پیوند رسانه و دین به آغاز پیدایش دین بازمی‌گردد. از یک سو دین اساساً «پیامی» است که از جانب خداوند برای انسان‌ها آمده است و از سوی دیگر رسانه را وسیله‌ای می‌دانند که منتقل‌کننده پیام است، بنابراین این دو در گذر زمان همواره در تعامل با یکدیگر بوده‌اند، به طوری که رسانه‌های مختلفی در طول تاریخ در خدمت دین قرار داشته‌اند که عمدتاً شامل رسانه‌های سنتی نظیر منبر و ارتباطات میان‌فردی می‌شده است. علاوه بر این همواره عالمان دینی این دغدغه را داشته‌اند که چگونه می‌توانند پیام دین را بهتر به مخاطبان خود بگویند. آیات متعددی در قرآن کریم بر لزوم تبیین معارف اسلامی تاکید دارد. آیه ۱۰۴ سوره آل‌عمران می‌فرماید: باید از میان شما، جمعی دعوت به نیکی و امر به معروف و نهی از منکر کنند! و آنها همان رستگارانند. دین مبین اسلام، آیینی «جهانی» و «جاودانه» است و آمده تا رابطه بین «خدا»، «انسان» و «جهان» را تبیین و تنظیم کند. چنین دینی برای تحقق ویژگی‌هایی که از «خاتمیت» آن برخاسته، ماهیتا باید تبلیغی نیز باشد و از همه ظرفیت‌ها برای گسترش خود بهره ببرد تا مفاهیم و پیام‌های آسمانی آن به همه انسان‌ها برای همیشه و در همه جا برسد و اتمام حجت محقق شود. 

ظهور وسایل ارتباطی جدید همچون مطبوعات، رادیو، تلویزیون و... چالش میان رسانه و دین را وارد مرحله جدیدی کرد که دارای ابعاد بسیار گسترده‌ای بود. این چالش عمدتاً از آنجا ناشی می‌شود که رسانه‌های جدید به واسطه اینکه در بستر فرهنگ و تمدن غرب شکل گرفته‌اند دارای اقتضائات خاصی هستند که در بعضی موارد با ماهیت دین سازگار نیست، علاوه بر این به واسطه ویژگی‌های فنی امکان ارائه همه محتواهای دینی از طریق این رسانه‌ها  نیست. در این میان پیدایش انقلاب اسلامی در ایران و تشکیل جمهوری اسلامی که 2 رسانه رادیو و تلویزیون را در اختیار گرفت پیوند رسانه و دین را وارد مرحله نوینی کرد، به طوری که طرح مباحث دینی را در تمام اشکال و صُور آن در این دو رسانه فراهم ساخت و در نتیجه در طول سال‌های پس از انقلاب در برنامه‌های دینی شاهد فراز و نشیب‌های فراوانی در قالب‌های متفاوت بوده‌ایم. رسانه در ترویج اندیشه‌های معنوی و اخلاقی، بویژه در حوزه دین، نقشی اساسی و بنیادی دارد. به نظر می‌رسد در میان رسانه‌ها، تلویزیون به دلیل گستردگی مخاطبان بهترین رسانه برای تبلیغ سریع و گسترده گفتمان‌های دینی به شمار می‌رود. مطمئن بودیم وقتی که فعالیت‌های قرآنی و فعالان قرآنی در یک قالب صحیح، جذاب و متنوع ارائه شود بیننده خودش را دارد و جذاب خواهد بود. قرآن کتاب زندگی است و ماه رمضان فرصت ویژه‌ای است تا هرچه بیشتر متن زندگی را با قرآن گره بزنیم. 

سال‌هاست گفته می‌شود شوخی، خنده و شادی تضادی با اسلام و قرآن و سنت پیغمبر(ص) ندارد ولی گویا هنوز این تفکر پایگاه محکمی بین بسیاری از محافل مدیریت دینی کشور ندارد، چنانکه تهیه‌کننده برنامه موفق و قرآنی «محفل» می‌گوید یکی از چالش‌های اصلی‌اش با مسؤولانی بوده است که خنده و شوخی در برنامه را به معنای بی‌احترامی به قرآن می‌دانستند(!)

فصل دوم ویژه برنامه «محفل» که به حوزه قرآن کریم اختصاص دارد و از تفاوت خاصی با دیگر برنامه‌های مشابه برخوردار است، ماه رمضان امسال هم مانند سری اول خود موفق بوده است.  

