شهرآورد 103 پایتخت که برای آخرین روزهای سال خورشیدی و پیش از فرا رسیدن نوروز برنامه‌ریزی شده، با همه حساسیت‌هایش با غلبه حاشیه بر متن پیش از سوت آغاز مواجه شده است. این در حالی است که در آستانه مصاف مهم استقلال و پرسپولیس در صدر جدول، اخبار مایوس‌کننده‌ای درباره بر زمین ماندن مهم‌ترین بحث موجودیتی سرخابی‌ها یعنی مساله مالکیت 2 باشگاه به گوش می‌رسد. 

جولان دادن حاشیه‌های داربی موسوم به چهارشنبه سوری تهران که در حال به چالش کشیدن متن فوتبالی این رقابت سنتی فوتبال کشورمان است، نشان از وضعیت بغرنج مدیریت کلان فوتبال و در کل ورزش کشور دارد. در این میان می‌توان موارد متعددی را برشمرد از جمله اصرار بر برگزاری این مسابقه همزمان با مراسم سنتی چهارشنبه آخر سال و عدم اجماع فدراسیون فوتبال و  سازمان لیگ با مسؤولان انتظامی درباره تاریخ دقیق چهارشنبه سوری! در حالی که به خاطر این اختلاف برداشت فرهنگی و تامینی، بحث تغییر تاریخ داربی جدی به نظر می‌رسد، ابهامات ریز و درشت دیگری نیز به چشم می‌خورد، از جمله احتمال استفاده از داوران زن در شهرآورد برای نخستین‌بار در تاریخ، جزئیات به کارگیری کمک‌داور ویدئویی(وار)، عواقب پاسخ رد سازمان تأمین اجتماعی به موضوع خرید باشگاه پرسپولیس همزمان با رفع نشدن ابهامات درباره باقی ماندن مالکیت باشگاه استقلال در دست وزارت ورزش آن هم کمتر از یک ماه به پایان ضرب‌الاجل AFC  درباره مهلت صدور مجوز حرفه‌ای باشگاه‌‌های حاضر در لیگ قهرمانان آسیا. این تناقض‌ها را می‌توان در قالب عبارت کنایی «داربی سوری» صورت‌بندی کرد؛ عنوانی مناسب برای اشاره به اینکه فوتبال ایرانی در عین مبهم ماندن حیاتی‌ترین مسائل تشکیلاتی‌اش، به سنتی‌ترین شکل ممکن به روزمرگی خود ادامه می‌دهد. 

* شهرآورد 103 گروگان تعیین تکلیف چهارشنبه سوری!

این نه یک خبر جعلی است و نه از آن دست طنزهای در قالب دروغ سیزده که معمولا توسط رسانه‌ها قبل از نوروز منتشر می‌شود. ماجرا از آنجا آغاز شد که کمیته مسابقات سازمان لیگ برتر، برنامه دیدار استقلال و پرسپولیس از هفته بیستم را ساعت 20 روز چهارشنبه 23 اسفند در ورزشگاه آزادی تعیین کرد اما مقامات تامینی استان تهران در نامه‌ای رسمی خواستار تغییر تاریخ آن شدند. این برنامه مصادف است با ساعات پس از اذان مغرب در دومین روز ماه مبارک رمضان. نخستین‌بار خبرگزاری ایسنا بود که در این مورد اطلاع‌رسانی کرد و نوشت: «با توجه به اینکه داربی تهران یک روز بعد از مراسم چهارشنبه آخر سال برگزار خواهد شد، مقامات انتظامی از مسؤولان سازمان لیگ درخواست کرده‌اند این بازی با ۲۴ ساعت تاخیر روز پنجشنبه (۲۴ اسفندماه) برگزار شود».

