گروه اقتصادی: تورم ایران در دهه 90 روندی صعودی را تجربه کرد و حتی به بالای 60 درصد نیز رسید. در 2 سال گذشته روند رشد تورم متوقف شد اما باز هم میزان تورم آزاردهنده است و اقتصاد ایران جزو متورم‌ترین اقتصادهای جهان شناخته می‌شود. 

از ابتدای امسال هم موضوع کاهش تورم مصرف‌کننده اتفاق افتاده و تورم از 54 درصد در اردیبهشت به حدود 42.5 درصد رسیده است؛ این آماری است که مرکز آمار در رابطه با تورم سالانه بهمن داده است. 

حالا بانک مرکزی میزان تورم تولید را اعلام کرده است؛ نرخی که می‌تواند سیگنالی برای تورم مصرف‌کننده باشد و تاثیر مستقیمی در آن دارد. تورم تولید وارد کانال 20 درصد شده و این می‌تواند نویدبخش کاهش تورم در ماه‌های آینده باشد. 

البته نباید فراموش کرد عوامل مختلفی در ایران باعث پدید آمدن تورم می‌شوند که از اصلی‌ترین آنها شوک‌های مربوط به نرخ ارز است.  

تورم تولید هزینه‌های تولید و تولید‌کننده را نمایندگی می‌کند. هزینه‌هایی شامل حقوق کارگر، مالیات، مواد اولیه، استهلاک ماشین و...، زمانی که تورم این هزینه‌ها کاهش یابد به دنبال آن می‌توان پیش‌بینی کرد تورم محصولات تولیدی آنها نیز کاهش یابد. به گزارش «وطن امروز» پس از آنکه مشخص شد تورم ماهانه مصرف‌کننده در بهمن با ثبت رقم 1.4 درصد به کمترین رقم ۳۳ ماه اخیر رسیده، مرکز آمار و بانک مرکزی از کاهش چشمگیر تورم تولید خبر دادند؛ موضوعی که در ادبیات رایج علم اقتصاد، نشان‌دهنده کاهش تورم طی ماه‌های آتی در بخش مصرف‌کننده است.

نیمه نخست اسفند مصادف شد با موج انتشار آمارهایی از کاهش تورم در بخش تولید و مصرف. ابتدا این مرکز آمار بود که در سومین روز اسفند از کاهش تورم ماهانه مصرف‌کننده به 1.4 درصد در بهمن خبر داد که کمترین رقم در ۳۳ ماه اخیر بود. طبق اعلام مرکز آمار، تورم نقطه به نقطه هم در این ماه به 35.8 درصد کاهش یافت.

مرکز آمار پس از این جزئیات تورم تولید در فصل پاییز ۱۴۰۲ را هم منتشر کرد. طبق این گزارش، تورم فصلی تولید در پاییز ۱۴۰۲ با ثبت عدد 6.3 درصد به کمترین رقم در ۷ فصل اخیر رسیده است.

آمارهای مرکز آمار نشان می‌دهد از ابتدای ۹۹ به این سو، تنها در یک فصل یعنی زمستان ۱۴۰۰ تورم فصلی تولیدکننده با ثبت عدد ۴.۹ درصد، کمتر از تورم پاییز ۱۴۰۲ بوده است.

درست یک روز پس از اینکه مرکز آمار از کاهش تورم تولید خبر داد، دیگر نهاد آماری هم این موضوع را تایید کرد. پنجشنبه ۱۰ اسفند بانک مرکزی از کاهش تورم نقطه به نقطه تولیدکننده به ۲۸ درصد در پایان بهمن خبر داد، همچنین تورم ماهانه تولید در این ماه ۱.۲ درصد بود. این رقم در حالی ثبت شد که بهار سال ۱۴۰۰ مصادف با آخرین ماه‌های دولت قبل، تورم تولید از مرز ۱۰۰ درصد هم عبور کرده و 3 رقمی شده بود. مقایسه این 2 عدد نشان می‌دهد تورم تولید به یک چهارم رکورد دولت قبل در بهار ۱۴۰۰ کاهش یافته است. این نخستین بار پس از گذشت ۴۴ ماه بود که تورم تولیدکننده در کانال ۲۰ درصد قرار گرفت.

* تورم تولید زودتر از مصرف به کانال ۲۰ درصد رسید

در ادبیات رایج علم اقتصاد، از تورم تولید به عنوان تورم پیش‌نگر برای مصرف‌کننده یاد می‌شود، چرا که هرگونه تغییر در تورم تولیدکننده، پس از مدتی وقفه و ورود کالای تولیدشده به بازار مصرف، به مصرف‌کننده منتقل می‌شود. در نتیجه این سازوکار، کاهش یا افزایش تورم در بخش تولید، چشم‌اندازی از روند پیش روی تورم مصرف‌کننده در ماه‌های آتی ارائه می‌دهد. با این وصف، کاهش چشمگیر تورم تولید و رسیدن آن به کانال ۲۰ درصد، چشم‌انداز تورم مصرف‌کننده را نزولی ترسیم می‌کند. این ارقام به وضوح نشان می‌دهد فشار تورم در بخش عرضه کالا و خدمات، کاهش یافته و نوید کاهش فشار تورم در ماه‌های آتی در بخش مصرف را می‌دهد. تورم تولیدکننده در اسفند سال قبل 42,4 درصد بوده است که نشان از کاهش ۱۴,۴ درصدی در بهمن امسال دارد.

* شرایط تورم مصرف‌کننده در بهمن ماه

شاخص قیمت مصرف‌کننده در ۱۲ ماه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، 42.5 درصد افزایش داشته و تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، منفی 4 درصد بوده است. در بهمن ۱۴۰۲ شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور به عدد 225.7 رسید که نسبت به ماه قبل 1.4 درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل 35.8 درصد افزایش و در ۱۲ ماه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل 42.5 درصد افزایش داشته است.

* تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور

منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در بهمن ۱۴۰۲ تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، 35.8 درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین، 35.8 درصد بیشتر از بهمن ماه ۱۴۰۱ برای خرید «یک مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. تورم نقطه به نقطه بهمن ۱۴۰۲ در مقایسه با ماه قبل، 2.7 واحد درصد کاهش داشته است.

* تورم ماهانه خانوارهای کشور

منظور از تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. در بهمن ماه ۱۴۰۲ تورم ماهانه خانوارهای کشور برابر 1.4 درصد بوده است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، منفی 4 درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، 2.3 درصد بوده است.

* نرخ تورم سالانه خانوارهای کشور

منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. بهمن ۱۴۰۲ نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به 42.5 درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل 1.1 واحد درصد کاهش یافته است.

* درصد تغییرات شاخص قیمت در دهک‌های هزینه‌ای کل کشور در بهمن‌ ١٤٠٢

نرخ تورم سالانه کشور در بهمن ۱۴۰۲ برابر 42.5 درصد است که دامنه تغییرات آن برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از 38.9 درصد برای دهک اول، تا 44.1 درصد برای دهک دهم است.

بر این اساس فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به 5.2 واحد درصد رسید که نسبت به ماه قبل (6.4 واحد درصد) 0.6۶ واحد درصد افزایش داشته است.