یکی از ممیزات نسل‌کشی اخیر غزه در عرصه جهانی با دیگر رخداد‌های مشابه تاریخی، بیداری و تظاهرات گسترده‌ای است که در سراسر جهان بویژه در آمریکا علیه اسرائیل و در همدلی با غزه به وجود آمد. چنین موجی از بیداری ضربه حیثیتی سنگینی را بر آمریکا که حامی تمام‌قد دولت اسرائیل بود وارد کرد. «وطن امروز» در گفت‌وگو با دکتر «فؤاد ایزدی»، کارشناس مسائل آمریکا در این باره به بحث و تبادل نظر پرداخت.

* * *

نسل‌کشی اخیر غزه چه تاثیری بر چهره و برند آمریکا در میان افکار عمومی جهان داشته است؟

آمریکایی‌ها در طول تاریخ خود، از ابتدای تاسیس، مرتکب جنایت، کشتار و نسل‌کشی شده‌اند. از سرخپوست‌ها گرفته تا جنگ‌های دیگر همواره این وجود داشته است. آنچه نسل‌کشی غزه را متفاوت می‌کند، این است که در زمان فعلی تصاویر نسل‌کشی در دسترس بشریت قرار گرفته است. با استفاده از تلفن‌های هوشمند بخشی از جنایت، چرا که شاید کل جنایت هم به تصویر کشیده نشده باشد اما بخشی از این نسل‌کشی در سراسر دنیا در حال دیده شدن و رصد شدن است. دیده شدن این نسل‌کشی ضربه جدی‌ای است به تمدن غرب، چرا که آمریکایی‌ها در حال دفاع تمام‌قد از اسرائیل هستند. کشور‌های دیگر اروپایی نیز کم‌وبیش مشغول همین کار هستند. نتیجه نسل‌کشی غزه آن است که چهره آمریکا بدون روتوش و بزک افشا شده است.

این اشاره تاریخی کاملا درست است اما چیزی که بیشتر وجه مساله‌مندی قضیه را شکل می‌دهد، این است که آمریکا در راستای ساخت نظم جدید جهانی تلاش می‌کرد تحت عنوان دهکده جهانی یا جامعه جهانی، دنیا را همچون کلیتی مشترک، با قوانین و پاسبان مشترک ترسیم کند، لذا همواره به تعبیر شما جنایات خود را روتوش و با چهره‌ای بزک‌شده تلاش می‌کرد دولت‌ها و ملت‌ها را نسبت به این نظم همدل کند. در جریان نسل‌کشی غزه اما این روتوش و بزک کاملا کنار می‌رود. شما ریشه این موضوع را چگونه ترسیم می‌کنید؟

همین مفهوم جامعه بین‌الملل که توسط آمریکا درست شده امروز بشدت ضد نسل‌کشی آمریکا و اسرائیل عمل می‌کند. زمانی که در مجمع عمومی سازمان ملل برای آتش‌بس فوری رای‌گیری شد، ۱۵۳ کشور که اکثریت کشور‌های دنیا را شکل می‌دهند به آتش‌بس رای دادند. در این بین ۱۴ دولت که یکی از آنها آمریکا و دیگری رژیم اشغالگر اسرائیل بود، به ضمیمه برخی کشور‌های حاشیه‌ای رای منفی و کشور‌های اروپایی نیز رای ممتنع دادند، چرا که از آمریکا تبعیت می‌کنند و جرأت ندارند خلاف آن عمل کنند. از این جهت زمانی که ۱۵۳ کشور رای علیه نسل‌کشی آمریکایی - اسرائیلی می‌دهند یعنی همین جامعه بین‌الملل که آمریکا تلاش داشت آن را برساخت کند، علیه خود او شده است.

