گروه اقتصادی: مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره تسهیلات بانکی، تصویب کرد رشد ترازنامه بانک‌هایی که تعهدات خود را درباره قانون جهش ملی مسکن ایفا نکنند، کاهش می‌یابد.

هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، بانک مرکزی را مکلف کرد رشد ترازنامه بانک‌هایی را که به تعهدات قانونی جهش تولید مسکن عمل نکنند، کاهش دهد.

هیات عالی نظارت به ریاست سیدمحمدباقر ذوالقدر در ادامه بررسی مغایرت‌های لایحه برنامه 5 ساله هفتم با اصلاحیه مجلس شورای اسلامی درباره بند الحاقی ماده ۵۴ موافقت کرد.

بنا بر این گزارش، در صورتی که بانک‌های عامل به تعهدات قطعی که حسب ابلاغ بانک مرکزی در رابطه با ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن دارند عمل نکنند، بانک مرکزی مکلف است با رعایت قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران رشد ترازنامه بانک متخلف را به میزان تعهدات قطعی ایفانشده کاهش دهد و معادل آن را به رشد ترازنامه سایر بانک‌هایی که ناتراز نیستند با اولویت بانک مسکن اضافه کند.

بانک مرکزی موظف است هر ۳ ماه یکبار گزارش عملکرد بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری غیربانکی درباره ارائه تسهیلات ساخت مسکن را به مجلس اعلام کند.

ترازنامه بانک‌ها با اندازه دارایی و بدهی بانک سنجیده می‌شود و منفی شدن رشد ترازنامه یا وضعیت صورت مالی بانک‌ها علاوه بر آنکه نشان از ضعف عملکرد آنهاست، موجب کاهش سود سهامداران آن بانک نیز می‌شود.

به گفته مسؤولان وزارت راه و شهرسازی، تاکنون عملیات ساخت نزدیک به 2.4 میلیون واحد مسکونی شروع شده اما ظرفیت‌های دولت و نیاز جامعه برای مسکن بیش از این رقم است. بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از عوامل تاثیرگذار بر عدم استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود ساخت، عقب‌ماندگی در تامین مالی طرح‌های مسکن است. قانون جهش تولید مسکن، نظام بانکی را موظف کرده بود معادل 20 درصد از کل تسهیلات اعطایی خود را به حوزه مسکن اختصاص دهند اما بررسی‌ها حاکی از آن است که تنها 21 درصد این مهم محقق شده است، البته قانون جهش تولید مسکن جریمه‌ای را نیز برای کم‌کاری بانک‌‎ها در نظر گرفته است. پاییز امسال رئیس هیات عامل صندوق ملی مسکن خبر جریمه 70 هزار میلیارد تومانی بانک‌هایی را که عملکرد مناسبی در نهضت ملی مسکن نداشتند، اعلام کرد. این نخستین گام عملی و برخورد سلبی دولت برای تحرک‌بخشی به بانک‌ها بود، البته پس از این مشخص شد اغلب این بانک‌ها به رای صادرشده اعتراض کرده‌اند و در مراحل بررسی حقوقی این موضوع است.

در قانون جهش تولید مسکن بخش عمده تامین مالی ساخت مسکن بر عهده نظام بانکی گذاشته شده است. بند 4 این قانون به صراحت اعلام کرده است بانک‌ها باید معادل 20 درصد از کل تسهیلات خود را به حوزه مسکن اختصاص دهند.

* ۲۱ درصد تعهد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن محقق شد

پاییز امسال ارسلان مالکی، مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن درباره میزان همکاری بانک‌ها با نهضت ملی مسکن گفته بود تنها 21 درصد تعهد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن عملی شده است. 

وی در این باره گفت: «بانک‌ها در سال اول باید ۳۶۰ هزار میلیارد تومان و سال دوم ۴۵۸ میلیارد تومان پرداخت می‌کردند که تا امروز تنها ۱۷۱ همت پرداخت شده معادل ۲۱ درصد تعهدات است.

