طبق ماده 2 قانون حمایت از آمران به معروف اماکنی نظیر بیمارستان و هتلها که در معرض دید عموم قرار میگیرند مشمول حریم خصوصی نیستند
مجید جلیلوند: در مصاحبهای با عنوان شکستن حرمت حریم مادری که روز دوشنبه مورخ 21/12/1402 از محسن برهانی در روزنامه اعتماد منتشر شد، ایشان به تحلیل حقوقی اتفاقی که چهارشنبه شب گذشته در یکی از درمانگاههای شهر قم بین یک شخص روحانی و خانمی که به آن مرکز درمانی آمده بود، پرداخته و عمل روحانی که به زعم ایشان از مادری که در حال شیر دادن به فرزندش بوده و حجاب شرعی را رعایت نکرده، فیلم یا عکس به منظور امر به معروف و نهی از منکر گرفته و این عمل را از مصادیق موضوع ماده 619 قانون تعزیرات یعنی مزاحمت و تعرض به بانوان دانسته است و قائل شده که روحانی مذکور شرایط امر به معروف و نهی از منکر را رعایت نکرده و باید طبق ماده مذکور توسط دادگاه و دادسرای ویژه روحانیت تحت تعقیب قرار گیرد.
در این یادداشت سعی بر این است با توجه به مستندات موجود، اظهارات مطرحشده و نیز مواد قانونی، درباره ادعاهای مطرحشده و نیز اتهامات قابل طرح نکاتی ذکر شود.
در وهله نخست باید گفت با توجه به فیلمی که از مرکز درمانی منتشر شده مشخص میشود اصلا آن خانم محترم در حال شیر دادن کودک نبوده است و صرفا کودک را در آغوش دارد، ضمن اینکه طبق برخی شنیدهها این زن اصلا مادر کودک نبوده و ظاهرا خاله کودک است که کودک را برای ختنه کردن به درمانگاه بردهاند، لذا اساسا عنوان و مطالب منتشر شده توسط روزنامه اعتماد خلاف واقع است؛ ادعایی که مشخص نیست اولین بار چه کسی و در راستای چه هدفی آن را مطرح کرده است.
جناب برهانی عمل شخص روحانی را مصداق مزاحمت برای بانوان موضوع ماده 619 قانون تعزیرات و مستحق تعقیب قضایی توسط دادگاه ویژه روحانیت دانسته است.
در پاسخ باید گفت: اولا آیا اساسا فردی که با انتخاب آگاهانه خود، با پوشش غیرشرعی در انظار عمومی حاضر میشود و حتی ادبیاتی زشت در تقابل با دیگران به کار میبرد، نسبت به اقدام ادعایی روحانی احساس مزاحمت میکند؟ و اساساً ادعای مزاحمت در این باره صادق است؟
ثانیا هنوز هیچ مستنداتی درباره اینکه عکس و فیلمی گرفته شده باشد وجود ندارد. عدهای معتقدند با توجه به فیلم منتشر شده اصلاً سندی وجود ندارد که بگوید فرد روحانی اقدام به گرفتن عکس و فیلم کرده باشد.
ثالثا برفرض که شخص روحانی عکسی گرفته باشد (که هیچ سندی موجود نیست) آیا این عمل همراه با سوءنیت بوده که مشمول ماده 619 شود یا برای اصلاح و نهی از منکر بوده؟ و آقای برهانی میداند که تحقق جرم منوط به وجود سوءنیت است نه حسننیت.