سیدمحمدحسین هاشمی‌گلپایگانی تهیه‌کننده برنامه محفل در این باره به «وطن امروز» گفت: همیشه این نگرانی درباره برنامه‌هایی مثل «محفل» وجود دارد که در فصل‌های بعد، توفیق فصل نخست را نداشته باشند. ما نیز این نگرانی را داشتیم اما به لطف خدا، کل گروه تولید تمام توانش را به کار بست و در طبق اخلاص گذاشت تا با فعالیتی چند برابر، کار به نحو شایسته‌ای پیش رود. ما تلاش خودمان را کردیم تا نظر مخاطب تأمین شود. سوژه‌های این فصل از برنامه نسبت به فصل قبل از نظر فنی سوژه‌های قوی‌تری بودند و خوشحالیم که مردم توانستند ارتباط بهتری با برنامه بگیرند.

وی در ادامه افزود: با مجموعه‌ای از نهادها و سازمان‌ها یا افراد حقیقی و حقوقی مشورت‌هایی شد و انتقادها و پیشنهادهایی را دریافت کردیم که بسیاری از آنها در تولید فصل دوم به ما کمک کرد. یک نقد جدی برای ما این بود که «محفل»، یک برنامه تعاملی نیست و یک‌طرفه است لذا امسال سعی کردیم با «مثبت محفل» که روی آنتن پخش می‌آید و یک قسمتی از برنامه است، این برنامه را تعاملی کنیم. مجموعه‌ای از انتقادهای دیگر هم شده بود اما سال گذشته فرصت کمی برای تولید داشتیم ولی امسال فرصت بیشتری در اختیارمان بود و گروه تولید به اماکن مختلفی سر زد و با نهادهای مختلفی ارتباط گرفت تا سوژه‌های بهتری انتخاب شوند. ما اقشار مختلفی داریم و هر کدام‌شان جایگاه و منصبی در کشور دارند و از نگاه خودشان به این برنامه که ماهیت قرآنی دارد، نگاه می‌کنند و مثلاً معتقدند چنین برنامه‌ای باید دارای فضای جدی باشد و در آن جای شادی، شوخی یا دست زدن نیست و آن را حمل بر بی‌احترامی به قرآن می‌دانند ولی ما به این قضیه مباهات می‌کنیم، چرا که بخشی از مخاطبان شاید تاکنون ارتباط جدی با قرآن نداشته‌اند و با فضایی که بر برنامه حاکم است، این امکان وجود دارد که با آن ارتباط بگیرند و به این واسطه قرآن را در بستر زندگی‌شان ببینند که در زندگی آنها تنیده شده است. وجود این نگاه موجب شده بود که برخی این فشار را روی برنامه بیاورند که تعدادی از داورها را تغییر بدهیم که خدا را شکر همان گروه داوری ثابت باقی ماند البته با یک داور مصری صحبت کرده بودیم و خودش هم قبول کرد ولی دولت مصر با حضور او مخالفت کرد و با وجود اینکه مسؤولان صداوسیما و شورای عالی قرآن حضور او را تأیید کرده بودند اما بعد از اتفاقات غزه با حضور این داور مصری در ایران موافقت نشد. 

هاشمی‌گلپایگانی درباره شاخص شدن این برنامه بین همه کشورهای اسلامی گفت: خودمان فکر نمی‌کردیم یک برنامه در سال اول به عنوان پربیننده‌ترین برنامه جهان اسلام نام بگیرد و در فضای مجازی شاهد این باشیم که مرتب درباره این مساله سخن به میان آید و کلیپ‌های این برنامه پربیننده‌ترین بوده است البته اقبال صورت‌گرفته از این برنامه نشان از آن دارد که ما مسلمانان آنطور که باید و شاید نتوانسته‌ایم درباره قرآن کار کنیم و برنامه بسازیم. 

وی در ادامه افزود: در فصل دوم، نظرات خیلی زیاد بود و نهادهای نظارتی زیادی بودند که هر کدام سعی می‌کردند نظر خاص خودشان را به برنامه تحمیل کنند و ما در مقابل سعی کردیم با صحبت و گفت‌وگو و در قالب جلساتی که برگزار شد، با رفع دغدغه‌های‌شان این اطمینان را به آنها دهیم که نگران نباشند و این روند چالش‌های جدی برای ما ایجاد کرد. در اختیار گرفتن مکان (لوکیشن ضبط) برای تولید برنامه خیلی سخت صورت گرفت و تجهیز و ساخت این مکان هم با مشکلات زیادی همراه بود. به هر حال دکور این برنامه بزرگ‌ترین دکوری است که تا به حال در تلویزیون ساخته و نصب شده است، البته مشکلات اجرایی در روند تولید بود. 