مالکی افزود: میزان همکاری  بانک‌های دولتی و  خصوصی به جز بانک مسکن کمرنگ بوده که البته بانک‌های دولتی قول دادند عقب‌ماندگی را جبران کنند.

* جریمه‌ای معادل تسهیلاتی که پرداخت نشده است

از سوی دیگر بند الحاقی ۳ تبصره ۱۶ قانون جهش تولید مسکن بدین شرح است: «بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مکلفند حسب ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن نسبت به پرداخت تسهیلات مسکن (مطابق سهمیه تعیین‌شده توسط بانک مرکزی برای هر بانک) اقدام کنند. در صورت عدم پرداخت تسهیلات مسکن مطابق تبصره ۵ ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن، نسبت به اخذ مالیات به میزان ۲۰ درصد تعهد انجام‌‌نشده تا سقف ۳۰۰ هزار میلیارد ریال اقدام می‌شود و به ردیف تعیین‌شده در جداول درآمدی جهت تخصیص به صندوق ملی مسکن و تأمین اعتبار جهت تکمیل خطوط ریلی شهرهای جدید واریز کنند». 

* تلاش برای کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی

رئیس هیات عامل صندوق ملی مسکن با بیان اینکه نرخ سود تسهیلات بانکی برای بخشی از اقشار از ۲۳ به ۱۸ درصد رسیده است، گفت: در تلاش هستیم برای سایر بخش‌ها نیز شاهد کاهش نرخ سود این تسهیلات باشیم.

* افزایش سرعت ساخت‌وساز در نهضت ملی مسکن

وی با اشاره به افزایش سرعت ساخت‌وساز در نهضت ملی مسکن و بهره‌برداری از واحدهای نیمه‌تمام بیان ‌داشت: شاهد افزایش سرعت ساخت‌وساز هستیم، به‌گونه‌ای که در یک مرحله ۱۰۰ هزار واحد مسکونی به بهره‌برداری رسیده است. 

اسماعیلی درباره واریز ۲ میلیارد دلار به  صندوق توسعه ملی مسکن تصریح کرد: بر اساس تصمیمات اخذشده ۲ میلیارد دلار به صندوق ملی مسکن باید واریز شود تا در نهضت ملی مسکن صرف شود.

وی با تاکید بر لزوم همکاری صندوق توسعه ملی برای رسیدن به اهداف در نظر گرفته‌شده در نهضت ملی مسکن گفت: اولویت در کشور باید ساخت و عرضه مسکن باشد.

* بیشترین تسهیلات پرداختی توسط 2 بانک مسکن و سپه‌

در این راستا، علی نادری‌شاهی، کارشناس اقتصاد مسکن با اشاره به آمار پرداخت تسهیلات ساخت مسکن عنوان کرد: بانک مسکن همچنان با پرداخت ۹۵ هزار میلیارد تومان بهترین عملکرد را داشته است و پس از آن بانک سپه‌ قرار دار‌د. نادری‌شاهی عنوان کرد: سایر بانک‌ها در مجموع ۵ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده‌اند که کمتر از یک درصد از تعهد این بانک‌هاست. این کارشناس مسکن تاکید کرد: بررسی این آمار نشان می‌دهد با وجود تاکید رئیس‌جمهور بر همکاری بانک‌ها با طرح نهضت ملی مسکن، به عنوان اولویت نخست دولت، همچنان در بر پاشنه‌ پیشین می‌چرخد و تغییری در رفتار بانک‌ها و اولویت‌های‌شان رخ نداده ‌است. 

* منابع متعلق به مردم به جای توسعه رفاه صرف سودجویی برخی بانک‌ها می‌شود

اخیرا اضافه برداشت بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومانی یکی از بانک‌های خصوصی منتشر شد؛ آن هم در حالی که بسیاری از مردمی که در طرح نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده‌اند چشم‌انتظار تسهیلات بانکی هستند. بر این مبنا مبلغ اضافه برداشت این بانک خصوصی می‌توانست به جای اضافه برداشت این بانک صرف افزایش رفاه مردم شود.