رابعا طبق ماده 2 قانون حمایت از آمران به معروف، قانونگذار 2 چیز را امر به معروف دانسته، یک دعوت 2 واداشتن، یعنی صرفا اینطور نیست که ما با خواهش و التماس از شخص مرتکب منکر بخواهیم تا ملتزم به احکام شرعی شود، از طرفی ماده 5 همین قانون بیان داشته در اجرای امر به معروف نمیتوان متعرض حیثیت جان، مال، شغل، مسکن و حریم خصوصی اشخاص شد و بلافاصله در تبصره همین ماده اماکنی نظیر بیمارستان و هتلها را که در معرض دید عموم قرار میگیرند مشمول حریم خصوصی ندانسته و در ماده 6 این قانون بیان داشته نمیتوان به عنوان امر به معروف مرتکب اعمال مجرمانه از قبیل توهین و... شد و همانطور که اشاره شد اساسا شخص روحانی نهتنها مرتکب جرم ماده 619 نشده بلکه اشخاصی که مانع امر به معروف و نهی از منکر این شخص شدهاند، وفق ماده 9 قانون مذکور قابل تعقیب قضایی هستند.
خامسا آیا آن شخص که ادعا داشت از او عکس گرفته شده، بر فرض چنین اتفاقی و بر فرض جرم بودن یا غیرمجاز بودن این عمل نباید از طریق محاکم اقدام میکرد و حتما باید با توهین و ضرب و... اقدام میکرد؟
سادسا اگر عکسی هم گرفته شده در راستای اعمال و رفتاری است که به شخص مرتکب گناه بفهماند عمل او منکر است.
این احتمال هم مطرح است که وی در راستای نهی از منکری که کرده اقدام به جمعآوری دلیل کند تا اعلامکننده جرم موضوع تبصره ماده 638 در راستای ماده 65 قانون آیین دادرسی کیفری باشد.
نویسنده اعتماد در ادامه به این امر بسنده نکرده و شخص روحانی را مشمول مجازات توهین موضوع ماده 608 و موضوع ماده 567 دانسته است و اضافه میکند اگر گذشتی از جانب زن صورت نگرفته باشد مرتکب (شخص روحانی) به حبس یا شلاق تعزیری درجه 7 محکوم میشود.
در این باره باید گفته شود نه تنها فرد روحانی به آن زن توهین و ضربهای وارد نمیکند بلکه با توجه به فیلم، این خانم است که به فرد روحانی ضربه وارد میکند و متعدد توهین کرده و صدای بوق فیلم هم دقیقا وقتی است که این زن شروع به صحبت میکند.
با توجه به مطالب بیانشده، جای چند سوال باقی است که جناب دکتر برهانی در مصاحبهشان اصلا به آن نپرداختهاند و این شائبه نگاه جانبدارانه و سیاستزده ایشان را پررنگ میکند.
آیا این خانم که بدون حجاب شرعی در انظار عمومی ظاهر شده، مرتکب جرم غیرقابل گذشت موضوع تبصره ماده 638 نشده است؟
آیا نسبت به هیاهو و جنجالی که به پا کرد و برای ساعاتی موجب اخلال در کار درمانگاه شد، مشمول ماده 618 قانون تعزیرات قرار نگرفت؟
آیا به فرد روحانی توهینی از جانب آن زن صورت نگرفت و مشمول ماده 608 نگردید؟
آیا فرد روحانی مورد ضربه قرار نگرفت؟
آیا گوشی فرد روحانی ربوده نشد و جرم موضوع ماده 665 قانون تعزیرات محقق نشد؟
آیا زنی که مورد نهی از منکر قرار گرفت عمل حرام مرتکب نشده بود؟ آیا آن شخص اصرار بر عمل حرام خود نداشت؟
آیا عمل روزنامه اعتماد که مطلب را به صورت خلاف و بدون تحقیق و بررسی نقل و خلاف واقع منتشر کرده مشمول نشر اکاذیب موضوع ماده 698 نبوده است؟
آیا عمل این روزنامه و شخص برهانی در نسبت دادن جرم به شخص روحانی مشمول ماده 697 قانون تعزیرات نبوده و جرم افترا محقق نشده است؟
با توجه به مطالب و سوالات ذکر شده و وجود اتهامات مذکور که ایشان به آنها اشارهای نداشته و یکطرفه به قضاوت پرداخته به نظر میرسد ایشان از دایره انصاف خارج شده که این قبیل اظهارات ایشان جای تامل دارد.