«وطن امروز» گزارش میدهد؛ جدیدترین تحولات و آخرین نظرسنجیها درباره انتخابات ریاستجمهوری 2024 آمریکا چه میگوید؟
اولین جلسه دیوان عالی آمریکا برای بررسی حذف نام ترامپ از برگه رأی برخی ایالتها روز پنجشنبه برگزار میشود
ثمانه اکوان: جو بایدن رئیسجمهور دموکرات آمریکا روز شنبه در انتخابات درونحزبی دموکراتها در ایالت کارولینای جنوبی، به راحتی پیروز شد. او در این ایالت پیروزی آسانی را برابر ۲ نامزد بسیار کمتر شناختهشده دموکرات یعنی «دین فیلیپس» و «مارین ویلیامسون» رقم زد. با توجه به اینکه نامزدهای انتخاباتی معروف دیگری در این رقابتها حضور ندارند، به نظر میرسد بایدن راه بسیار همواری برای انتخاب شدن به عنوان نامزد نهایی دموکراتها داشته باشد. هراس بایدن اما از انتخابات درون حزبی حزب دموکرات نیست و نگرانی کمپین انتخاباتی او و سایر افراد شاخص حزب دموکرات، حضور پررنگ ترامپ در جبهه مقابل است. گرچه بایدن به احتمال زیاد پیروزیهای با قدرتی در مقابل سایر نامزدهای انتخاباتی دموکرات در انتخابات درون حزبی خواهد داشت اما دموکراتها در حالی به او رای میدهند که ماههاست در این تردید به سر میبرند که آیا باید در نهایت بایدن را انتخابات کنند یا اعضای شاخص حزب دموکرات در نهایت جلوی نامزدی او را در انتخابات میگیرند و به گزینههای بهتری رو میآورند. رسانههای جمهوریخواه از این مساله استفاده زیادی میکنند و هر از گاهی با اشاره به ضعفهای مشهود بایدن در مدیریت مسائل داخلی و خارجی، نامهایی را مطرح میکنند که احتمالا رای بیشتری در مقابل ترامپ خواهند داشت. نامهایی چون میشل اوباما یا گوین نیوسام (فرماندار دموکرات کالیفرنیا) یا حتی کاملا هریس، معاون بایدن، بارها در رسانهها مطرح شده اما حزب دموکرات تا بدین جای کار همچنان حمایت خود از بایدن را با وجود تمام هراسی که از ادامه فعالیت ترامپ دارد، ادامه داده است.
در طول یک سال گذشته، نظرسنجیها نشان داده است رایدهندگان دموکرات، نامزدهای دیگری غیر از بایدن را برای نامزدی حزب ارجح میدانند اما پیروزی 96 درصدی بایدن در ایالت کارولینای جنوبی که نخستین ایالت برگزارکننده انتخابات درونحزبی دموکراتها بود، نشان داد این مخالفتها چندان هم جدی نیست. با وجود جدی نبودن تهدیدات برای جایگزین کردن بایدن با نامزدهای قدرتمندتر در حزب دموکرات، تردیدها در حزب دموکرات درباره پیروزی او در مقابل ترامپ هر روز بیشتر و بیشتر میشود. این نگرانیها ناشی از تردید نسبت به رای دادن رایدهندگان جوان به خصوص طیف پراگرسیو به بایدن است. از سوی دیگر اقلیتهای نژادی مانند لاتینتبارها و حتی سیاهپوستان نیز اقبال کمتری نسبت به بایدن نشان دادهاند. نظرسنجیهای اخیر روزنامه یواسای تودی نشان داده است در انتخابات پیش رو تنها 63 درصد سیاهپوستان به بایدن رای میدهند که بسیار پایینتر از 87 درصد سال 2020 خواهد بود. رایدهندگان مسلمان نیز به دلیل حمایت بیشائبه دولت بایدن از رژیم صهیونیستی دیگر تمایلی به رای دادن به او ندارند و پیشبینی میشود با وجود تندرویهای ترامپ، همچنان علاقه دارند به گزینهای غیر از بایدن رای دهند. بایدن بر همین اساس در سخنرانیهای انتخاباتی خود رو به هراسافکنی از نامزدی دوباره ترامپ برای انتخابات آورده و بیان میکند دموکراتها با وجود اختلافاتی که دارند باید در مقابل تهدید مشترک – که همان بازگشت دونالد ترامپ به قدرت است – با یکدیگر متحد باشند. این اختلافات اما تهدیدات دیگری را به دنبال داشته است. میزان حضور در انتخابات درونحزبی دموکراتها شاهد ریزش شدید آرا در این حزب بوده است. گرچه بایدن با 96 درصد آرا پیروز میدان بوده اما این پیروزی از صندوق رایی بیرون آمده که تنها 24 درصد رایهای سال 2020 بوده است.
