جدیدترین ماهواره ایرانی با نام «پارس 1» توسط پرتابگر سایوز از پایگاه پرتاب وستوچنی روسیه به فضا پرتاب شد و با موفقیت در مدار 500 کیلومتر از سطح زمین قرار گرفت.

«پارس 1»، مرداد 94 در پژوهشکده سامانه‌های ماهواره از مجموعه پژوهشگاه فضایی ایران تعریف و پس از انجام موفقیت‌آمیز تمام آزمایش‌های مربوط، 13 دی 99 به سازمان فضایی ایران تحویل شد و در مراحل ساخت و آزمایش‌های مختلف آن، سایر پژوهشکده‌های این پژوهشگاه، برخی دانشگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی و صنایعی از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مشارکت داشتند.

این ماهواره 134 کیلوگرمی، از سری ماهواره‌‌های تحقیقاتی ـ سنجشی پژوهشگاه فضایی ایران است که به منظور تصویربرداری کاربردی، توسعه بازار داده‌های سنجشی داخلی و توسعه و آزمون فناوری‌های مورد نیاز ماهواره‌های سنجشی عملیاتی بومی طراحی و تولید شده است.

پیش از این، ماهواره‌های فجر و طلوع محصول وزارت دفاع، دوستی (شریف‌ست)، پیام امیرکبیر، ظفر علم و صنعت محصول دانشگاه‌های مختلف و «ناهید1» ساخت پژوهشگاه فضایی ایران از جمله پروژه‌های ماهواره‌ای به اتمام رسیده در کشور بودند که هر یک وظیفه آزمودن تعدادی از فناوری‌های مورد نیاز جهت پیشبرد نقشه راه مأموریت‌های کاربردی عرصه فضایی کشور را به‌عهده داشتند اما مجموع قابلیت‌های ماهواره «پارس‌ 1» آن را به پیشرفته‌ترین محصول ساخت داخل در این عرصه تبدیل کرد.

در مسیر رسیدن به ماهواره‌های سنجشی حرفه‌ای و کامل، ماهواره «پارس‌1» به‌ عنوان یک ماهواره تصویربرداری، نخستین گام در طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی محسوب می‌شود.

محموله‌های متفاوت با قدرت تفکیک متوسط در «پارس‌1» به ‌کارگیری شده است تا در جهت مأموریت نهایی سنجشی، مراحل توسعه فناوری انجام شود.

این پروژه در برنامه راهبردی ماهواره‌های سنجشی، به ‌عنوان نخستین گام راهبردی در راستای دستیابی به اهداف آن برنامه، معرفی شده اما علاوه بر این، ماموریت‌های کاربردی دیگری نیز متناسب با قابلیت‌های محموله‌های تصویربرداری نصب‌شده در آن برای «پارس‌ 1» تعریف شده که شامل تهیه نقشه‌هایی با مقیاس‌های مورد نیاز از منابع آبی، حوزه‌های زیستی و مراکز جمعیتی می‌شود.

ماهواره «پارس 1» با قرار گرفتن در مدار ارتقاع 500 کیلومتری، علاوه بر سنجنده تصویربردار در ناحیه مرئی با ۴ طیف آبی، سبز، قرمز و فروسرخ نزدیک، دارای سنجنده‌هایی در ناحیه فروسرخ کوتاه و فروسرخ بلند یا حرارتی بوده و قابلیت پاسخگویی به نیاز طیف وسیعی از کاربران نهایی را در کشور دارا خواهد بود.

علاوه بر این، بر ماهواره «پارس 1» 3 محموله تصویربرداری شامل دوربین MS با تفکیک مکانی 15 متر، دوربین SWIR با تفکیک 150 متر و دوربین TIR با تفکیک 300 متر نصب شده که قرار است تصویربرداری از کل مساحت کشور را به انجام برسانند. به کمک این محموله‌ها امکان تصویربرداری در روز و شب برای «پارس 1» میسر می‌شود.

محموله‌های MS و SWIR این ماهواره در فاصله 100 روز از شروع به کار، 95 درصد مساحت کشور را تصویربرداری می‌کنند. محموله TIR  نیز - که قابلیت تصویربرداری در شب را ممکن می‌سازد - در کمتر از 45 روز همین مأموریت را به انجام می‌رساند.

دوربین MS با تفکیک 15 متری به کار گرفته‌شده در «پارس‌1» در قیاس با دوربین‌های ماهواره‌های پرتاب شده قبلی در کشور دارای بهترین قدرت تفکیک است و ۲ دوربین دیگر نیز برای نخستین بار در برنامه فضایی کشور در «پارس‌1» مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

«پارس‌1» برای ارسال تصاویر به زمین از فرستنده در باند مخابراتی ایکس با سرعت 10 Mbps استفاده می‌کند. استفاده از این لینک فرکانسی با سرعت مذکور برای نخستین بار در این ماهواره استفاده شده است که در صورت تثبیت عملکرد، گامی مهم برای افزایش سرعت ارسال داده از ماهواره به زمین برای ماهواره‌های کاربردی بعدی خواهد بود.

در ارتفاعات جو رقیق، بخش‌هایی از ماهواره که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند بسیار داغ شده و بخش‌های در سایه بسیار سرد. در نتیجه علاوه بر نیاز به عایق‌های حرارتی در دیواره نیاز به یک سامانه برای تولید حرارت کافی برای بخش‌های سرد ماهواره نیز وجود دارد تا در مجموع دمای داخل ماهواره در حد مناسب عملکرد تجهیزات حفظ شود.

حسگرهای مختلف درجه حرارت و نیز گرم‌کننده‌های متعددی در قسمت‌های مختلف فضای داخلی ماهواره نصب شده است که مأموریت فوق را به انجام برسانند.

با توجه به محموله‌های مختلف و زیرسامانه‌های جدید، ماهواره «پارس 1» به عنوان سنگین‌ترین ماهواره ساخت داخل، عملیاتی‌ترین، کاربردی‌ترین و پیشرفته‌ترین ماهواره طراحی و ساخته شده در داخل کشور توسط شبکه‌ای از محققان و صنایع مختلف با محوریت پژوهشگاه فضایی ایران است که بومی‌سازی دانش‌ها و فناوری‌های متعدد برای نخستین بار در این پروژه صورت پذیرفته است.