گروه فرهنگ و هنر: عزتالله انتظامی، داوود رشیدی، محمدعلی کشاورز، جمشید مشایخی و علی نصیریان بدون اغراق نسل طلایی سینمای ایران را تشکیل میدادند؛ هنرمندانی که هر کدام گنجینهای از هنر بازیگری را به یادگار گذاشتهاند و اغراق نیست اگر بگوییم طی یکصد سالی که از ورود سینما به ایران میگذرد، هنرمندانی در این سطح و عظمت در سینمای ایران وجود نداشتهاند. در این بین، علی نصیریان تنها بازمانده آن نسل طلایی است؛ هنرمندی که در 90 سالگی همچنان به حرفهایترین شکل ممکن فعالیت میکند و نامش رمزی برای موفقیت یک اثر سینمایی است؛ بازیگری که شروع فعالیت حرفهایاش با بازی در فیلم «گاو» بود و به همراه خود موج نویی از سینما را در کشور به وجود آورد.
«آقای هالو»، «پستچی» و «دایره مینا» ۳ فیلم دیگری بود که نصیریان با داریوش مهرجویی همکاری کرد و به خاطر ایفای نقش در «آقای هالو» به نخستین جوایز سینماییاش دست یافت.
«ستارخان» علی حاتمی، «مهر گیاه» فریدون گله و «سرایدار» خسرو هریتاش دیگر آثاری بودند که علی نصیریان در سینمای قبل از انقلاب در آنها هنرنمایی کرد.
اما این بازیگر موفقترین دوران کاری و حرفهای خود را پس از پیروزی انقلاب به منصه ظهور گذاشت.
هنرنمایی در«کمالالملک» ساخته علی حاتمی را باید نخستین فیلم او پس از انقلاب نامید که با استقبال مخاطبان و تماشاگران روبهرو و همین اثر سرآغاز رکوردشکنیهای نصیریان در آن سالها در گیشه شد. کمدی «کفشهای میرزانوروز» ساخته محمد متوسلانی با بازی نصیریان و هنرنمایی محمدعلی کشاورز، سعید امیرسلیمانی، جمشید لایق، کاظم افرندنیا، زهرا برومند، عزتالله رمضانیفر، محمد ورشوچی، رضا عبدی و... بدون کسب موفقیتی در جشنواره فیلم فجر آن سال توانست بیش از یک میلیون و 500 هزار مخاطب را روانه سالنهای سینما کند و رتبه نهم جدول پرمخاطبترین فیلمهای سال را به دست آورد. از طرفی حضور در «جادههای سرد» با یک میلیون تماشاگر و «دزد و نویسنده» با 500 هزار مخاطب در اواسط دهه 60 نصیریان را به پولسازترین بازیگر سینما بدل کرد و این در حالی بود که این بازیگر همچنان در جشوارههای فیلم فجر توفیقی کسب نکرده بود. سرانجام حضورش در 2 فیلم «شیر سنگی» ساخته مسعود جعفریجوزانی و «ناخدا خورشید» به کارگردانی ناصر تقوایی برایش نامزدی جشنواره را به ارمغان آورد. اما دستش به سیمرغ نرسید. پس از حضور در آثار پرمخاطب، اواخر دهه 60 نصیریان با بازی در فیلم «روز باشکوه» رکورد بیشترین مخاطب را از آن خود کرد؛ فیلمی که به عنوان دومین فیلم پرمخاطب سال شناخته شد و به نوعی نصیریان را به یکی از چهرههای مطرح و سرشناس یا به عبارتی سلبریتی سینما بدل کرد. هر چه این بازیگر در دهه 60 پرکار و پرمخاطب بود، در دهههای 70 و 80 تنها با 10 فیلم یعنی در هر دهه 5 فیلم در سینما حضور داشت؛ فیلمهایی که عمدتا در گیشه هم موفقیتی نداشتند.
دهه 90 اما یک اتفاق ویژه برای این بازیگر رقم خورد؛ اتفاقی که بیش از 3 دهه به انتظارش نشسته بود و آن دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگری مکمل برای ایفای نقش در فیلم «مسخره باز» بود، هر چند به دلیل فوت همسرش در مراسم حاضر نبود تا روی صحنه رفتنش برای دریافت سیمرغ این بار نه فقط برای خودش که برای اهالی سینما و رسانه نیز به حسرت بدل شود.
سال 97 هم نه تنها برای نصیریان که برای تمام اهالی سینما یک اتفاق ویژه رقم خورد و آن دریافت سیمرغ با حضور خود این هنرمند و برای فیلم «هفت بهار نارنج» بود. او شامگاه 22 بهمن 97 روی صحنه برج میلاد با همان لحن آشنای همیشگیاش گفت: «من تا به حال سیمرغ نگرفتهام. انتظار هم نداشتم. حالا آقایان محبت کردند و سیمرغ درجه 2 را به من دادند. عیبی هم ندارد. من با کمال میل میپذیرم».
بیتردید اگر علی نصیریان در آن شامگاه سرد زمستانی به زبان نمیآمد، اغلب جوانان و تازهواردهای سینما فکر میکردند او در سالهای پرشمار فعالیت هنریاش قطعا چندین و چند سیمرغ از جشنواره فیلم فجر به خانه برده است و در تصور هیچیک نمیگنجید مگر میشود بازیگر فیلمهای «شیرسنگی»، «کفشهای میرزانوروز»، «ناخدا خورشید» و... دست خالی از جشنواره فیلم فجر برگشته باشد؟! اما او همه ذهنیتها را به هم ریخت! بازیگر نجیبی که هرگز لب به اعتراض نگشود و همواره بدون حاشیه به زندگی و کار خود ادامه داد و در حالی شمع 90 سالگی خود را فوت کرد که همچنان سرحال و قبراق در کارگاههای آموزشی حضور دارد و تجربههای خود را در اختیار نسل جوان و آینده هنر این سرزمین قرار میدهد.
نصیریان هرگز هنرمند تلخی نبوده و نیست، اهل غر زدن و شکوه و ناله هم نیست. او که ریشه در تئاتر آیینی و سنتی دارد و در کودکی دلبسته نمایشهای روحوضی و تعزیه و پیشپردهخوانیهای رادیویی بوده، در تمام این سالها نشان داده بیش از هر چیز به هنر خود ارج مینهد و از حاشیهها دوری میکند. علی نصیریان در تمام این سالها کار خود را به انجام رسانده و جایگاهش فراتر از سیمرغ یا هر جایزه دیگری است اما بر ماست که یادمان باشد اگر جوانان توانمند با دریافت سیمرغ، برای خود کسب اعتبار میکنند، بزرگترهایی چون علی نصیریان هستند که به جشنوارهها و سیمرغهایشان اعتبار میبخشند.