وی درباره تولید فصل سوم «محفل» هم گفت: شخصا فکرهایی برای این منظور کرده‌ام اما هنوز برنامه‌ریزی منسجمی برای آن ندارم. ما همه تلاش‌مان را کردیم تا محفل ۲ یک برنامه مطلوب و خوب برای مخاطبان باشد. آنقدر شاهد تغییر و تحول در نظام تصمیم‌گیری کشور هستیم که معلوم نیست چه اتفاقی در آینده بیفتد، لذا از الان زود است در این مورد صحبت کنم. بی‌شک این برنامه بسیاری از مخاطبان خصوصا کودکان و نوجوانان را به حفظ و تلاوت قرآن علاقه‌مند کرد و بسیاری از جمله رئیس صداوسیما آن را نوآورانه و خلاقانه عنوان کردند.

تهیه‌کننده «محفل» در ادامه افزود:‌ این برنامه برای تمام اقشاری ساخته شده است که با تنوع فکری در جامعه حضور دارند و همگی می‌توانند مخاطب شبکه 3 سیما به‌عنوان شبکه‌ای برای عموم مردم باشند، همچنین سازندگان تلاش‌ کردند دکور برنامه رنگ و بویی از جهان اسلام داشته باشد و در فصل دوم تلاش کردیم حضور بین‌المللی میهمانان افزایش یابد. 

یکی از مشکلات برنامه‌های پیش از افطار، کلیشه‌سازی و نداشتن خلاقیت بویژه در موضوعات مرتبط با قرآن بود اما برنامه «محفل» نشان داد می‌توان محتوای غنی و ارزشمند قرآنی را در ساختاری جذاب و مخاطب‌پسند روی آنتن برد. همان‌طور که جمعی از چهره‌های شاخص قرآنی در توصیف این برنامه تأکید داشتند، اختصاص لحظات منتهی به افطار به یک برنامه تلویزیونی قرآنی و شکل‌گیری نگاه عمیق و دغدغه‌مند در زمینه تولید محتوای جذاب قرآنی، نویدبخش اهتمام و توجه بیشتر به این حوزه در رسانه ملی است. 

وی افزود: از ویژگی‌های مدیران رسانه، جسارت است. برنامه‌سازی در حوزه قرآنی هم حساسیت‌های زیادی دارد و کم‌دردسر نیست. هر کاری که می‌کنید ممکن است عده‌ای ناراحت شوند، یا هر لحظه ممکن است به وهن قرآن متهم شوید. از سوی دیگر مقدس‌پنداری شدید عده‌ای سبب می‌شود مخاطبان از قرآن فاصله بگیرند. واقعاً جسارت می‌خواست وارد این حوزه شویم ولی معمولا مدیران ما حوصله این خطرپذیری را ندارند. من خودم خیلی دوست داشتم برنامه‌ای قرآنی بسازم و تولید «محفل» بزرگ‌ترین توفیق زندگی‌ام بود. این توفیقی بود که نصیب ما شد. ممکن است در جاهایی هم اشتباه کرده باشیم که امیدوارم مردم به بزرگی خودشان ببخشند. حساسیت‌ و نگرانی در زمینه تولید چنین برنامه‌ای وجود داشت. ما با بسیاری از بزرگان قرآنی و علما دیدار و مشورت کردیم. درباره این برنامه با شورای عالی قرآن هم رایزنی داشتیم. بالاخره حوزه حساسی است و نگرانی‌های زیادی داشتیم. می‌خواستیم محفلی گرم و صمیمی را که نور قرآن بر آن تابیده است شکل دهیم. تلاش کردیم فضای حاکم بر برنامه دوستانه و مفرح باشد. برای ما مهم بود از اقشار و سنین مختلف در برنامه حضور داشته باشند، از پیر و کودک گرفته تا زن و مرد. آیاتی که در برنامه خوانده می‌شود توسط روحانی حاضر در میز داوران تفسیر شود و نکات آموزنده را بگوییم. پیش از این تلویزیون عادت داشت مخاطب را پای منبر بنشاند و یک روحانی نیم ساعت حرف بزند، در حالی ‌که نسل جدید چنین برنامه‌هایی را نمی‌بیند. با آقای قاسمیان صحبت کردیم و گفتیم نکات 2 دقیقه‌ای و طلایی را در برنامه بگویید، چون هرچه کوتاه‌تر باشد برای مخاطب جذاب‌تر است و قابلیت انتشار و دیده شدن بیشتری دارد. مخاطب در 2 دقیقه می‌تواند نکات کاربردی و به‌روز را بشنود. شوخی بین داوران و با میهمانان، موجب ایجاد فضایی گرم و صمیمی در برنامه شده است.