مشکلی که مسؤولان تامینی با این تاریخ دارند، تمرکز نیروی انتظامی روی اتفاقات چهارشنبه‌سوری است که پلیس را با مشکلاتی برای آماده‌باش در تاریخ شهرآورد مواجه می‌کند. بنابراین درخواست نیروی انتظامی تقریبا منطقی به نظر می‌رسد. سهیل مهدی، مسؤول کمیته مسابقات سازمان لیگ اما در واکنش به احتمال تعویق شهرآورد 103 سعی می‌کند موضوعی را که مستقیما با تصمیم خودش گره خورده، فرافکنی کند. وی در مصاحبه‌ای گفته است: «اگر چنین درخواستی آمده، به دفتر آقای کشوری‌فرد (سرپرست سازمان لیگ فوتبال) داده شده است. اولا باید ببینیم درخواست است یا دستور؛ چهارشنبه‌سوری هم ۲۹ اسفند است. من نمی‌فهمم، مگر می‌شود شب یلدا را یک هفته زودتر برگزار کرد. چهارشنبه‌سوری بعدازظهر روز سه‌شنبه آخر سال برگزار می‌شود. این صحبت‌ها اگر از جایی بیرون آمده فکر می‌کنم ما نباید پاسخگو باشیم».

لازم به یادآوری نیست که  این مراسم هر سال با حوادث بغرنج و تلفات مالی و جانی فراوانی همراه بوده است. این مراسم قاعدتا امسال باید در سه‌شنبه آخر سال که مصادف با شب سال نو در تاریخ 29 اسفند خواهد بود، برگزار شود اما برخی معتقدند این مراسم به خاطر مصادف شدن با سال نو و چند ساعت مانده به تحویل سال احتمالا یک هفته زودتر و در تاریخ 22 اسفند برگزار شود! هر دو طرف این داستان اما با این پرسش افکار عمومی مواجهند که اصلا چه اصراری بر برگزاری شهرآورد همزمان یا نزدیک به تاریخ جشن چهارشنبه آخر سال وجود دارد و مهم‌تر از آن اینکه آیا پس از هزاران سال برگزاری چنین مراسمی در روزهای آخر سال، آیا هنوز متولی فرهنگی و اداری تعیین تاریخ این مراسم سنتی در کشور مشخص نیست؟ در کمال شگفتی ظاهرا  پاسخ مثبت است و هنوز 2 تا از پرطرفدارترین باشگاه‌های ایران و جهان، هواداران‌شان، سازمان لیگ، نیروهای تامینی و رسانه‌ها نمی‌توانند هیچ برنامه‌ریزی مشخصی روی تاریخ دقیق برگزاری داربی سوری داشته باشند. 

* کمک‌داوران زن برای داربی؟

در فاصله کمتر از 10 روز تا شهرآورد – که البته هنوز هم قطعی نیست -  رئیس کمیته داوران فدراسیون فوتبال ایران هنوز نمی‌داند قرار است چه کسانی با چه سامانه‌هایی رقابت حساس استقلال و پرسپولیس در صدر جدول را قضاوت کنند. خداداد افشاریان معتقد است ورود «وی‌ای‌آر» به لیگ برتر می‌تواند باعث شود او نفس راحتی بکشد. وی گفته در داربی قبلی تمام تلاش خودش را انجام داد تا داربی با سامانه کمک‌داور ویدئویی برگزار شود و چندی پیش هم دستگاه‌های مربوط خریداری شده تا از این بابت مشکلی نباشد اما برخلاف این ادعا نه تا اینجای نیم‌فصل دوم لیگ برتر از این سامانه بهره‌برداری شده و نه هنوز قطعیتی درباره بهره‌برداری از آن در شهرآورد آخر سال وجود دارد. 

