شرمینه ناروانی*: این می‌تواند یک جاروی تمیز باشد. دهه‌ها روایت‌های غربی که برای بهره‌برداری از اختلافات در سراسر غرب آسیا، ایجاد نزاع میان جوامع پرشمار منطقه و پیشبرد اهداف سیاست خارجی غرب بر سر بومیان متخاصم ساخته شده‌ بود، اکنون ویران شده‌ است.

به نظر می‌رسد جنگ غزه، حفره‌ای وسیع را در افسانه‌ها و دروغ‌های رایج ایجاد کرده که حداقل از زمان انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 میلادی حواس غرب آسیا را با درگیری‌های داخلی منحرف کرده بود.

«شیعه در مقابل سنی»، «ایران در برابر اعراب»، «سکولار در مقابل اسلام‌گرایی»؛ اینها ۳ مورد از شرارت‌بارترین ترفندهای روایی غرب هستند که به دنبال کنترل و تغییر جهت دادن منطقه و جمعیت آن بودند و حتی حاکمان عرب را به اتحادی خداستیزانه با اسرائیل کشاندند.

 

واقعیاتی که خیالات را باطل کرد

برای رهایی توده‌های غرب آسیا از این خلسه خیالی، یک نزاع نادر - ناپخته کنترل‌نشده توسط واشنگتن - لازم بود، همچنین به وضوح، حمله توأم با نسل‌کشی اسرائیل به غزه، این سوال فوری را به ذهن‌ها متبادر کرد که از اعراب و مسلمانان، کدامین واقعا از آزادی فلسطین حمایت می‌کنند و کدام‌ها نه؟

ایران، حزب‌الله، جناح‌های مقاومت عراق و انصارالله یمن - که بر اساس روایت‌های غربی مورد بدگویی قرار گرفته‌اند - اکنون به وضوح تنها بازیگران منطقه‌ای آماده برای حمایت از خط مقدم غزه هستند، چه از طریق منابع مالی و تسلیحاتی یا به واسطه درگیری‌های مسلحانه که هدف آن کاهش و پراکنده‌سازی منابع نظامی اسرائیل است.

 آن به اصطلاح «اعراب میانه‌رو» - عنوانی نادرست برای دیکتاتوری‌های عربی استبدادی غرب‌محور و مطیع منافع واشنگتن - کاری بیش از لفاظی درباره قتل‌عام مردم غزه نکرده‌اند.

سعودی‌ها با میزبانی از نشست‌های عربی و اسلامی که اجازه انجام آن را داشتند خواستار حمایت شدند اما چیز بیشتری نگفتند. اماراتی‌ها و اردنی‌ها، کالاهایی را که انصارالله مسیرشان را از طریق دریا سد کرده بود به فلسطین اشغالی حمل کردند. مصر مقتدر هم میزبان هیات‌هایی بود در حالی که تنها کاری که باید انجام می‌داد این بود که گذرگاه رفح را باز کند تا بلکه فلسطینی‌ها لقمه غذایی گیرشان بیاید. قطر - که زمانی یکی از کمک‌رسانان اصلی حماس بود - اکنون برای آزادی اسرای اسرائیلی مذاکره می‌کند، در حالی که میزبان «میانه‌روها»ی حماس است که با مبارزان آزادی غزه در تضاد هستند. تجارت ترکیه با رژیم اشغالگر قدس همچنان سر به فلک می‌کشد. صادرات‌شان از نوامبر تا دسامبر [معادل آبان تا دی]، 35 درصد افزایش یافته است. فلسطین، برای «عرب‌های میانه‌رو» طرفدار غرب، پرچمی است که با احتیاط از آن استفاده می‌شود و گهگاه به اهتزاز درمی‌آورند اما به طور خصوصی علیه آن خرابکاری می‌کنند. در نتیجه آنها امروز متحیر و متوحشند از تماشای آنچه رسانه‌های اجتماعی و ده‌ها میلیون معترض آشکارا فریاد می‌زنند: فلسطین همچنان آرمان اصلی اعراب و مسلمانان است. ممکن است فروکش کند اما هیچ چیز مثل این مبارزه خاص بین حق و باطل، قدرت برافروختن توده‌های منطقه را ندارد. 