هاشمی‌گلپایگانی در ادامه گفت: یکی از سیاست‌های فرمی و ساختاری ما همین فضای خودمانی بود. در جلساتی که با داوران داشتیم گفتم تعارف را کنار بگذارید، با هم صمیمی باشید، شوخی کنید، حرف‌های کلیشه‌ای و تشریفاتی را کنار بگذارید، حرف‌های ساده و خودمانی بزنید و حتی در نوع پوشش هم شکل خودتان باشید. تأکید کردم نمی‌خواهم روی آنتن، یک عده داور عصاقورت‌داده داشته باشیم. در جلسات توجیهی تلاش کردیم به این فضای خودمانی و صمیمی برسیم که خوشبختانه نتیجه کار هم نشان می‌دهد موفق شدیم. پیش از این هرچه محفل قرآنی در تلویزیون دیدیم، قاریانی با کت و شلوار بودند. این برای مخاطب جذابیت ندارد، فضا باید به سمت عمومی‌تر برود، برای همین آقا حامد با لباس‌های شاد و رنگی می‌آید و از آقای حسنین هم خواستیم لباس عربی بپوشند. این از سیاست‌های ساختاری برنامه بود. در سیاست‌های محتوایی برنامه به دنبال ترویج جایگاه و شأن مادر بودیم و به مساله اهمیت پیوند قرآن و عترت هم پرداختیم. اثرگذاری برنامه روی خانواده‌ها بسیار بالا بوده است، بویژه خانواده‌هایی که فرزند خردسال و نوجوان دارند. کارشناسان ما هم می‌گویند پیام‌های زیادی برای معرفی کلاس‌های قرآن دریافت می‌کنند که این نشان می‌دهد برنامه اثرگذار بوده است. فیلم‌های زیادی را هم از خانواده‌ها دریافت می‌کنیم که بچه‌های‌شان در حال قرآن خواندن هستند. ما فقط شیرینی پیام الهی را به مردم یادآوری کردیم و مردم خودشان به سمت کلام الهی کشیده می‌شوند. نوع معرفی نخبگان قرآنی بسیار مهم است. تاکنون اینطور بوده که مثلا یکی را جلوی دوربین می‌نشاندند و درباره او حرف می‌زدند که فلان افتخارات را کسب کرده است. ما در این برنامه فرصت صحبت بی‌واسطه و ارتباط خودمانی نخبگان قرآنی با مخاطبان را ایجاد کردیم و آنها نخبگی‌شان را نشان دادند. بچه‌ای که حافظ کل قرآن است، می‌گوید، می‌خندد، به سوال‌ها پاسخ‌های هوشمندانه و دقیق می‌دهد، این خودش نشان می‌دهد نخبه است. به ‌نظرم بهترین کاری که می‌تواند امت اسلامی را به هم نزدیک کند، ساخت برنامه مشترک قرآنی است و قرآن تنها چیزی است که کشورهای جهان اسلام درباره آن اختلاف نظر ندارند، پس می‌توان به این ریسمان محکم الهی متوسل شد تا در پرتو کلام الهی با هم حرف بزنیم و به هم نزدیک شویم. بخش‌هایی از برنامه ما در یک کانال یوتیوب مصری منتشر شده بود و تا 500 هزار بازدید داشت، این از برکات قرآن برای نزدیک کردن امت اسلامی به همدیگر است. 

تهیه‌کننده برنامه «محفل» در انتها خاطرنشان کرد:  از مفهوم و محتوای قرآنی و کسی که قرآن تغییر و تأثیری جدی در زندگی‌اش داشته و به قرآن عمل کرده است، یا حتی قاری و حافظ قرآن در این برنامه محور قرار دادیم. ما در «محفل» به دنبال ستاره‌ها و سوژه‌های ناب قرآنی هستیم و این تفاوت اصلی «محفل» و برنامه‌هایی مثل «حسینیه معلی» است. «محفل» تلنت شو نیست و یک محفل یا بزم قرآنی است. ما سوژه‌هایی از خارج از کشور داشتیم و لازم بود با برنامه‌ریزی درستی سراغ آنها می‌رفتیم همچنین در خود ایران سوژه‌هایی از سراسر کشور و از قشرها و سنین مختلف داشتیم از کودک تا پیر و جوان تا زن و مرد و مشاغل مختلف در برنامه حضور یافته‌اند. ما از اینکه به دنبال تولید سلبریتی مذهبی درست باشیم استقبال می‌‎کنیم و بهتر است به جای محتوای زرد و افرادی که مسؤولیتی برای کارهای خود قائل نیستند از محتوای جذاب و در عین حال فاخر برای برنامه‌سازی استفاده کنیم و قطعا اگر این مسیر را ادامه دهیم می‌توانیم بر ذائقه مخاطب هم تأثیر بگذاریم و در آینده شاهد تعامل و مخاطب بیشتر برای این دست برنامه‌‎ها باشیم. 

