گروه اقتصادی: در سال‌های اخیر بارها موضوع تخصیص سهام عدالت به بازماندگان، یعنی افرادی که به هر دلیل نتوانسته‌اند در دهه 80 برای این یارانه ثبت‌نام کنند یا افرادی که به مرور زمان وارد دهک‌های یک تا 6 شدند، مطرح شده است. حالا دولت چارچوب کلی واگذاری سهام عدالت را برای مشمولان جدید طراحی کرده است. البته باید به این موضوع توجه داشت که این نخستین گام است و به احتمال زیاد مراحل اجرایی این موضوع به نیمه دوم سال 1403 برسد.

به گزارش «وطن امروز»، روز گذشته سومین جلسه شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی در دولت سیزدهم به ریاست سیدابراهیم رئیسی با تصویب 3 مصوبه برگزار شد. چارچوب کلی واگذاری سهام عدالت جدید به مشمولان، رفع موانع و تسهیل واگذاری بنگاه‌های دولتی از طریق شیوه‌های ترکیبی و واگذاری مدیریت به بخش غیردولتی در شرکت‌هایی است که سهام دولت در آنها اندک است. این قانون در این جلسه به تصویب رسید. در این جلسه چارچوب کلی واگذاری سهام عدالت جدید به مشمولان پس از بحث و بررسی به تصویب رسید تا پس از تعیین‌تکلیف سبد سهام مربوطه در هیات وزیران، مبنای عمل قرار گیرد.

در بخش دیگری از جلسه، موانع واگذاری بنگاه‌های دولتی تحت مدیریت دولت از جمله آیین‌نامه شیوه‌های قیمت‌گذاری مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مصوب شد به منظور تسهیل واگذاری این بنگاه‌ها از شیوه‌های ترکیبی در قیمت‌گذاری آنها استفاده شود.

در جلسه دیروز شورای ‌عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی، همچنین با توجه به فرمایش اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر لزوم واگذاری مدیریت به بخش غیردولتی در شرکت‌هایی که سهام دولت در آنها اندک است،‌ با تصویب اعضای شورا و تاکید رئیس جمهور، همه دستگاه‌های اجرایی مکلف شدند پس از ابلاغ این مصوبه، از طریق روش‌هایی از جمله واگذاری سهام باقیمانده، مدیریت در شرکت‌های مورد اشاره را به بخش‌های خصوصی و تعاونی واگذار کنند. در پایان مقرر شد جزئیات این روش‌ها در جلسات آتی شورا مورد بررسی قرار گیرد.

با این تصمیم دیگر می‌توان گفت بزرگ‌ترین گام برای تخصیص سهام عدالت به جاماندگان آن برداشته شد و دیگر هیچ مشکل قانونی در این رابطه وجود ندارد. سهام عدالت در زمان تخصیص برای 6 دهک اول طراحی شده بود. 

* تخصیص سهام عدالت به 6 میلیون نفر

اواسط امسال رئیس جمهور، وزارت امور اقتصادی و دارایی را مکلف کرد از محل باقیمانده سهام متعلق به دولت در بانک‌های صادرات، ملت و تجارت، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت مخابرات ایران و صنایع پتروشیمی خلیج‌‌فارس، نسبت به واگذاری مستقیم سهام به افراد فاقد سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی اقدام کند.

بر اساس مصوبه هیات وزیران، مبلغ سهام مورد واگذاری به هر یک از مشمولان معادل حداکثر یکصد میلیون ریال با اعمال ۵۰ درصد تخفیف به صورت اقساط سالانه و به مدت ۱۰ سال است. همچنین افراد مشمول این تصویب‌نامه، توسط نهادهای ذی‌ربط شناسایی و معرفی خواهند شد و احراز عدم تخصیص سهام عدالت به آنان (در مقطع واگذاری سال ۱۳۸۵) بر عهده سازمان خصوصی‌سازی خواهد بود. سازمان خصوصی‌سازی نیز مکلف است از طریق سازمان بورس و اوراق بهادار و تسویه وجوه، نسبت به انتقال سهام به کد سهامداری هر یک از مشمولان اقدام کند. در همین باره رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: جمعیت 5 تا ۶ میلیون نفری ایثارگران، بهزیستی و کمیته امداد به سهامداران عدالت اضافه خواهند شد که سبد سهام آنها در دولت در حال بررسی است.