 

تغییر به سوی مقاومت

در همان روزهای اول نبرد میان محور مقاومت منطقه و ائتلاف اسرائیلی نظرسنجی‌ها نشان داد احساسات عمومی به سمت طرف اول تغییر کرده است.

یک نظرسنجی توسط مرکز فشارسنج عربی 

(arabbarometer.org) که در یک دوره 6 هفته‌ای

3 هفته قبل و 3 هفته پس از عملیات توفان الاقصی – انجام شد حکایت از نخستین نشانه‌ها از تغییر ادراک اعراب دارد. اگرچه این نظرسنجی محدود به تونس بود، برگزارکنندگان آن استدلال می‌کنند این کشور به حدی که می‌توان تصور کرد به منطقه‌ نزدیک است و دیدگاه‌هایی مشابه دیگر کشورهای عربی بروز می‌دهد. در تشریح آن آمده است: «تحلیلگران و مقامات می‌توانند با خیال راحت تصور کنند دیدگاه مردم در سایر نقاط منطقه به روشی مشابه تغییرات اخیر در تونس، تغییر کرده است».

نتایج نظرسنجی باید برای سیاستگذاران مداخله‌گر غربی مهم باشد: «از 7 اکتبر، هر کشوری که در نظرسنجی دارای روابط مثبت یا گرم‌ با اسرائیل بود، شاهد کاهش رتبه‌ مطلوبیت خود نزد تونسی‌ها بوده است».

آمریکا شاهد بیشترین کاهش اعداد مطلوبیت خود بود و پس از آن متحدان غرب آسیایی‌اش که روابط خود را با اسرائیل عادی کرده‌اند قرار گرفتند. روسیه و چین، به عنوان ۲ کشور بی‌طرف، تغییرات کمی را تجربه کردند اما رهبر عالی ایران شاهد افزایش ارقام مطلوب بود. به گزارش فشارسنج عربی، ۳ هفته پس از آغاز جنگ غزه [آیت‌الله العظمی] خامنه‌ای، رهبر عالی ایران، به رتبه‌های محبوبیتی رسید که با محمد بن ‌سلمان، ولیعهد سعودی و محمد بن زاید، رئیس‌ امارات مطابقت دارد یا حتی از آنها فراتر رفته است».

قبل از 7 اکتبر، تنها 29 درصد تونسی‌ها دیدگاه مثبتی نسبت به سیاست‌های خارجی [آیت‌الله‌العظمی] خامنه‌ای داشتند. بر اساس نتایج این نظرسنجی اما این رقم به 41 درصد افزایش یافته و حمایت تونس در روزهای پس از بیانات رهبر عالی ایران در روز 17 اکتبر که اقدامات اسرائیل در غزه را نسل‌کشی خواند، قابل توجه بود.

 

تغییر عربستان

قبل از عملیات مقاومت فلسطین در 7 اکتبر برای نابودی لشکر غزه ارتش عبری (رژیم صهیونیستی)  و بازداشت اسرای اسرائیلی به عنوان اهرمی برای مبادله جمعی اسرا، تمرکز اصلی راهبردی منطقه بر چشم‌انداز یک توافق پیشگامانه برای عادی‌سازی روابط عربستان با تل‌آویو بود. دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، در هر فرصتی این اسب را شلاق می‌زد، چون بلیت طلایی وی برای انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 تلقی می‌شد.

عملیات توفان الاقصی اما هر فرصت عربستان سعودی را - که خانه مقدس‌ترین عتبات اسلامی است - برای امضای آن توافقنامه سیاسی از بین برد و با فروریزش روزانه حملات هوایی اسرائیل بر سر غیرنظامیان فلسطینی در غزه، گزینه‌های ...

ادامه در صفحه ۱۵