گروه اجتماعی: با ورود سامانه‌های جدید بارشی به کشور در هفته جاری، سراسر کشور با بارش برف و باران مواجه می‌شود؛ بارش‌هایی که طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی مستمر است و چون در برخی استان‌ها به صورت برف خواهد بود، می‌تواند منابع آبی کشور را تقویت کند. سازمان هواشناسی کشور از بارش برف و باران طی 5 روز آتی و گسترش آن به اغلب مناطق کشور در روز یکشنبه خبر داد و اعلام کرد از شنبه تا دوشنبه دما در نیمه شمالی بین ۶ تا ۱۰ درجه کاهش خواهد یافت.  شنبه در استان‌های ساحلی دریای خزر و برخی مناطق واقع در نیمه غربی، شمال شرق، مناطقی از جنوب، برخی مناطق استان‌های واقع در دامنه‌های جنوبی البرز، یکشنبه در بیشتر مناطق کشور، دوشنبه در استان‌های ساحلی دریای خزر، برخی مناطق واقع در نیمه شرقی، بخش‌هایی از مرکز و استان‌های واقع در دامنه‌های جنوبی البرز و سه‌شنبه در مناطقی از غرب و جنوب غرب، غرب سواحل دریای خزر، برخی مناطق شمال غرب، ارتفاعات و دامنه‌های زاگرس و البرز مرکزی و غربی، بارش و وزش باد پیش‌بینی می‌شود. طبق اعلام هواشناسی، طی این 5 روز بارش در مناطق سردسیر و کوهستانی به شکل برف است. لازم به ذکر است بیشینه بارش شنبه در گیلان، یکشنبه در گیلان، مازندران، قم، شمال اصفهان، شمال سیستان و بلوچستان، ارتفاعات کرمان، شرق خراسان جنوبی و دوشنبه در جنوب سیستان و بلوچستان خواهد بود. شنبه در بوشهر و شرق سمنان، یکشنبه در مناطقی از شمال شرق، شرق و جنوب شرق و دوشنبه در نوار شرقی کشور در بعضی ساعت‌ها وزش باد به نسبت شدید تا شدید انتظار می‌رود. همچنین از شنبه تا دوشنبه در بیشتر مناطق واقع در نیمه شمالی کشور دما بین 6 تا 10 درجه کاهش می‌یابد. سازمان هواشناسی همچنین نسبت به بارش برف و باران و تشدید این پدیده در غالب استان‌ها و احتمال یخ‌زدگی و لغزندگی‌ جاده‌ها و همچنین وزش باد شدید و افزایش ارتفاع موج در شمال کشور هشدار داد. این سازمان با صدور هشدار سطح نارنجی از تشدید فعالیت سامانه بارشی، بارش باران و برف، رعد و برق، وزش باد شدید موقت، کاهش محسوس دما، برخی نقاط گردوخاک و در نقاط مستعد بارش تگرگ و کولاک برف از شنبه تا دوشنبه (۵ تا ۷ اسفند) خبر داد. این شرایط جوی روز شنبه در  گیلان، غرب مازندران، نیمه شمالی فارس، ارتفاعات گلستان، کهگیلویه و بویراحمد، شمال خراسان رضوی، شمال ایلام، یکشنبه در قم، تهران، البرز، مازندران، گیلان، ارتفاعات گلستان، اصفهان، نیمه شرقی لرستان، شمال و شرق خوزستان، فارس، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، بوشهر و دوشنبه در قم، البرز، تهران، غرب مازندران، گیلان، نیمه جنوبی سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان پیش‌بینی می‌شود در اثر این مخاطره جوی اختلال در ناوگان حمل‌و‌نقل جاده‌ای، ریلی و هوایی، یخ‌زدگی و لغزندگی زمین در گردنه‌های کوهستانی به سبب بارش برف، انسداد گردنه‌های مسیرهای برف‌گیر، کاهش دید، بهمن، کولاک برف، سیلابی شدن مسیل‌ها، آب‌گرفتگی معابر و احتمال قطعی برق در نواحی روستایی در نقاط سردسیر و خسارت به سازه‌های موقت دور از انتظار نیست. سازمان هواشناسی برای کاهش آسیب‌ها و مخاطرات ناشی از این شرایط جوی پرهیز از سفرهای غیر ضروری بویژه در گردنه‌های برف‌گیر و مجهز بودن خودروها به وسایل زمستانی در مناطق سردسیر، عدم توقف در بستر و حاشیه رودخانه‌ها، احتیاط در عبور از حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها را توصیه می‌کند. در چنین شرایطی خودداری از فعالیت‌های کوهنوردی و جابه‌جایی عشایر، پرهیز از فعالیت‌های عمرانی، آمادگی دستگاه‌های اجرایی و امدادی و پاکسازی دهانه پل‌ها، لایروبی کانال‌ها و آب‌روها و آمادگی راهداری جهت برف‌روبی در گردنه‌ها و نقاط سردسیر و صرفه‌جویی در مصرف حامل‌های انرژی، استحکام سازه‌های موقت بویژه موکب‌های برپاشده نیز باید در دستور کار قرار گیرد. سازمان هواشناسی در ادامه با صدور هشدار سطح زرد از بارش باران و برف، رعد و برق، وزش باد شدید موقت و در برخی نقاط گردوخاک از شنبه تا دوشنبه (۵ تا ۷ اسفند) خبر داد.

