گروه بینالملل: امروز روز بزرگ و مهمی برای آمریکا و سرنوشت این کشور در چند سال آینده است. روز گذشته دیوان عالی آمریکا در حکمی مهم درباره «پرونده ترامپ مقابل اندرسون» اعلام کرد که طبق آن هیچ ایالتی در آمریکا نمیتواند ترامپ را از شرکت در انتخابات ریاستجمهوری سال 2024 منع بکند؛ حکمی که آب یخی بر پیکره دموکراتها و همچنین برخی از جمهوریخواهان مانند نیکهیلی بود. دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا با 91 مورد اتهام روبهرو بود که روز گذشته دادگاه عالی این کشور حکم نهایی درباره وی را صادر کرد. دیوان عالی آمریکا در حکمی بدون مخالف حکم دادگاه کلرادو را لغو کرد.
دادگاه کلرادو نخستین دادگاه در ایالتهای آمریکا بود که ترامپ را متهم به شورش علیه این کشور کرد. برخی حقوقدانان آمریکا معتقد بودند همین موضوع باعث خواهد شد ترامپ نتواند در انتخابات ریاستجمهوری سال 2024 شرکت کند، اما با رای روز گذشته دادگاه عالی آمریکا راه ترامپ برای حضور در کاخ سفید هموارتر شد. این دادگاه دلیل اصلی خود برای ممنوعیت ورود ترامپ به انتخابات را طبق ماده 3 متمم 14 قانون اساسی آمریکا اعلام کرده بود که روز گذشته لغو شد. روز گذشته هم ترامپ در فضای مجازی با ابراز خوشحالی اعلام کرد که دوباره برگشته است و آمریکا به او سلام میکند.
از طرفی، روز گذشته یک نتیجه بسیار تاریخی در جریان انتخابات درونحزبی آمریکا رخ داد. نیکی هیلی، نامزد زن جمهوریخواه آمریکا در رقابت با دونالد ترامپ در واشنگتندیسی توانست او را شکست دهد. سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل برای نخستین بار در انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه در واشنگتن دیسی توانست رقیب خود را شکست دهد.
تاکنون چندین انتخابات مقدماتی در ایالتهای مختلف برگزار شده که دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا توانسته بود آرای بیشتری را به خود اختصاص دهد و پیروز شود اما این بار نیکی هیلی موفق شد در واشنگتن دیسی اکثر آرا را کسب کند و این پیروزی او را در تاریخ ایالاتمتحده آمریکا تبدیل به نخستین زنی در واشنگتن کرد که برنده رقابت مقدماتی حزب جمهوریخواه شده است.
به گزارش روزنامه گاردین، نیکی هیلی 62.9 درصد و دونالد ترامپ 33.2 درصد آرا را به خود اختصاص دادند. در این ارتباط سخنگوی ستاد انتخاباتی هیلی با انتشار بیانیهای گفت: «تعجبآور نیست که جمهوریخواهان آگاه به ناکارآمدی و نقص عملکرد در واشنگتن، دونالد ترامپ و تمام هرجومرج او را رد میکنند». گاردین نوشته است: نیکی هیلی همچنان با مسیر دشواری برای پیروزی در حزب جمهوریخواه مواجه است، زیرا نباید فراموش کرد در انتخابات مقدماتی پیشین در سایر ایالتهای آمریکا، دونالد ترامپ چهره پیشتاز بوده و با اختلاف بسیار زیادی پیروز انتخابات شده بود. نظرسنجیها نیز همچنان نشان میدهد رئیسجمهور سابق آمریکا احتمالا میتواند در سایر رقابتها پیروز شود. پیروزی نیکی هیلی در واشنگتندیسی پس از آن رخ داد که دونالد ترامپ در 3 ایالت میشیگان، میسوری و آیداهو پیروزی قابلتوجهی را کسب کرد و تعداد کل نمایندگان او را به ۲۴۷ در سراسر ایالات متحده رساند.
