافی بوده و باید با قدرت بیشتری ادامه یابد.  به گزارش پلیتیکو، ارتش ایالات متحده در بیانیه‌ای اعلام کرد در جریان اقدامات تلافی‌جویانه بیش از ۸۰ منطقه را با هواپیماهای بمب‌افکن آمریکایی در خاک عراق و سوریه مورد هدف قرار داده است. با این حال، قانون‌گذاران جمهوری‌خواه از بایدن خواستار حملات شدیدتری در این مناطق شده‌اند. مایکل مک کال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا و سناتور «راجر ویکر» از ایالت می‌سی‌سی‌پی از اقدامات انجام شده استقبال کرده و گفته‌اند این اقدامات خیلی دیر و خیلی کم بوده است. 

ویکر به عنوان  عضو ارشد کمیته نیروهای مسلح سنا در بیانیه‌ای نوشت: زمان آن فرا رسیده که فرمانده کل ما رویکرد جدیدی اتخاذ کند و حامیان واقعی تروریسم را در منطقه هدف قرار دهد. وی در جریان ادعاهایش از بایدن خواست به استمرار حملات تلافی‌جویانه و اجرای تحریم‌های نفتی در منطقه پایبند باشد. دیگر نمایندگان جمهوری‌خواه هم از بایدن خواسته‌اند قدم‌های بعدی‌ای که در منطقه در جریان اقدامات نظامی‌اش برمی‌دارد، بسیار قوی‌تر از حملات روز گذشته باشد. خبرنگار بی‌بی‌سی هم اعلام کرد حملات آمریکا به جاهایی بود که آن مکان‌ها قبل‌تر خالی شده بود.