دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم‌ خانگی کوچک ضمن اشاره به تقلبی یا قاچاق بودن کلیه کالاهای فاقد شناسه گفت: با وجود تکمیل 100 درصدی طرح اما در سطح عرضه، هیچ‌گونه برخوردی با کالای بدون شناسه انجام نمی‌شود.

مطابق تبصره یک بند «ت» ماده 20 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، عرضه یا فروش کالای قاچاق، ممنوع و مرتکب علاوه بر ضبط کالا به حداقل مجازات‌های مقرر در این ماده محکوم می‌شود. چنانچه عرضه یا فروش کالای قاچاق از طریق رسانه‌ها یا فضای مجازی از قبیل شبکه اجتماعی، تارنما یا پیامک یا تلفن انجام شود، مرتکب علاوه بر ضبط کالا به 2 برابر ارزش کالای قاچاق محکوم می‌شود.

البته به‌ منظور شناسایی کالای قاچاق، سامانه‌هایی در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب سال 1392 پیش‌بینی شده بود که تا سال‌ها اجرای آن به شکل دقیق محقق نشده بود و سرانجام سال 1396 آهسته آهسته، روند شناسه کالا توسط وزارت صمت اجرایی شد.

انتظار می‌رفت با بهره‌گیری از سامانه شناسه رهگیری، عرضه کالای قاچاق در کشور کاهش یابد اما به‌واسطه برخورد ضعیف در سطح عرضه، کارکرد سامانه نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. در واقع با وجود سیستمی شدن اغلب فرآیندهای تجاری، همچنان میزان قاچاق کالا در کشور بالا و در حدود 20 میلیارد دلار تخمین‌ زده می‌شود، البته رقم فوق مطابق اظهارنظر مسؤولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بوده و فعالان بازار ارقام بالاتری را گزارش می‌دهند.

* قاچاق کالا، تصمیم ممنوعیت واردات را بی‌اثر کرد

قاچاق کالا موجب شده است با وجود گذشت بیش از 5 سال از ممنوعیت واردات لوازم خانگی، اجناس خارجی به‌راحتی در بازار خرید و فروش شود؛ موضوعی که نشان می‌دهد به منظور اعمال سیاست‌های تجاری، باید واردات کالا از مسیر کوله‎بری و ملوانی نیز تعیین و تکلیف شود. با وجود اینکه در سالیان اخیر طرح‌هایی در این حوزه مورد بحث قرار گرفته است اما در حال حاضر شاهد موج انبوهی از کالاها هستیم که از این مسیرها وارد کشور می‌شوند.

همزمان با موج بازگشایی معابر کولبری در چند وقت اخیر، شاهد حضور آخرین مدل برندهای مطرح در بازار هستیم که ممنوعیت واردات لوازم خانگی را تبدیل به یک شوخی تلخ کرده است. آنچه مشخص است، کولبران و ملوانان کمترین منفعت را از واردات لوازم‌خانگی کسب می‌کنند اما افراد بانفوذ و پرقدرت با سوءاستفاده از سهمیه این افراد، کالا را وارد کرده و با قیمت‌هایی عجیب به فروش می‌رسانند.

البته برخی معتقدند این حجم از حضور کالاهای قاچاق در بازار نمی‌تواند کار کولبران و ملوانان باشد. در این رابطه اما سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نظر دیگری دارد. حمیدرضا دهقانی‌نیا می‌گوید: «اینکه کولبرها نمی‌توانند تعداد زیادی لوازم خانگی وارد کشور کنند حرف دقیقی نیست؛ متأسفانه طبق مشاهدات عینی، کاروان‌های کولبری چند بار در هفته ده‌ها یخچال و ماشین لباسشویی وارد کشور می‌کنند». 

* چرا کالاهای بدون شناسه رهگیری، جمع‌آوری نمی‌شوند؟

با این اوصاف تولیدکنندگان لوازم خانگی که متحمل هزینه قابل توجهی بابت الصاق شناسه کالا به محصولات خود شده‌اند و علاوه بر پرداخت مالیات، با دردسرهای زیادی درباره تأمین ارز و مواد اولیه مواجه هستند، خواستار برخورد با عرضه کالاهای قاچاق در بازار هستند و این خواسته نیز به هیچ وجه غیرمعقول به نظر نمی‌رسد. 

در همین باره، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم‌ خانگی کوچک پیرامون اجرای ۱۰۰ درصدی کد شناسه کالا در حوزه لوازم‌خانگی در جهت مبارزه با کالای قاچاق و تقلبی گفت: از سال 1399 وزارت صمت به همراه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، شناسه کالا، کد رهگیری و گارانتی را طراحی کردند تا شناسایی کالاهای داخلی با اصالت و کالاهای خارجی با واردات قانونی، محقق شود.

ابوالقاسم شانه‌ساز ادامه داد: هر کالای داخلی و خارجی که این کدها را نداشته باشد، قاچاق محسوب می‌شود و در حال حاضر این 3 شناسه روی 100 درصد کالاهای داخلی نصب شده است و مصرف‌کنندگان می‌توانند از اصالت، قیمت و گارانتی کالاها اطمینان پیدا کنند. 

به گفته دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم‌خانگی کوچک، اجرای طرح مبارزه با کالای قاچاق در سطح عرضه موفقیت‌آمیز نبوده است. وی افزود: متأسفانه برخلاف تولیدکنندگان داخلی الزامی جهت نصب شناسه کالا روی کالاهای خارجی وجود ندارد، چرا که این کالاها به‌صورت قانونی وارد نمی‌شوند و عمدتاً قاچاق هستند. 

شانه‌ساز تصریح کرد: گله تولیدکنندگان داخلی به این خاطر است که برخوردی با کالاهایی که فاقد شناسه کالا هستند انجام نمی‌شود. 

* کالای بدون شناسه رهگیری، قاچاق است

دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم‌ خانگی کوچک، خودداری مصرف‌کنندگان از خرید کالاهای بدون شناسه را راهکار مناسب برای مبارزه با کالای قاچاق در سطح عرضه دانست و گفت: مصرف‌کنندگان باید برای خرید کالاها حساسیت داشته باشند و از کالاهایی که فاقد شناسه هستند خودداری کنند، چرا که کالای بدون شناسه تقلبی یا قاچاق است. 

* بازار 90 هزار میلیاردی لوازم خانگی قاچاق در ایران!

شانه‌ساز در پایان اظهار داشت: اصناف به دلیل زیاد بودن تعداد فروشندگان کالا در سطح کشور نمی‌توانند همه کسبه را مورد بازرسی قرار دهند همچنین انتظار تولیدکنندگان این است که ستاد مبارزه با قاچاق نیروی لازم برای بازرسی را در اختیار داشته باشد تا معضل عرضه کالای قاچاق پایان یابد.

به گزارش «وطن امروز»، بر اساس آخرین برآوردهای صورت گرفته از سوی مسؤولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، میزان قاچاق در گروه کالایی لوارم خانگی بیش از 1.6 میلیارد دلار است که این رقم با در نظر گرفتن قیمت دلار در بازار آزاد معادل 90 هزار میلیارد تومان است.