والیبال ایران که در سال‌های اخیر مربیان خارجی زیادی را به عنوان هدایت‌کننده تیم‌ ملی به خود دیده و نوسان زیادی هم داشته است، این بار سراغ گزینه‌ای رفته که نسبت به سایرین گمنام‌تر است. تکلیف تیم‌ ملی والیبال ایران بعد از ۵ ماه بالاخره مشخص شد و در نهایت نیمکت تیم‌ ملی به «مائوریسیو موتا پائز» سرمربی برزیلی - فرانسوی رسید. انتخاب سرمربی تیم‌ ملی والیبال ایران در سال منتهی به المپیک به یک چالش جدی تبدیل شده بود. به همین بهانه در ادامه به کارنامه بعضی مربیان خارجی یک دهه اخیر پرداخته‌ایم.

* ولاسکو؛ اسطوره والیبال ایران

خولیو ولاسکو چهره نام‌آشنای والیبال ایران بود که سال ۲۰۱۱ هدایت تیم‌ ملی را بر عهده گرفت. ولاسکو معمار والیبال ایران لقب گرفت و برای نخستین‌بار تیم‌ ملی با هدایت این مربی بر بام قاره آسیا ایستاد. ولاسکو همچنین برای نخستین‌بار تیم‌ ملی ایران را راهی مسابقات لیگ جهانی کرد. راهیابی به رقابت‌های مهم و معتبر قهرمانی جهان نیز یکی دیگر از دستاوردهای مرد آرژانتینی برای والیبال ایران بود. در زمان هدایت ولاسکو خیلی از اهالی والیبال معتقد بودند او علاوه بر اینکه مربی قابل قبولی است، روانشناس خوبی هم هست و دلیل اصلی موفقیتش هم به همین موضوع بازمی‌گردد.

* کواچ؛ برکناری عجولانه مربی افسانه‌ای

پس از جدایی ولاسکو از تیم‌ ملی والیبال ایران، اسلوبودان کواچ سال ۲۰۱۴ هدایت تیم‌ ملی را برعهده گرفت. کواچ موفقیت‌های چشمگیری در تیم‌ ملی والیبال ایران به دست آورد. رقابت‌های لیگ جهانی ۲۰۱۴ نخستین آزمون کواچ با تیم‌ ملی بود. تیم‌ ملی در این مسابقات توانست برای نخستین‌بار تیم قدرتمند برزیل را شکست دهد. شکست برزیل باعث شد کم‌کم آوازه والیبال ایران در دنیا بپیچد. تیم ملی با هدایت کواچ در مسابقات لیگ جهانی عنوان چهارم را از آن خود کرد و در مسابقات قهرمانی جهان هم ۱۳ پله صعود کرد و در جایگاه ششم قرار گرفت. نتایجی که تیم‌ ملی والیبال ایران در دوران هدایت کواچ به دست آورد، از بهترین نتایجی بود که برای والیبال ایران رقم خورده بود و بازتاب زیادی هم پیدا کرد. موفقیت‌های کواچ با تیم‌ ملی والیبال در بازی‌های آسیایی اینچئون به اوج خود رسید و تیم‌ ملی در آن مسابقات به نشان خوشرنگ طلا رسید. به این ترتیب کواچ در سومین آزمون خود با تیم‌ ملی سربلند بیرون آمد و سال ۲۰۱۴ را برای والیبال ایران پرفروغ کرد. البته موفقیت‌های کواچ سال ۲۰۱۵ ادامه پیدا نکرد و در جام‌جهانی ۲۰۱۵ تیم‌ ملی با 4 پله سقوط در جایگاه هشتم قرار گرفت و در آن زمان موج انتقادات هم بالا گرفت. البته شائبه اختلاف او با بازیکنان هم در آن زمان مطرح شد که در نهایت به جدایی این مربی از نیمکت تیم‌ ملی منجر شد؛ برکناری‌ای که به نظر می‌رسید کمی هم با چاشنی عجله همراه بود.

* آلکنو؛ مرد یخی با جیب‌های پرپول

تیم ملی بعد از کسب سهمیه المپیک در رقابت با حریفان آسیایی، سودای موفقیت در المپیک توکیو را در سر داشت، به همین خاطر در آن زمان محمدرضا داورزنی، رئیس وقت فدراسیون والیبال برای تحقق این رویای بزرگ نیمکت تیم‌ ملی را به ولادیمیر آلکنو سپرد؛ مربی‌ای که نام او به عنوان یک گزینه تراز اول در سطح جهان مطرح بود. این مربی روس که برخی به او لقب «مرد یخی» هم داده‌اند، با توجه به موفقیت‌های خود در تیم‌ ملی روسیه و همچنین تیم باشگاهی‌اش یعنی زنیت‌کازان یک گزینه ایده‌آل برای نشستن روی نیمکت تیم‌ ملی ایران به حساب می‌آمد. قرارداد بین او و فدراسیون ایران در شرایطی که آلکنو اصلا به تهران نیامد، منعقد شد و این مربی به کار خود در زنیت‌کازان ادامه داد. در نهایت آلکنو با تیم‌ ملی نتوانست انتظارات را در المپیک توکیو برآورده کند و از دور مسابقات حذف شد. ولادیمیر آلکنو روس در ویترین افتخاراتش عناوین مختلف داشت و از همه مهم‌تر اینکه با هزینه سنگین به خدمت فدراسیون والیبال درآمده بود اما در نهایت، ناکامی سهم والیبال ایران شد.

* آخرین شانس بلندقامتان برای المپیک پاریس با مربی گمنام

پس از یک دهه حضور مربیان خارجی در والیبال ایران و ناکامی با مربی ایرانی، دوباره نیمکت تیم‌ ملی به مربی خارجی رسید که البته از سوی اهالی والیبال گمنام است. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، رزومه چشمگیر این مربی دستیاری فلیپ بلین و رزنده بوده و حالا قرار است در آخرین شانس ایران برای المپیکی شدن، تیم‌ ملی را به عنوان سرمربی همراهی کند. اگر بگوییم والیبال ایران شانس خیلی کمی برای صعود به المپیک دارد اغراق نکرده‌ایم، البته روی کاغذ این شانس بیشتر است؛ اگرنه در حالت عادی کسب ۹ پیروزی در لیگ ملت‌ها کار راحتی نیست. قطعا در چنین شرایطی جذب یک مربی تراز اول خارجی که قطعا از نظر مالی دستمزد بالایی هم دارد، امری بعید به نظر می‌رسید، بویژه اینکه اکثر مربیان مطرح والیبال دنیا این روزها با تیم‌های خود قرارداد دارند. شاید اگر از این جنبه به تصمیم فدراسیون نگاه کنیم، به نظر می‌رسد جذب این مربی یک تصمیم منطقی بوده است. در بررسی عملکرد مربیان خارجی در والیبال ایران جز ولاسکو و کواچ، سایر مربیان خارجی همچون کولاکوویچ، لوزانو و آلکنو همگی چهره‌های شناخته شده‌ای در والیبال ایران بودند اما هیچ‌یک نتوانستند تأثیر فنی چندانی روی تیم‌ ملی والیبال ایران بگذارند، به همین خاطر شاید در شرایط فعلی والیبال ایران، اعتماد به این مربی گمنام تا حدودی منطقی باشد، بویژه اینکه تیم‌ ملی شانس کمی هم برای صعود به المپیک دارد.