علی هدایتی: 11 اسفند انتخابات دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی و دوره ششم مجلس خبرگان رهبری برگزار می‌شود. در شهرستان‌ها تنور انتخابات کاملا گرم شده و در کلانشهرها نیز موضوع انتخابات مورد توجه مردم قرار گرفته است و جریان‌ها و طیف‌های مختلف سیاسی و حتی اصناف نیز اقدام به انتشار فهرست‌های انتخاباتی خود کرده‌اند. 

یکی از موضوعاتی که همیشه در موعد انتخابات در شهرهای بزرگ درباره آن بحث و اختلاف نظر بوده، رای لیستی است. بویژه در تهران موضوع رای لیستی همیشه مورد توجه بوده و البته تجربه مهمی درباره فواید و خواص رای لیستی به دست آمده است. هر 2 جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب در ادوار مختلف مجلس، سابقه رای لیستی و پیروز شدن لیست انتخابی خود را داشته‌اند. بویژه اینکه طرفداران هر 2 جناح هنگام رای به تمام افراد یک لیست انتخاباتی، انگیزه مقابله با پیروزی لیست جناح مقابل را به عنوان یکی از دلایل رای لیستی در نظر داشته‌اند. این بار در انتخابات حوزه انتخابیه تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس، به واسطه آنکه برخی دیدگاه‌های جریان انقلابی معتقد به عدم حضور پرقدرت جریان رقیب و عدم اقبال آنها در جلب نظر مردم این حوزه هستند، لذا اشکالاتی درباره رای لیستی مطرح کرده‌اند و معتقدند باید از همه لیست‌های موجود گروه‌های منتسب به جبهه انقلاب، 30 گزینه را انتخاب کنند.

این تلقی از رای لیستی نشان می‌دهد این دیدگاه در دوره‌های قبلی صرفا برای پیروز نشدن جناح مقابل، اقدام به دادن رای لیستی کرده و از ماهیت رای لیستی و فواید آن چندان مطلع نیست.

اما رای لیستی چه فواید و آورده‌ای چه در حوزه سیاسی، چه حوزه تشکیلاتی و چه در حرکت جمعی مجلس آینده خواهد داشت.

1- انسجام فکری و رفتاری: یکی از مهم‌ترین فواید رای لیستی، ایجاد انسجام رفتاری بین جمعی از افرادی است که در یک ائتلاف حاضر شده، دارای مرامنامه هستند و برای مجلس آینده برنامه دارند و نسبت به اجرای آن برنامه‌ها در مجلس آینده متعهد شده‌اند. مجموعه افرادی که در یک لیست قرار می‌گیرند، نسبت به بسیاری از موضوعات و مبانی فکری و رفتاری در مجلس آینده به اتفاق نظر رسیده‌اند. قاعدتا اینکه 30 نفر افراد همفکر یک ائتلاف در جبهه انقلاب بتوانند وارد مجلس شوند، می‌تواند بسیار موثرتر از از حالتی باشد که 30 نفر از کاندیداهای منسوب به جبهه انقلاب، با دیدگاه‌های مختلف و بدون داشتن مرامنامه مشترک فکری وارد مجلس شوند. در این حالت، آیا می‌توان انتظار داشت این افراد در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیمات مهم مجلس و نیز ارائه طرح‌های مهم، همفکر و هم‌عمل باشند؟

2- تقویت کار جمعی: سیاست یک امر اجتماعی و فعل سیاسی نیازمند کار جمعی است. کار جمعی و تشکیلاتی غیر از آنکه موجب هم‌افزایی دیدگاه‌ها و فعالیت‌ها می‌شود و اهداف تعریف شده را در دسترس قرار می‌دهد، کارکردهای بسیار مهمی خواهد داشت. یکی از کارکردهای مهم کار جمعی، مدیریت جمعی بویژه در موعد انتخاب‌های مهم و تصمیم‌گیری‌های حساس است. تربیت نیروی انسانی مفید و کارآمد نیز از فواید کار جمعی است. قطعا ایجاد یک مجلس قوی و خروجی موثر این مجلس در صورت کار جمعی بیشتر در دسترس قرار دارد تا اینکه نوعی تشتت در انتخاب افراد و نیز تشتت در آرای افراد منتخب نسبت به موضوعات مختلف وجود داشته باشد. 

3- امکان انتخاب و اعتماد به خواص: این موضوع بارها در شهرهای بزرگ و در موعد انتخابات مطرح شده است که اساسا در موعد انتخابات در حوزه‌هایی مانند تهران که مردم باید 30 نفر را انتخاب کنند، مساله امکان تحقیق مردم مطرح می‌شود. طبیعی است که امکان تحقیق عموم مردم برای شناخت همه 30 کاندیدا قابل وصول نیست و اساسا چنین انتظاری غیرواقعی است. در چنین مواقعی باید نسبت به خواص و موثرینی که در فرآیند انتخابات ورود می‌کنند، ماه‌ها به بررسی کاندیداهای موجود می‌پردازند و در نهایت بر اساس استانداردهای موجود 30 گزینه را برای انتخاب مردم و جریان انقلابی معرفی می‌کنند، اعتماد وجود داشته باشد. در واقع یکی از مصادیق لزوم اعتماد و اطمینان به خواص، موعد انتخابات است. این موضوع البته بارها مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته است و ایشان در مواقعی که افراد نسبت به برخی کاندیداهای یک لیست انتخاباتی شناخت ندارند، تاکید می‌کنند به افراد معرفی‌کننده رجوع شود.

نکته آخر اینکه فارغ از اینکه در انتخابات فردا در تهران به کدام فهرست رای بدهیم اما باید این نکته مهم را در نظر داشته باشیم که فواید رای دادن لیستی بسیار بیشتر از انتخاب کاندیداها از میان لیست‌های متعدد است. 

انتخاب حق مردم است و چه بهتر که این حق با انتخابی آگاهانه و به صورت موثر و در مسیر پیشرفت کشور و حل مشکلات و مسائل کشور محقق شود.