اسدالله خسروی: با آنکه کارشناسان بهداشت به انجام زایمان طبیعی به دلیل فرآیند فیزیولوژیک آن توصیه می‌کنند ولی طبق گزارش‌های موجود ۵۶ درصد زایمان‌ها هم‌اکنون در کشور به صورت سزارین انجام می‌شود؛ پدیده‌ای که تبعات منفی فراونی را در پی دارد. این در حالیست که بیش از 90 درصد مادران باردار می‌توانند به صورت طبیعی زایمان کنند ولی پزشکان به دلیل درآمد بالایی که از طریق سزارین نصیب‌شان می‌شود، اغلب مادران را ترغیب به انجام زایمان به صورت سزارین می‌کنند، غافل از اینکه برخی از این عمل‌ها ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. بر اساس آمارها مرگ‌ومیر در سزارین تا ۱۰ برابر بیشتر از زایمان طبیعی است و عوارض زیادی از قبیل مشکلات مربوط به بیهوشی، عفونت محل عمل، لخته شدن خون داخل عروق و... ممکن است در پی انجام سزارین روی دهد.

رئیس سازمان نظام پزشکی کشور در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره علل بروز برخی حوادث ناگوار به دلیل کم‌توجهی برخی پزشکان در انجام برخی عمل‌های جراحی غیرضرور، همچنین آزمایش‌ها، تصویربرداری‌ها و... که بار مالی زیادی برای بیمار و خانواده‌ها دارد، گفت: هر چند اکثر پزشکان دارای تعهد و وجدان کاری هستند و بیماران را برای درمان‌های القایی ترغیب نمی‌کنند اما هستند عده‌ای که در انجام عمل‌های جراحی به منافع خود می‌اندیشند، بنابراین ضروری است با علل چنین موضوعاتی ریشه‌یابی و از طرفی سطح نظارت‌ها بر عملکرد پزشکان و عوامل مرتبط بیشتر شود. 

محمد رئیس‌زاده در پاسخ به اینکه خیلی از مادران باردار توان زایمان طبیعی را دارند اما پزشکان یا ماماها به منظور کسب درآمد بیشتر تاکید می‌کنند زایمان باید به صورت سزارین انجام شود و در صورت زایمان طبیعی احتمال ایجاد مشکل برای فرزند و مادر دور از انتظار نیست، گفت: اینکه بعضی پزشکان برای درمان بیماران به فکر جیب خود هستند، چنین موضوعی را انکار نمی‌کنم، البته پزشک یا متخصص زنان در روند زایمان مادران باردار باید از حساسیت بسیار بالایی برخوردار باشد، چرا که با مرگ یک مادر باردار در حین زایمان یا پس از آن یک خانواده و چه بسا یک طایفه دچار مشکل خواهند شد و شیرین‌ترین خاطره تولد فرزند تبدیل به تلخ‌ترین تجربه زندگی می‌شود.

وی با بیان اینکه برخی زایمان‌ها به تشخیص پزشک یا متخصص زنان به صورت سزارین انجام می‌شود که این عمل فقط باید در شرایط خاص و پرخطر در دستور کار قرار گیرد، افزود: خیلی از عمل‌های سزارین در شرایطی که مادران توان زایمان طبیعی را دارند انجام می‌شود؛ موضوعی که نشان می‌دهد متخصص زنان یا کادر درمان به دلیل برخی مسائل چون تعرفه پایین زایمان طبیعی و تعرفه مناسب و قابل توجه زایمان سزارین و همچنین زمانبر نبودن، اقدام به چنین کاری می‌کنند، در حالی که عمل سزارین دارای تبعاتی است که بعضا سلامت مادر را به خطر می‌اندازد و چه بسا مشکلات روحی - روانی زیادی را در پی داشته باشد.

رئیس سازمان نظام پزشکی کشور در ادامه بر توجه به رشد جمعیت کشور اشاره کرد و اظهار داشت: برخی عمل‌های سزارین طوری انجام می‌شود که به دلیل قصور پزشکی شاید مادر دیگر نتواند صاحب فرزند یا فرزندهای بعدی شود. در بعضی عمل‌های سزارین که مادر می‌تواند به صورت طبیعی زایمان کند، پزشکان به دلیل درآمدی که از طریق سزارین برای آنها دارد، خانواده را ترغیب به انجام زایمان به روش سزارین می‌کنند و در این بین بعضا قصور پزشکی رخ می‌دهد که متاسفانه مادر را از داشتن فرزندهای بعدی بی‌بهره می‌کند و چه بسا باعث مرگ وی نیز شود؛ موضوعی که تاثیر خود را بر کاهش نرخ رشد جمعیت نیز بر جا می‌گذارد.