این نظرسنجیها و سایر تحلیلها، برخی تحلیلگران آمریکایی را به این نتیجه رسانده که احتمالا در انتخابات سال جاری میلادی آمریکا، صندوقهای رای شاهد حضور متفاوت حامیان نامزدهای جریان سوم آمریکا و نامزدهای مستقل خواهد بود. نامزدهایی مانند رابرت کندی از شانس بالایی برای کسب آرای بالا برخوردار هستند؛ آرایی که شاید در طول تاریخ آمریکا بیسابقه باشد. البته افراد شناختهشده دیگری نیز احتمال میرود که به عنوان نامزد مستقل همچنان در مسیر رقابتها باقی بمانند که از جمله آنها میتوان به کریس کریستی (فرماندار جمهوریخواه نیوجرسی) و سناتور جو منچین، سناتور دموکرات آمریکا اشاره کرد.
یکی از دلایل اقبال به نامزدهای مستقل، ناامید شدن از عملکرد 2 حزب دموکرات و جمهوریخواه در آمریکا است و اینکه مردم این کشور ظاهرا دیگر تمایلی به تکرار انتخابات 2020 ندارند البته دلایل دیگری نیز وجود دارد که تعداد زیادی از دموکراتها یا انگیزه حضور در انتخابات را ندارند یا ترجیح میدهند از نامزد دیگری در این زمینه حمایت کنند. سیاستهای مرزی بایدن یکی از این دلایل است که برخی نشریات و تحلیلگران آمریکایی پیشبینی کردهاند احتمالا به رویارویی بزرگ ایالتهایی مانند تگزاس و فلوریدا با دولت فدرال منجر خواهد شد. برخی مانند روزنامه نیویورکتایمز پا را از این نیز فراتر گذاشته و عنوان کردهاند هراسها از جنگ داخلی یا حمله به خاک آمریکا به خاطر سیاستهای مرزی بایدن به شدت افزایش یافته است. چندی پیش ران دسانتیس، فرماندار فلوریدا که خود از نامزدهای انتخاباتی حزب جمهوریخواه بود و به دلیل آرای پایینش مجبور به انصراف از ادامه رقابتهای انتخاباتی شد، گارد ملی این ایالت را برای حمایت از گارد ملی تگزاس به این ایالت فرستاد تا پیامی برای دولت بایدن بفرستد که با سیاستهای دموکراتها در مسائل مرزی سر جنگ دارد. همین لشکرکشیهای سیاسی و نظامی باعث ایجاد این ذهنیت شده است که بایدن نهتنها در عرصه سیاست خارجی در زمینهای اشتباهی وارد نبرد میشود، بلکه در داخل آمریکا نیز سعی دارد با قدرتنمایی به اهداف خود برسد که این نیز جنگیدن در زمین اشتباه است.
در هر صورت عملکرد بایدن در به راه انداختن جنگ اوکراین، در حمایت از جنگ و نسلکشی در غزه، همچنین انجام عملیاتهای نظامی گسترده علیه عراق، سوریه، یمن و نیروهای نزدیک به ایران در منطقه، میزان توجه به عملکرد او در سایر حوزههای مدیریتی در آمریکا را کم کرده است. دموکراتها تلاش دارند با اکتفا به دستاوردهای اقتصادی بایدن به سمت حمایت از او بروند اما جمهوریخواهان نیز پروندههای بیشتری برای بازگشایی در انتخابات دارند. از فساد پسر بایدن گرفته تا عملکرد بد او در حوزه سیاست خارجی، حوزه سیاستگذاری مهاجرتی و مرزهای آمریکا همه زمینهایی است که بایدن باید خود را برای نبرد با رقیب جمهوریخواه در آنها آماده کند.