مجید عشقی در تشریح آخرین جزئیات مصوبه چگونگی برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در شورای عالی بورس اظهار داشت: بحث سهام عدالت به دلیل اینکه از سال تخصیص با تصمیمات متناقضی همراه بود، قرار شد در شورای عالی بورس بررسی شود. از این رو، از ابتدای حضور در شورای عالی بورس تلاش شد به جمع‌بندی کاملی درباره برگزاری مجامع سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت دست یابیم.

* آزادسازی سهام عدالت

رهبر حکیم انقلاب 9 اردیبهشت سال گذشته در ابلاغیه‌ای با درخواست رئیس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت موافقت کردند. آزادسازی سهام عدالت دستاوردهای بسیاری برای اقتصاد کشور بویژه در شرایط سخت کرونایی داشت. گشایش قابل توجه معیشت طبقات کم‌برخوردار، جبران عطش بازار سرمایه با عرضه 300 هزار میلیارد تومان سهام جدید و ترویج فرهنگ سهامداری در جامعه تنها برخی دستاوردهای آزادسازی سهام عدالت بود. از همان روزهای ابتدایی آزاد‌سازی سهام عدالت توسط مقام معظم رهبری که در راستای حمایت از معیشت مردم در شرایط کرونایی صادر شده بود، پیشنهادی توسط کارشناسان اقتصادی مبنی بر اعطای کارت اعتباری و تسهیلات به اعتبار سهام عدالت مطرح شد؛ اقدامی که مانع فروش سهام عدالت ارزشمند توسط مشمولان می‌شد. با این وجود نظام بانکی و وزارت اقتصاد هیچ‌گونه اقدامی در این راستا انجام ندادند تا جایی که طبق آخرین آمار موجود، یک میلیون نفر مشمول، سهام خود را به دولت فروخته‌اند! اما حالا پس از حدود یک سال چنین امکانی ایجاد شده است.  

* سهام عدالت از کجا آمد؟

طرح اولیه واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به عموم مردم در دولت هشتم به تصویب رسید اما در آن دولت اجرایی نشد. این طرح در ابتدای کار دولت نهم مورد توجه قرار گرفت، به ‌گونه‌ای که پس از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، مصوبه شماره ۷۲۶۸۳/ ت ۳۴۴۸۴ ه تاریخ ۱۷/۱۱/۱۳۸۴ هیات‌وزیران با عنوان «آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون بر اساس توزیع سهام عدالت» منجر به فراهم شدن بستر قانونی لازم برای اجرای طرح توزیع سهام عدالت شد. در واقع سهام عدالت نوعی یارانه بود که طبق نظر دولت نهم، از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار شد. به دلیل آنکه بابت واگذاری سهام شرکت‌ها به مشمولان از آنها هیچ پولی دریافت نشده بود، تصمیم بر آن شد ظرف 10 سال سود سهام این شرکت‌ها به عنوان اقساط سهام پرداخت شود. با پرداخت سود سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، نهم اردیبهشت‌ 1401، رهبر انقلاب با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست رئیس‌جمهور وقت برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های کم‌درآمد، خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریع‌تر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند.

* سود سهام عدالت مشمولان هفته پایانی اسفند پرداخت می‌شود

وزارت امور اقتصادی و دارایی چندی پیش اعلام کرد: مرحله دوم سود سهام عدالت تا هفته پایانی اسفند سال جاری پرداخت می‌شود. دولت در سال‌ ۱۴۰۱ برای پرداخت به موقع سود سهام عدالت تلاش کرد و همواره تلاش می‌کند سود سهام عدالت را زودتر از زمان دولت‌های قبل پرداخت کند. بر این اساس سازمان بورس اعلام کرد: با توجه به دستور سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی به منظور پرداخت به موقع مرحله دوم سود سهام عدالت در سال ۱۴۰۲، تمام تلاش‌ها بر این است سود سهام عدالت تا هفته پایانی اسفند ماه سال جاری پرداخت شود.