آیتالله سید احمد خاتمی: حضرت امام سجاد علیهالسلام با زبان دعا حقایق را گفتند و فرمودند مقام امامت و رهبری امت از آن جانشینهای پیامبر است که افرادی آن را غصب کردند. ایشان در قالب دعا سخنانی را فرمودند که شاید در آن دوران گفتن چنان صحبتهایی عواقبی داشت. این ادعیه با عنوان صحیفه سجادیه اکنون در اختیار ما است و باید از آن درسها بیاموزیم. استفاده از ابزار دعا برای انتقال پیام بویژه دستاوردهای عاشورایی از ابتکارات امام زینالعابدین(ع) است.
امام سجاد(ع) پس از عاشورا در کنار حضرت زینب(س) نگذاشتند واقعه روز دهم محرم خاموش و فراموش شود. ایشان در خطبه شام به موذن میفرمایند اذان بگو. به «اشهد ان محمد رسولالله» که میرسد، به دشمن میفرمایند بگو این پیامبر جد تو است یا جد ما. اگر جد ما است پس چرا با فرزندان پیامبر(ص) چنین رفتار میکنید؟
پیامبر اعظم (ص) فرمودند من ۲ یادگار نزد شما میگذارم؛ یکی کتاب الهی و دیگری عترت. مادامی که به این ۲ چنگ بزنید مسیر هدایت و سعادت را طی میکنید. امام سجاد(ع) همان عترت هستند. ایشان ۳۶ سال در خفقانترین شرایط، علم امامت را به دوش کشیدند. البته برخی چهره امام چهارم را تحریف کردند. ایشان در روز عاشورا بیمار بودند اما اگر بیمار نبودند، چهبسا در روز عاشورا به شهادت میرسیدند و وضعیت امامت بلاتکلیف میشد. اینها همه از حکمتهای الهی است.
نکتهای که نباید ساده از کنار آن گذر کرد، چهره و جایگاه حماسی امام سجاد(ع) است. امام زینالعابدین(ع) در هر شرایطی سعی کردند نهضت عاشورا را زنده نگه دارند. هر گاه میخواستند آب بنوشند یاد پدر را زنده میکردند. وقتی میخواستند گوسفندی را قربانی کنند همیشه میپرسیدند به این حیوان آب دادهاید؟ وقتی پاسخ میدادند بله! ایشان میفرمودند پدرم حسین را لب تشنه شهید کردند.
ایشان یک الگوی به تمام معنا در عبادت، اخلاق نیک و حتی تربیت شاگردان است که باید زندگیشان برای جوانان تبیین
شود.