* آخرین وضعیت دادگاههای ترامپ
در همین اوضاع بد برای بایدن، نظرسنجیها درباره نتیجه دادگاههای ترامپ بر تصمیم رایدهندگان آمریکایی اما بسیار متفاوت است. آخرین نظرسنجی انجامشده توسط موسسه YouGov نشان میدهد اکثریت جمهوریخواهان بر این باورند دادگاههای برپا شده برای ترامپ و نحوه شکایت از او و اتهامات مطرح شده علیه این نامزد ریاستجمهوری در ایالات متحده «ناعادلانه» است. این نظرسنجی بیان میکند بیشتر از 66 درصد جمهوریخواهان آمریکایی بر این عقیدهاند 4 اتهام مطرحشده در ۴ دادگاه مختلف آمریکا علیه ترامپ کاملا «ناعادلانه» بوده و در مقابل 70 درصد دموکراتها بر این عقیدهاند که دادگاهها کاملا عادلانه بوده و ترامپ به دلیل این اتهامات و دیگر اتهاماتی که علیه او مطرح است، باید محاکمه میشده است. مهمترین دادگاهی که باعث افزایش حمایت جمهوریخواهان از ترامپ شده، دادگاه برگزارشده علیه او به اتهام «تلاش برای باقی ماندن در قدرت در سال 2020 و نقش او در ماجرای تسخیر ساختمان کنگره در روز 6 ژانویه سال 2021» بوده است. در این مورد 73 درصد جمهوریخواهان معتقدند که این دادگاه ناعادلانه بوده و ترامپ نباید برای این اتهامات محاکمه میشده است. جمهوریخواهان البته درباره دو دادگاه دیگر درباره «پرداخت حق السکوت» و «مسائل مرتبط با فرار مالیاتیاش در ایالت نیویورک» کمتر اعتقاد داشتند که دادگاهها به دلیل مسائل سیاسی و به دور از انصاف برگزار شده است. با این حال نگاهی به کلیت تایید دادگاهی کردن ترامپ به دلیل اتهامات مختلفی که متوجه اوست، نشان میدهد حدود 40 درصد کل مردمی که در نظرسنجی شرکت کردهاند معتقدند این دادگاهها به صورت منصفانه و عادلانه برگزار شده است.
دادگاههای مرتبط با این 4 پرونده ترامپ، در طول دوران رقابتهای انتخاباتی نیز همچنان برگزار خواهد شد. جلسات مختلف این دادگاهها به نحوی برنامهریزی شده است که تا پایان ماه آگوست سال جاری میلادی (حدود ماه تیر سال 1403) ترامپ یا وکلای او باید در 20 جلسه دادگاه با موضوعات مختلف شرکت و از او دفاع کنند. او هماینک با 91 اتهام در 4 دادگاه روبهرو است که برگزاری جلسات مختلف مرتبط با آن و ارائه اسناد و مدارک از سوی دادستان و وکلای ترامپ احتمالا تا بعد از انتخابات ریاستجمهوری سال 2024 نیز به طول میانجامد.
اگرچه بسیاری از تحلیلگران سیاسی در آمریکا میگویند به احتمال زیاد نتایج این دادگاهها تا زمان انتخابات ریاستجمهوری مشخص نشده و در نهایت ترامپ میتواند به عنوان نامزد نهایی جمهوری خواهان وارد رقابت با بایدن شود اما آنها همچنین بر این عقیده نیز هستند در نهایت، این دادگاهها و فضاسازی رسانهای مرتبط با آنها تاثیر عمیقی بر روند انتخابات خواهد داشت. بر همین اساس است که حامیان رئیسجمهور سابق آمریکا و وکلایش تصمیم دارند جلوی برگزاری این دادگاهها در سال پیش رو را بگیرند و آنها را به تعویق بیندازند. ترامپ امیدوار است با به تعویق افتادن این دادگاهها و پیروزی در انتخابات، فرصت برای یک عفو عمومی گسترده از جانب او برای خود و حامیانش فراهم شود. بر اساس قانون اساسی آمریکا، رئیسجمهور ایالات متحده میتواند در طول دوران ریاستجمهوری خود، در برخی پروندههای مهم قضایی ورود و برای متهمان و محکومان عفو صادر کند. دموکراتها نگران این مساله هستند که با پیروزی ترامپ در انتخابات، او نه تنها خود و خانوادهاش را عفو کند و اجازه برگزاری دادگاهها را ندهد، بلکه تمام کسانی که در حادثه 6 ژانویه حضور داشته و دست به تسخیر ساختمان کنگره در این روز زده و در طول 3 سال گذشته با سنگینترین حکمهای قضایی رو به رو شدند، به سرعت از زندان آزاد شوند و شرایط برای تندرویهای ترامپ با افراد و گروههایی مانند «پسران مغرور» یا سایر گروههای «سفید برترپندار» بیشتر از پیش فراهم شود. تهدید ترامپ به راه انداختن یک دیکتاتوری در روز اول ریاستجمهوریاش که بتواند به دنبال انتقام گرفتن از دموکراتها باشد، آنها را بیش از پیش ترسانده است، زیرا میدانند ترامپ در صورت پیروزی در انتخابات، یکراست سراغ «لیست نفرت» خود میرود و تمام کسانی را که باعث شکست او در انتخابات 2020 شده یا موانعی را برابر ریاستجمهوری دوبارهاش در سال 2024 فراهم کردهاند به زندان بیندازد.
