گروه بین‌الملل: سرویس مجازات فدرال در منطقه خودمختار یامالو - ننتس روسیه روز گذشته از مرگ الکسی ناوالنی، مخالف اصلی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه خبر داد.

دفتر تحقیقات کمیته تحقیقات روسیه در منطقه خودمختار یامالو - ننتس دیروز اعلام کرد تحقیقات درباره مرگ الکسی ناوالنی، سیاستمدار مخالف روس آغاز و سازماندهی شده است. سرویس مجازات فدرال روسیه همچنین اعلام کرد ناوالنی پس از پیاده‌روی در زندان احساس ناخوشی کرده و تقریبا بلافاصله بیهوش شده‌ است. این در حالی است که منابع خبری به شبکه خبری راشاتودی گزارش دادند او بر اثر لخته شدن خون درگذشته است.

این سرویس خاطرنشان کرد تمام اقدامات لازم برای احیای ناوالنی انجام شد اما روند احیا بی‌فایده بود و در نهایت او درگذشت. طبق روال تعیین‌شده توسط قانون، مجموعه‌ای از اقدامات تحقیقاتی و عملیاتی با هدف تعیین‌ تکلیف در این باره در حال انجام است. این سرویس در بیانیه‌ای اعلام کرد همه شرایط درباره این حادثه مطرح است.

روزنامه کامرسانت روز جمعه نوشت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه از مرگ الکسی ناوالنی، سیاستمدار مخالف دولت در زندان مطلع شده‌ است.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد: تا آنجا که ما می‌دانیم، در حال حاضر مطابق تمام قوانین فعلی، سرویس تعزیرات فدرال درگیر تمام بازرسی‌ها، شفاف‌سازی‌ها و... است. یعنی دیگر هیچ دستورالعملی لازم نیست، زیرا مجموعه قوانین خاصی در این زمینه وجود دارد که در حال حاضر سرویس تعزیرات فدرال بر اساس آن عمل می‌کند.

در این میان مقامات غربی به سرعت نسبت به مرگ ناوالنی واکنش نشان دادند و مطابق انتظار انگشت اتهام را به سمت مسکو نشانه رفتند. علاوه بر واکنش ریشی سوناک نخست‌وزیر انگلستان، اولاف شولتس صدراعظم آلمان و وزیر خارجه فرانسه، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو هم گفت تمام حقایق مربوط به مرگ الکسی ناوالنی باید ثابت شود و روسیه باید به سوالات پاسخ دهد.

در مقابل این اتهامات، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت: واکنش فوری رهبران ناتو به مرگ ناوالنی در قالب اتهامات مستقیم علیه روسیه، شخصی است. وی افزود: هنوز هیچ بررسی پزشکی قانونی وجود ندارد اما نتایج غرب از قبل آماده شده‌ است.

الکسی ناوالنی ۴۷ ساله که دشمن شماره یک ولادیمیر پوتین محسوب می‌شد، به ۱۹ سال زندان به اتهام داشتن یک بنیاد به اصطلاح ضدفساد محکوم شده و در حال گذران این مدت حبس بود. ناوالنی ژانویه ۲۰۲۱ میلادی به محض بازگشت از آلمان به روسیه دستگیر شد. ناوالنی سال ۲۰۲۱ به دلیل حمایت مالی و تحریک افراط‌گرایی در روسیه به زندان افتاد. او سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی هنگام سفر از سیبری به مسکو در داخل هواپیما به کما رفت و در نهایت برای درمان به آلمان منتقل شد. پس از این اتفاق آلمان‌ها ادعا کردند او با سم اعصاب نوویچوک مسموم شده است. 

مقامات روسیه هشدار داده بودند ناوالنی با رفتن به آلمان، شروط آزادی مشروط خود را نقض کرده است و در صورت بازگشت به روسیه دستگیر خواهد شد. با این حال، ناوالنی روز یکشنبه ۱۷ ژانویه ۲۰۲۱ (۲۸ دی‌ ۱۳۹۹)، از آلمان به روسیه بازگشت و بلافاصله پس از رسیدن به روسیه، در یکی از فرودگاه‌های مسکو بازداشت شد.

ناوالنی تا قبل از انتقال به منطقه «خارپ» در اوایل دسامبر ۲۰۲۳، در زندانی حدود ۲۵۰ کیلومتری شرق مسکو نگهداری می‌شد.