نیکی هیلی که به عنوان تنها رقیب دونالد ترامپ در انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه مطرح است، پیشبینی کرد آمریکا در سال ۲۰۲۴ یک رئیسجمهور زن خواهد داشت. هیلی همچنین گفت در هر دو باری که قبلا دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری نامزد شد، به او رای داده و به خدمت کردن در دولت او به عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل «افتخار میکند».
وی ادامه داد: «اما آشوب او را تعقیب میکند. ما نمیتوانیم کشوری مغشوش و یک دنیای در آتش باشیم و 4 سال آشوب دیگر را تجربه کنیم. ما آن را تاب نخواهیم آورد».
نیکی هیلی ادامه داد: «ترامپ نمیتواند در انتخابات سراسری پیروز شود، این یک حقیقت است. ما در سالهای ۲۰۱۸، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲ شکست خوردیم. او با پروندههای دادگاهی که یک سال وقت میبرند، درگیر است. هر چیزی که او دست روی آن میگذارد، به آشوب کشیده میشود و ما به باختن ادامه خواهیم داد».
یکی از مشکلات دیگر دونالد ترامپ حکم دادگاه ایالتی درباره حضور وی در انتخابات است. 10 اسفند یک قاضی در ایالت ایلینوی آمریکا دستور داد نام دونالد ترامپ از برگههای رای در انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه در این ایالت حذف شود و به عبارتی به این چهره پیشتاز حزب جمهوریخواه اجازه شرکت در انتخابات مقدماتی ایالت ایلینوی داده نشد. همچنین صرفا ۲ روز به تیم او مهلت داده شده بود درخواست تجدید نظر را عنوان کنند. ایالت ایلینوی سومین ایالت پس از کلرادو و مین است که به دنبال حذف نام ترامپ از برگههای رای انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه است. البته این موارد به دلیل درخواستهای تجدید نظر همچنان در دادگاه عالی ایالاتمتحده درگیر توقف شدهاند.
با فرا رسیدن «سهشنبه بزرگ» در روند انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، یک رسانه آمریکایی در گزارشی مطرح کرد با وجود اینکه نه جو بایدن دموکرات و نه دونالد ترامپ جمهوریخواه که هر دو نامزدهای احتمالی حزب خود خواهند بود، امسال مجبور به رقابت سختی درونحزبی نشدهاند اما سهشنبه بزرگ هنوز حائز اهمیت است.
شبکه «سیانان» در این باره گزارش داد: انتخابات مقدماتی روز سهشنبه (امروز) ممکن است فرصت نهایی برای تلاشهای خیالپردازانه و ملالانگیز نیکی هیلی، فرماندار پیشین کارولینای جنوبی برای به چالش کشیدن ترامپ در نامزدی حزب جمهوریخواه باشد.
در سهشنبه بزرگ، به جای یک رایگیری مقدماتی یا نشستهای حزبی، ۱۵ ایالت برای جمهوریخواهان و ۱۶ ایالت نیز برای دموکراتها، در یک روز، در سراسر کشور انتخابات برگزار میکنند. در این روز بیش از یکسوم هیاتهای جمهوریخواه با هیاتهای دموکرات تقریبا به همین میزان به رقابت میپردازند. بایدن در رقابتهای امسال شکست نخورده و ترامپ نیز تنها در یک مورد شکست خورده است.
بخش گستردهای از آمریکا در سهشنبه بزرگ به رقابت میپردازند؛ ایالتهای قرمز (جمهوریخواه) و آبی (دموکرات) در شمال، جنوب، شرق و غرب کشور. رایگیری مقدماتی شامل 3 ایالت اول به ترتیب حروف الفباست، یعنی آلاباما، آلاسکا و آرکانزاس. ایالتهای دیگر نیز کالیفرنیا، کلرادو، ماساچوست، مینهسوتا، کارولینای شمالی، اوکلاهما، تنسی، تگزاس، یوتا، ورمونت و ویرجینیا هستند.