با این حال مهمترین دادگاهی که باید درباره سرنوشت ترامپ تصمیمگیری کند، دیوان عالی آمریکاست که بنا به درخواستهای مکرر از سوی دموکراتها روز پنجشنبه هفته جاری اولین جلسه خود را برای بررسی حذف نام ترامپ از برگههای رای برخی ایالتها برگزار میکند. دیوان عالی آمریکا سرانجام پس از مدتها بحث و تبادل نظر و فشارهای سیاسی سرانجام تصمیم گرفته است درباره نقش ترامپ در حوادث 6 ژانویه سال 2021 تصمیمگیری و عنوان کند آیا نقش ترامپ در این حوادث بهاندازهای بوده که بتوان مانع حضور او در انتخابات ریاستجمهوری شد یا نه. تا به حال دیوان عالی آمریکا از زیر بار تصمیمگیری در این باره فرار کرده است اما ایالت کلرادو که اخیرا اعلام کرده بود نام ترامپ را از برگههای انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه حذف میکند، این پرونده را به دیوان عالی آمریکا برده است. بعد از کلرادو، ایالت مین نیز همین اقدام را انجام داد و حالا به نظر میرسد 11 ایالت دیگر نیز به دنبال حذف نام ترامپ از برگههای رایگیری هستند. ترامپ تهدید کرده است که این کار به معنای محروم کردن میلیونها نفر از مردم این ایالتها از حق رایشان در انتخابات است و گفته با این کار به هر نحو ممکن مقابله خواهد کرد.
* توسل به ماده 14 متمم قانون اساسی آمریکا
ایالتهایی که نام ترامپ را از برگههای رای حذف کردهاند، گفتهاند دادگاههایشان بر اساس بند 3 از متمم 14 قانون اساسی آمریکا این کار را انجام دادهاند. این ماده میگوید: «کسی که پیش از این به عنوان نماینده کنگره یا مقام مسؤول در دولت ایالات متحده سوگند یاد کرده که از قانون اساسی ایالات متحده دفاع کند و بعد از این در شورش یا قیام علیه دولت نقش داشته، دیگر نمیتواند عضوی از دولت فدرال باشد یا مقامی در مجلس نمایندگان و مجلس سنا داشته باشد یا رئیسجمهور آمریکا شود». این بند از قانون اساسی آمریکا که بعد از جنگ داخلی این کشور تصویب شده است، برای بیرون نگه داشتن مقامات ایالتهای جنوبی از دایره قدرت بود اما در همان زمان نیز اعلام شد این ممنوعیت میتواند با رای دوسوم از نمایندگان مجلس نمایندگان و سنا برداشته شود. با وجود اینکه در طول تاریخ از این ماده استفاده چندانی نشده است اما اتفاق روز 6 ژانویه 2021، دموکراتها را بر آن داشت از این ماده در قانون اساسی آمریکا استفاده کنند و مانع نامزدی ترامپ در انتخابات شوند. سال 2022، مقامات ایالت جورجیا از همین ماده علیه «مارجری تیلور گرین» از نمایندگان کنگره و طرفداران دوآتشه ترامپ استفاده کردند اما در نهایت دادگاه تشخیص نداد که خانم گرین در ماجرای تسخیر کنگره یا تشویق مردم به این کار دست داشته باشد.