* ثبت بارش‌های تقریباً در حد نرمال در کشور

هر چند بارش‌ها طی سال آبی در برخی استان‌ها نرمال و بعضا فرانرمال گزارش شده است ولی برخی استان‌ها همچنان وضعیت منابع  آبی نرمالی به دلیل کم‌بارشی ندارند. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی درباره وضعیت بارندگی‌ها گفت: طی بهمن‌ماه، کشور به‌طور متوسط ۳۶ میلیمتر بارش دریافت کرد که از مقدار بلندمدت تنها 2 درصد کمتر بود، بنابراین بارش تقریبا در شرایط نرمال ثبت شد. از ابتدای سال آبی جاری تا پایان بهمن‌ماه 79.5 میلیمتر به‌طور متوسط بارندگی ثبت شد و این در حالی است که میانگین نرمال آن ۱۲۷ میلیمتر است، بنابراین ۳۸ درصد نسبت به وضعیت نرمال کم‌بارشی داشته‌ایم. احد وظیفه با بیان اینکه کمترین بارندگی در استان‌های واقع در مرکز، جنوب و شرق کشور ثبت شده است، گفت: هرمزگان ۷۵ درصد، سیستان‌وبلوچستان ۶۷ درصد، فارس ۶۳ درصد، یزد ۵۳ درصد، قزوین ۳۸ درصد، خراسان رضوی ۳۶ درصد، تهران و البرز ۳۳ درصد، لرستان ۳۲ درصد و مرکزی ۲۷ درصد نسبت به نرمال بارش کمتر دریافت کردند. در استان‌های گلستان، کرمانشاه، خراسان شمالی و آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی بارش در حد نرمال بود، یعنی شمال غرب و غرب تا حدی بارش‌های خوبی دریافت کردند و بارش در سایر استان‌ها زیر حد نرمال بود. وی تاکید کرد: در حالت خوشبینانه بارش تاکنون از سال آبی در حد نرمال و به احتمال قوی در حد زیر نرمال خواهد بود. البته این را هم باید گفت که فصل بارش در جنوب کشور و در استان‌هایی مانند خوزستان، بوشهر و فارس تا پیش از پایان فروردین تمام می‌شود. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به کاهش بارش برف در کشور اظهار کرد: بی‌هنجاری شدید دمایی باعث ذوب سریع‌تر برف و مساحت پوشش آن محدودتر می‌شود. از سویی کمبود بارش و از سوی دیگر کمبود پوشش برفی باعث خواهد شد تا ذخیره آبی در ارتفاعات ضعیف‌تر شود، در نتیجه رودخانه‌ها در فصل گرم زودتر با کمبود آب مواجه شوند و جریان رودخانه سریع افت ‌کند و آورده آب احتمالا پشت سد کمتر از حد معمول خواهد شد. وظیفه گفت: امسال اوضاع آبی برای مرکز، جنوب شرق تا شمال شرق (خراسان رضوی تا سیستان و کرمان)، جنوب غرب نیازمند مدیریت بیشتر است چون ماه‌های پیش رو احتمال بارندگی‌های فراتر نرمال ضعیف است، بنابراین لازم است تمهیدات لازم از سوی وزارت نیرو و سایر متولیان تامین آب و انرژی اندیشیده شود.

* بارش‌های نوید بخش

کارشناس آب گفت: با توجه به پیش‌بینی  سازمان هواشناسی نسبت به وقوع بارش‌های سراسری در چند روز آینده، باید امیدوار بود میزان منابع آبی کشور بهبود یابد ولی از آنجا که بارش‌های نرمالی در پاییز اتفاق نیفتاد، در خیلی از مناطق حتی در صورت وقوع بارش‌های فراوان نیز  کمبودهای آبی به شکل کامل جبران نمی‌شود.

محمود یزدانی در گفت‌و‌گو با «وطن امروز» با بیان اینکه میانگین بارش‌ها در سال آبی جاری نسبت به بلندمدت 50 ساله 40 درصد کاهش را نشان می‌دهد، گفت: بارش‌های رخ داده در بهمن‌ماه و 2 سامانه پیش رو می‌تواند نویدبخش افزایش ذخایر آبی کشور شود. به گفته وی، در تهران و برخی استان‌های کویری و شرق کشور منابع آبی چندان مطلوبی به چشم نمی‌خورد به طوری که در استان تهران شاهد کاهش 30 درصدی بارش‌ها در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته بودیم، علاوه بر این  وضعیت ذخایر آبی برخی سدهای کشور نیز مطلوب نیست. باید امیدوار بود بارش‌ها تا پایانزمستان و در ۲ ماه فصل بهار خوب باشد تا بتوان از تنش آبی در برخی استان‌ها عبور کرد.

***