رئیس‌زاده افزود: در این زمینه هرگونه قصور پزشکی با انجام شکایت خانواده‌ای که دچار چنین مشکلاتی می‌شوند از سوی سازمان نظام پزشکی با جدیت پیگیری می‌شود اما برای پیشگیری از چنین اتفاقاتی باید با نظارت دقیق و دستورالعمل‌های قانونی تلاش کرد. از طرفی چون پروسه زایمان طبیعی علاوه بر استرس بالا و زحمات فراوان و زمانبر بودن برای پزشک، تعرفه پایینی نیز دارد، بنابراین برخی پزشکان، مادران باردار را ترغیب به زایمان به صورت سزارین می‌کنند که در این راستا باید راه‌حلی درست و قانونی برای این مساله اندیشیده شود. وی با بیان اینکه عمل سزارین فقط باید در صورت اتفاق نظر کمیسیون پزشکی مبنی بر پرخطر بودن زایمان طبیعی یا تشخیص پزشک پس از انجام سونوگرافی مبنی بر اینکه مادر شرایط زایمان طبیعی را ندارد، انجام شود، افزود: هم اکنون میزان عمل‌های سزارین در کشور به دلیل عواملی که گفته شد بسیار بالاست و در این بین بعضا شاهد قصور پزشکی هستیم به طوری که سالانه 15 هزار پرونده شکایت از کادر درمان درباره قصور پزشکی باز می‌شود که 45 درصد آن به صدور کیفرخواست می‌انجامد و حدود نیمی از آنها نیز حل‌وفصل می‌شود. از میزان شکایت‌ها 80 درصد به صدور رای قطعی به نفع مریض می‌انجامد که بیشتر این شکایات در بخش زیبایی است و بخشی از آن نیز به همین عمل سزارین بازمی‌گردد که البته خیلی بالا نیست.

رئیس سازمان نظام پزشکی کشور اظهار داشت: ریشه اصلی درمان‌های القایی وجود تعرفه‌های پایین و غیرواقعی است، این در حالی است که پزشکان و کادر درمان قبل از هر چیز باید اخلاق پزشکی و تعهد را فراموش نکنند. موضوع دیگر غفلت بیمه‌هاست؛ شرکت‌های بیمه معمولا نقش خود را آنطور که باید و شاید در این زمینه ایفا نمی‌کنند.

* آمار سزارین در ایران ۲ برابر میانگین جهانی است

آمار بالای انجام عمل سزارین در کشور به شکلی است که  رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت، این آمار را در ایران بیش از 2 برابر میانگین جهانی می‌داند. صابر جباری گفته است: سزارین تمام عوارض یک عمل جراحی اعم از عارضه بیهوشی، چسبندگی ارگان‌های داخل شکم و خونریزی را دارد؛ در صورتی که زایمان طبیعی یک فرآیند فیزیولوژیک است اما متأسفانه ۵۶ درصد زایمان‌ها در کشور ما به صورت سزارین است. ما امیدواریم با ابلاغ دستورالعمل ماده ۵۰ قانون جوانی جمعیت بتوانیم این آمار را کاهش دهیم. جباری ادامه داد: طبق ماده ۵۰ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وزارت بهداشت مکلف است سالانه ۵ درصد میزان زایمان سزارین را نسبت به نرخ کل زایمان در کشور تا رسیدن به میانگین جهانی کاهش دهد.

* هزینه زایمان طبیعی و سزارین

هزینه سزارین در بیمارستان‌های مختلف متفاوت است و بسته به شرایط و امکانات به‌کار گرفته شده، ممکن است بیشتر از تعرفه موجود باشد. در حال حاضر هزینه سزارین یک نوزاد در بیمارستان‌های خصوصی به طور متوسط بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومان است. اقامت مادر در اتاق خصوصی و مجزا که شرایط مناسبی برای همراهان و پدر فراهم می‌کند، کمی بالاتر از این مبلغ است و حتی بیش از ۲۰ میلیون تومان برآورد شده است. این در حالی است که با توجه به اهمیت ترغیب مادران به انجام زایمان طبیعی، این زایمان در بیمارستان‌های دولتی طرف قرارداد بیمه تامین اجتماعی با کم‌ترین هزینه و تقریبا رایگان (در بیمارستان‌های تامین اجتماعی) انجام می‌شود.