«هما» پرندهای است محبوب نزد ایرانیان، چرا که بر اساس باورهای کهن ایرانی، بر شانه هر کسی بنشیند، سعادتمند شده و اقبال بلندی خواهد داشت. هر چند این پرنده کمیاب است ولی فعالان حوزه حفاظت محیطزیست میگویند این پرنده در جای جای ایران وجود دارد اما کمتر دیده میشود. در روزهای اخیر انتشار ویدئویی مربوط به غذا خوردن کرکس ریشدار در فضای مجازی وایرال و باعث شد بسیاری از کاربران به ماجرای این پرنده که در ادبیات کهن همای سعادت نام دارد، بپردازند. خبرهای مربوط به هما موجی از شگفتی و شادمانی را در شبکههای اجتماعی به راه انداخت و بسیاری به موضوع این پرنده و ویژگیهای آن پرداختند. به گفته کارشناسان، مرغ استخوانخوار یا کرکس ریشدار، گونهای پرنده شکاری بزرگجثه از تیره بازها است که معمولا در کوههای مرتفع آفریقا، جنوب اروپا و آسیا از جمله مناطقی از ایران زندگی میکند. این پرنده مانند دیگر کرکسها عمدتاً لاشهخوار است اما عمده غذای آن را مغز استخوان تشکیل میدهد. این پرنده در ارتفاعی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا زیست میکند البته بیشتر اعضای این گونه در ارتفاعی بیش از ۲۰۰۰ متر زندگی میکنند. در همین ارتباط، فهیمه اسلامی، کارشناس حیات وحش در گفتوگو با «وطن امروز» گفت: هما از خانواده کرکسها و یکی از ۴ گونه رایج کرکسها در ایران است که بزرگترین جثه را بین این گونهها دارد. این گونه جانوری اگر چه در ایران وجود دارد ولی چون معمولا در ارتفاعات زندگی میکند کمتر دیده میشود. به گفته وی، همای سعادت در ایران باستان به این دلیل محبوب شد که در روزگاران کهن زمانی که مردگان را بر فراز کوها میگذاشتند، پس از تجزیه جسد یا تبدیل آن به خوراک حیوانات دیگر، چنانچه همای سعادت بر بالین جسد مینشست و از استخوان او تغذیه میکرد، آن فرد را در عالم جاودان، سعادتمند و در دنیای بعد بهشتی میپنداشتند، به همین دلیل این پرنده کمیاب در باور قدما محبوب شد. همچنین در افسانهها دیدنش موجب خوشیمنی بوده است. جالب است بدانید در ادبیات کهن پارسی آمده هرگاه پادشاهی درمیگذشت و وی را وارثی برای جانشینی نبود، مردم را در میدانی جمع و همایی را رها میکردند، هما بر شانه هر کس مینشست، آن فرد پادشاه سرزمین میشد. اسلامی افزود: مدل تغذیه هما این است که استخوان را از بلندا روی سنگ میکوبد تا پس از خرد شدن، از آن تغذیه کند. این پرنده جزو پرندههای ارزشمند است که در هر جایی دیده شود، بیانگر آن است که آن منطقه اکوسیستم زنده، پویا و فعالی دارد.