در ایالتهای دیگر نیز تلاشهای گستردهای برای بیرون راندن ترامپ از پروسه انتخابات صورت گرفت اما در نهایت هیچکدام از دادگاههای محلی بر اساس ماده 14 متمم قانون اساسی نتوانستند نام ترامپ را از برگههای رایگیری حذف کنند و دموکراتها به دنبال ادامه دادن این مسیر تا جایی هستند که در نهایت در رقابت بین ترامپ و بایدن، نام ترامپ به ناگهان توسط دادگاه از برگههای رای حذف شود!
در همان پرونده کلرادو نیز تلاش بر این بود که دادگاه این ایالت، ترامپ را به دلیل تشویق مردم به حضور در ماجرای 6 ژانویه، از حضور در انتخابات منع کند اما دادگاه محلی به این نتیجه نرسید که ترامپ نقشی در این موضوع داشته و شکایت را رد کرد. با این حال دادگاه عالی ایالت، پس از چند روز حکم داد نام ترامپ از برگههای رای این ایالت حذف شود. با این حال دادگاه عالی ایالت کلرادو برای اینکه بتواند ایالتهای دیگر را نیز در این زمینه با خود همراه سازد، اجرای این حکم را به تعویق انداخت تا نظر دیوان عالی آمریکا در این باره را نیز بشنود. ترامپ و حزب جمهوریخواه در ایالت کلرادو، نیز با اشتیاق به سمت دیوان عالی رفتند تا بلکه حکم دیوان عالی بتواند جلوی 11 ایالت باقیمانده را نیز بگیرد.
برخی تحلیلگران معتقدند حکم دیوان عالی آمریکا تا حدی قابل پیشبینی است. این تحلیلگران میگویند با تغییرات عمدهای که در زمان ریاستجمهوری ترامپ در ترکیب 9 قاضی دیوان عالی این کشور به وجود آمد، حالا دیوان عالی بیشتر به سمت حمایت از جمهوریخواهان گرایش دارد و به احتمال زیاد تمام تلاشها برای بازداشتن ترامپ از انتخابات درونحزبی جمهوریخواهان یا انتخابات ریاستجمهوری 2024، در نهایت با بنبست دیوان عالی این کشور مواجه خواهد شد. بند قانونی که دیوان عالی میتواند بر اساس آن ادعای دادگاه کلرادو را زیر سوال ببرد، این تفسیر از قانون اساسی ایالات متحده است که رئیس جمهور، «مقام ایالات متحده» نیست، بلکه «رئیس ایالات متحده» است و ماجرای ششم ژانویه نیز زمانی اتفاق افتاده است که او هنوز رئیسجمهور این کشور بوده و به همین دلیل نمیتوان او را در دست داشتن در شورش یا قیام محاکمه کرد.
* تکرار رقابت بایدن – ترامپ در 2024
با تمام این اوصاف و نتایج نظرسنجیها در حزب جمهوریخواه، میتوان به این نتیجه رسید که اگر اتفاق غیرمنتظرهای در طول مسیر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا پیش نیاید، مردم این کشور باید شاهد تکرار رقابت بایدن – ترامپ در سال 2024 باشند. بر اساس نظرسنجیهای انجام شده، در انتخابات درونحزبی جمهوریخواهان، ترامپ با نتیجه 72.2 درصد از آرا در مقابل 17 درصد آرای نیکی هیلی، برنده قطعی انتخابات درونحزبی جمهوریخواهان خواهد بود. در نتایج نظرسنجیهای ملی نیز ترامپ با 72.7 درصد آرا در مقابل 72.2 درصد آرای بایدن، فعلا پیشروتر از نامزد دموکراتها است و این باعث هراس ویژهای بین دموکراتها شده است. نکته قابل توجه اینکه نتایج نظرسنجیها در ایالتهای کلیدی که به 6 ایالت «سوئینگ استیت» معروف هستند - ایالتهایی که مشخص نیست در نهایت در انتخابات به نامزد جمهوریخواه رای میدهند یا دموکرات - نشان میدهد در تمام این 6 ایالت نیز ترامپ با فاصله
0.3 درصد تا 7 درصد، از بایدن جلو است. این البته نتیجه نظرسنجیهایی است که تاکنون انجام شده و فرضیه آنها رقابت دوباره بایدن و ترامپ است. آیا یک اتفاق غیرمنتظره همهچیز را تغییر خواهد داد یا باید منتظر «جنگ پیرمردهای2» باشیم؟