افزون بر این، سهشنبه بزرگ پایان روند رایگیری پستی دموکراتها در آیووا و نشستهای حزبی دموکراتها در مجمعالجزایر خودمختار ساموآی آمریکاست. ترامپ در سهشنبه بزرگ سال ۲۰۱۶، در رایگیری مقدماتی از همه پیشی گرفت. ترامپ آن روز در رقابتهای ۷ ایالت پیروز شد، اگرچه جای بزرگتری مانند تگزاس را از دست داد. بر خلاف امسال، در میان هیاتهای انتخاباتی سال ۲۰۱۶، رقابت پرشورتری در جریان بود که ترامپ پیش از سهشنبه بزرگ، تقریبا در تمام رقابتها پیروز شد.
بایدن در سهشنبه بزرگ ۲۰۲۰، در میان ۱۴ رقابتی که در جریان بود، در ۱۰ مورد پیروز شد. این در حالی است که امسال با رقابت تنگاتنگی از سوی دموکراتها مواجه نشده است و انتظار میرود در تمام رقابتهای امروز پیروز شود. مساله جمهوریخواهان اما این است که آیا هیلی از اقبال عمومی برخوردار خواهد شد یا نه. وی تنها در یکی از رقابتها و در رایگیری مقدماتی در واشنگتندیسی پیروز شده است. او که در نشستهای حزبی عقب مانده است، اصرار دارد جمهوریخواهان سزاوار گزینه دوم هستند. حالا سوال این است: آیا شکست احتمالی او در سهشنبه بزرگ موجب کنار رفتن او از رقابت اصلی خواهد شد؟
در میان دموکراتها اما به نظر میرسد در میشیگان، بایدن با زنگ خطر روبهرو شده است. او به آسانی، در رایگیری اولیه در آنجا پیروز شد اما بیش از ۱۰۰ هزار رایدهنده به نامزدهای «غیرمتعهد» به جای بایدن رای دادند. «غیرمتعهد» در 2 حوزه انتخابی در میشیگان بیشتر آرا را به خود اختصاص داد. بایدن تاکنون در این 2 حوزه شکست داشته است. با فراتر رفتن شمار شهدای جنگ غزه به بیش از ۳۰ هزار نفر، رایدهندگان دموکرات در رایگیری اولیه در ایالتی که از یک جمعیت توانمند مسلمانان و عربهای آمریکایی برخوردار است، به سیاستهای بایدن در قبال رژیم صهیونیستی اعتراض کردهاند و از او میخواهند برای برقراری آتشبس میان رژیم صهیونیستی و حماس، تلاش کند.
در عین حال، هیچیک از دموکراتهایی که با بایدن به رقابت میپردازند، محبوبیت چندانی پیدا نکردهاند و «دین فیلیپس» نتوانست در ایالتهایی که کارزار انتخاباتی بایدن در آن فعالیت کرده است، حمایتها را جلب کند. از سویی «مارین ویلیامسون» که در انتخابات سال ۲۰۲۰ نیز نامزد بود اما پیش از آغاز رایگیری از رقابتها انصراف داد، در اقدامی بیسابقه، کارزار خود را به تعلیق درنیاورده است. با این وجود، هیچ یک از نامزدها در سهشنبه بزرگ، کارشان در رقابتهای انتخاباتی تمام نمیشود. هیچ نامزدی تا چند روز بعد در ۱۲ یا ۱۹ مارس که احتمالا هر دو کاندیدا از «عدد جادویی» حد نصاب فراتر بروند، نمیتوانند رای اکثریت نمایندگان حزبی را کسب کنند. ترامپ باید از بین ۲۴۲۹ نماینده حزبی، رای ۱۲۱۵ نفر را کسب کند و بایدن نیز باید ۱۹۶۸ رای نماینده حزبی را از میان ۳۹۳۴ نماینده کسب کند. در هر حال، رایگیری مقدماتی تا اوایل ژوئن ادامه خواهد داشت. نشست کنوانسیون جمهوریخواهان تا ژوئیه و دموکراتها تا آگوست برگزار نمیشود.