تصویری که از جامعه مدنی آمریکا در ذهن ما وجود دارد این است که جامعه آمریکا یک جامعه ضد‌سیاسی است. از طرف دیگر چنین تصور می‌شود که سواد سیاسی آنان نیز بسیار پایین است و پیرامون این موضوع نیز مطالب و کلیپ‌های زیادی تولید شده است. حتی در یک کلیپ وقتی به عمده شهروندان آمریکایی می‌گویند ایران در کجای نقشه قرار دارد، همگی مناطقی در آفریقا را نشان می‌دهند اما در عین حال می‌بینیم این جامعه یک‌باره دچار حساسیتی پیرامون غزه شده که راهپیمایی‌های گسترده‌ای را در آن شاهد هستیم؛ جمع میان این ۲ موضوع چگونه ممکن است؟

اینکه جغرافیای آمریکایی‌ها ضعیف است و بی‌سوادی وجود دارد، موضوع درستی است. این مساله که درصد قابل توجهی از آنان پس از این نسل‌کشی متوجه شدند در چه کشوری زندگی می‌کنند و ماهیت دولت آنان چیست نیز موضوع درستی است. بویژه 52 درصد نسل جوان‌تر امروز طبق نظرسنجی دانشگاه هاروارد در پاسخ این سوال که پرسیده بودند آیا حماس حق حمله به اسرائیل را دارد؟ گفته‌اند بله! حماس این حق را داشته است. اینها جوان‌های ۱۸ تا ۲۴ ساله‌اند. اینجا ما یک بیداری را در آمریکا بویژه در نسل جوان‌تر شاهد هستیم.  از طرف دیگر ما تغییر دموگرافی آمریکایی‌ها را شاهد هستیم که رنگین‌پوست‌ها در حال اوج‌گیری هستند، لذا حاکمیت یک دولت آپارتاید که بر سفیدپوستان تکیه دارد، بر آینده آمریکا دشوار خواهد بود. از طرف دیگر به باور من آینده فلسطین درخشان‌تر خواهد بود.

اگر ممکن است پرداختی نیز به فضای رسانه‌ای داخل آمریکا پیرامون غزه داشته باشید. برخی معتقدند با توجه به کنترل آمریکا بر رسانه‌های مختلف طی یک سیاست چندساله دوباره قضیه غزه به حاشیه می‌رود و فراموش می‌شود؛ شما با این تحلیل تا چه میزان همراه هستید؟

این ممکن است، چرا که جامعه آمریکا جامعه‌ای است که فساد در آن گسترش یافته. فساد نیز ابزاری بوده در دست دولت تا مردم به جای آنکه متوجه جنایت‌های دولت خود باشند، چه در داخل و چه در خارج، گرفتار سرگرمی‌هایی باشند که ملت را خنثی کند، ضمن اینکه این واقعیت وجود دارد اما نمی‌توان به وجود آمدن جریان بیداری در آنجا را نیز نادیده گرفت. چند سال پیش شما دیدید تظاهرات گسترده‌ای علیه نژادپرستی در آمریکا به وجود آمد. این جریان قوی است، البته همه جوان‌های آمریکا متعلق به این جریان نیستند اما درصد خوبی وجود دارد که می‌توان به آن امیدوار بود. برای تغییر در جوامع خیلی اوقات یک اقلیت مصمم می‌تواند تحول‌آفرین شود که در واقع الان وجود دارد.

این آگاهی و بیداری نسبتی با ظهور پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک که کنترل آن مستقیم در دست آمریکا نیست دارد؟ اینها اصلا در آمریکا دیده می‌شوند و ضریب دارند؟

بله! تیک‌تاک بسیار گسترده در آمریکا استفاده می‌شود و دلیل ترس دولت آمریکا از رشد آن نیز همین است. از آنجا که پلتفرم‌های دیگر غالبا آمریکایی هستند و تحت دستور مستقیم دولت قرار دارند، لذا فضا‌ها و پلتفرم‌هایی که توسط دولت آمریکا به نحو مستقیم مدیریت نمی‌شوند بستری را ایجاد کرده‌اند برای دیده شدن واقعیت‌هایی که پیش از این غرب مانع دیده شدن آنها می‌شد. 

برخی گفت‌وگو‌های جدی را من در شبکه‌های غربی مانند سی‌ان‌ان می‌دیدم که خیلی راحت و صریح...

ادامه در صفحه ۹