نکته مهم اینجاست که استفاده از این سیستم مستلزم این است که داوران به علم استفاده از آن مجهز باشند. افشاریان در مصاحبه‌ای اعلام کرده که ترکیب قبلی  داوران اتاق  وار به‌خاطر بی‌تجربگی و عملکرد ضعیف برای کمیته داوران مشکل‌ساز شده و طبیعتا این بار باید ترکیبی کاربلدتر انتخاب شود. از طرف دیگر قضاوت با این سیستم نیاز به لایسنس بین‌المللی وار دارد. پس از بین 7 داور بین‌المللی کشورمان شامل موعود بنیادی‌فر، پیام حیدری، بیژن حیدری، حسن اکرمی، سیدوحید کاظمی، امیر عرب‌براقی و مرتضی منصوریان، یک نفر را می‌توان برای قضاوت این دیدار انتخاب کرد اما علاوه بر داور وسط و کمک‌هایش، باید 3 داور در اتاق وار حضور داشته باشند و به داور وسط در حین بازی کمک کنند که در این میان کار کمیته داوران سخت خواهد شد. 

موعود بنیادی‌فر برخلاف سایرین توانسته یک سال و نیم پیش مدرک لایسنس اتاق وار را هم کسب کند اما اگر کمیته داوران، داور وسط خود را از بین 6 داور دیگر انتخاب و بخواهد از بنیادی‌فر در اتاق وار استفاده کند تا نیازی به داوران خارجی در این اتاق نباشد، نیاز است 2 داور دیگر نیز در کنار بنیادی‌فر در این اتاق حضور داشته باشند. 

در این بین در راهروی فدراسیون فوتبال، نام دو داور خانم ایرانی به نام‌های قربانی و ذکایی  که توانسته‌اند لایسنس اتاق وار را کسب کنند به گوش می‌خورد. البته افشاریان در گفت‌وگویی حتی به اصل قضیه بهره‌برداری از وار در شهرآورد هم روی خوش نشان نمی‌دهد، چه رسد به اینکه حساسیت نخستین داربی تحت وار با موضوع تاریخی قضاوت 2 خانم در اتاق وار دوچندان شود. او می‌گوید: «استفاده از داوران خانم در داربی؟ احتمال هر چیزی وجود دارد. باور کنید در این زمینه به نتیجه قطعی نرسیده‌ایم و به ما فرصت دهید تا در این باره به نتیجه برسیم. دفعه پیش داوران اتاق وار بی‌تجربه بودند و چندان قوی عمل نکردند و ما در این زمینه دچار مشکل شدیم. این بار نیاز است با وسواس بیشتری داوران اتاق وار را انتخاب کنیم». 

بنابراین شاید مطرح کردن گزینه‌های خانم، برای عبور از داوران ایرانی در اتاق وار باشد تا  کمیته داوران مثل قبل از داوران خارجی باتجربه در شهرآورد 103 استفاده کند. 

* مالکیت سرخابی‌ها به نقطه صفر بازگشت

در فاصله کمتر از یک ماه به پایان ضرب‌الاجل AFC برای صدور مجوز حرفه‌ای به باشگاه‌های آسیایی از جمله پرسپولیس و استقلال که آماده شرکت در لیگ نخبگان می‌شوند، همه چیز به نقطه صفر بازگشته است. پرسپولیس که در بحث واگذاری مالیکتش یک گام از استقلال جلوتر به نظر می‌رسید نیز حالا به دنبال  شانه خالی کردن سازمان تأمین اجتماعی از پذیرش مالکیت آن در ازای طلب‌هایش، بلاتکلیف مانده است. از طرف دیگر گفته می‌شود قرار است استقلال در مالکیت وزارت ورزش باقی بماند ولی شنیده می‌شود این ترفند نخ‌نما شده و AFC  به یک مالک دولتی مجوز نمی‌دهد. اگر وزارت ورزش این ابهام را به سرعت حل نکند، ممکن است در روزهای نوروز هواداران استقلال و پرسپولیس با اخبار تلخی درباره حذف تیم‌های‌شان از رقابت‌های باشگاهی فصل آینده  آسیا مواجه شوند.