2 سال قبل بر اساس مجموعه‌ای از اسناد فاش شده، مشخص شد وزارت خارجه و مشترک‌المنافع بریتانیا (FCO) از رویترز و بی‌بی‌سی برای اجرای یکسری برنامه‌های مخفی با هدف ترویج تغییر رژیم در روسیه و تضعیف دولت آن در سراسر اروپای شرقی و آسیای مرکزی حمایت کرده است. مطالب فاش شده نشان می‌داد «بنیاد تامسون رویترز» با مشارکت «بی‌بی‌سی مدیا اکشن» در یک کمپین جنگ اطلاعاتی مخفی با هدف مقابله با روسیه مشارکت دارند. سازمان‌های رسانه‌ای که از طریق یک بخش پنهان در FCO بریتانیا به نام «توسعه ضد اطلاعات نادرست و رسانه‌ای» (CDMD) کار می‌کردند، در کنار مجموعه‌ای از پیمانکاران اطلاعاتی در یک نهاد مخفی به نام «کنسرسیوم» فعالیت می‌کردند.

اسناد جدید پیشینه مهمی درباره نقش کشورهای عضو ناتو مانند بریتانیا در تأثیرگذاری بر اعتراضات به سبک انقلاب رنگی که در بلاروس در سال 2020 به راه انداختند، ارائه می‌کرد و ارتباطات و پرسش‌هایی را درباره دسیسه‌ها و ناآرامی‌های پیرامون الکسی ناوالنی، چهره اپوزیسیون روس مطرح کرده بود. از طریق برنامه‌های آموزشی روزنامه‌نگاران روس تحت نظارت رویترز، وزارت خارجه بریتانیا به دنبال ایجاد «تغییر نگرش در شرکت‌کنندگان» بود و «تأثیر مثبت» بر «ادراک آنها از بریتانیا» را ترویج می‌کرد.

جنی ورکر، سخنگوی بنیاد تامسون رویترز، صحت اسناد فاش شده را در یک پاسخ ایمیلی به سؤالات وبسایت 

The Grayzone به طور ضمنی تأیید کرد. با این حال او اظهار داشت: «این استنباط که بنیاد تامسون رویترز در «فعالیت‌های مخفی» شرکت داشته است، نادرست است و کار ما را در جهت منافع عمومی نادرست نشان می‌دهد. ما برای دهه‌ها آشکارا از مطبوعات آزاد حمایت و برای کمک به روزنامه‌نگاران در سطح جهانی تلاش کرده‌ایم تا مهارت‌های لازم برای گزارش‌دهی مستقل را توسعه دهند».

دسته‌ای از فایل‌های فاش شده بسیار شبیه اسناد مربوط به FCO انگلستان بود که بین سال‌های 2018 تا 2020 توسط یک گروه هکری که خود را Anonymous می‌نامید، منتشر شد. Grayzone اکتبر 2020 درباره مطالب فاش شده توسط Anonymous گزارش داد یک کمپین تبلیغاتی گسترده توسط FCO بریتانیا برای حمایت از تغییر رژیم در روسیه را افشا می‌کرد. بلافاصله پس از آن، وزارت خارجه انگلستان ادعا کرد به سیستم‌های کامپیوتری آن توسط هکرها نفوذ شده است و صحت این اطلاعات را تایید کرد.

رویترز و بی‌بی‌سی خواستار قراردادهای چند میلیون دلاری برای پیشبرد اهداف مداخله‌جویانه دولت بریتانیا شدند و قول دادند خبرنگاران روس را از طریق تورها و جلسات آموزشی با بودجه FCO پرورش دهند، شبکه‌های نفوذ در داخل و اطراف روسیه ایجاد کنند و روایت‌های موافق و حامی ناتو را در مناطق روس‌زبان ترویج کنند. رویترز در چندین پیشنهاد به وزارت خارجه بریتانیا، از وجود شبکه نفوذ جهانی متشکل از 15000 روزنامه‌نگار و کارمند از جمله 400 نفر در داخل روسیه به خود می‌بالید. این شرکت همچنین توانایی خود را برای «فعال کردن طیف وسیعی از محتوا» برای حمایت از اعتراضات ضد دولتی در داخل روسیه تبلیغ کرد.

در این میان انتشار یک ویدئوی سیاسی از سوی ناوالنی که مردم مسلمان در قفقاز شمالی را «هجوم سوسک‌ها» توصیف کرده بود، جنجال زیادی برپا کرد. ناوالنی در این ویدئو می‌گوید اگرچه حشرات را می‌توان با دمپایی از بین برد اما درباره آلودگی‌های انسانی «من کلت را توصیه می‌کنم» و سپس ادای شلیک گلوله با کلت را درمی‌آورد. این رفتار بیگانه‌هراسانه از سوی ناوالنی که دارای رگه‌هایی از ملی‌گرایی افراطی یا نئونازیسم بود، در نهایت موجب شد عفو بین‌الملل عنوان «زندانی عقیدتی» را از او سلب کند.