* قرآن برای همه است

احمد ابوالقاسمی، کارشناس و داور «محفل» نیز در گفت‌وگو با «وطن امروز» بیان کرد: چند پزشک برای من نوشته بودند قصد داشتند از ایران مهاجرت کنند و خیلی از کار‌های آن را نیز انجام داده بودند ولی یک شب وقتی در بیمارستان مشغول کار بودند با شنیدن تلاوت قرآن خیلی متحول شدند. آنها نوشته بودند کم‌کم به تماشای محفل نشستیم و کم‌کم به قرآن علاقه‌مند شدیم. آنها بعد از شنیدن صدای قرآن گفته بودند اگر ما از ایران برویم آیا زمان مغرب که در مساجد تهران قرآن پخش می‌شود در آلمان هم چنین صدا‌ها و چنین روحانیتی وجود دارد؟ ما بعد از این اتفاق از مهاجرت صرف‌نظر کردیم. 

داور برنامه «محفل» گفت: ما همیشه از سوی مردم دچار این سوال بودیم که آیا جامعه قرآنی توانایی خندیدن دارد، در حالی ‌که یک مومن واقعی شادی‌اش مستدام است و لحظه‌ای نیست و «محفل» این را نشان داد. 

وی ادامه داد: زمانی که رویکرد این برنامه را دیدم احساس کردم این برنامه می‌تواند اتفاق جالبی را رقم بزند. در قالب متفاوت و با یک جدیت و اعتماد کامل از طرف تهیه‌کننده و تیم شبکه، مطمئن بودم با عزمی که در این قضیه دارند کار با استقبال مواجه می‌شود. این خودش نوعی شهامت همراه با رویکرد مناسب محسوب می‌شود. ما به عنوان جامعه قرآنی مطمئن بودیم وقتی فعالیت‌های قرآنی و فعالان قرآنی در یک قالب صحیح، جذاب و متنوع ارائه شوند، بیننده خودش را دارد و جذاب خواهد بود. 

ابوالقاسمی با اشاره به اصل و هدف برنامه «محفل» گفت: اصل و هدف برنامه معرفی نوع فعالیت‌های قرآنی و فعالان قرآنی است. خانواده‌های مذهبی می‌دانند حفظ قرآن چیست اما واقعا جمعیت زیادی از اقشار جامعه نمی‌دانند این نوع اتفاقات چطور رقم می‌خورد. جامعه قرآنی با هنر تلاوت آشنا بودند و خیلی از مردم ممکن است به صورت جدی تاکنون نتوانسته باشند با توجه و دقت به تلاوت گوش کنند. الان بازخوردهایی که در صفحه شخصی خودم در اینستاگرام دارم بازخوردهای عجیبی است. برای مثال فردی نوشته بود: «تاکنون در کل عمر توفیق نداشتم برای امام حسین(ع) گریه کنم اما وقتی تلاوت استاد کریم منصوری پخش و دو بیت برای امام حسین(ع) خوانده شد به اندازه کل سال‌هایی که گریه نکرده بودم اشک ریختم». یا کسی نوشته بود با دین و قرآن به صورت قطعی خداحافظی کرده بودم ولی در حال حاضر 3 الی 4 روز است که حالم خوب است. 

ابوالقاسمی با بیان اینکه مخاطب برنامه را قشر عام جامعه تشکیل می‌دهد تا صرفا جامعه قرآنی گفت: این برنامه تشکیل شد تا فعالیت‌های قرآنی را از اختصاصی بودن خارج کند و امیدواریم به این هدف که فعالیت‌های قرآنی را اشاعه دهد نزدیک شده باشد. 

وی ادامه داد: همیشه یکی از معترضان جداسازی شبکه‌های اختصاصی از این نوع بودم. قرآن برای همه است. شبکه تخصصی ورزش خوب است که داشته باشیم یا شبکه تخصصی سلامت خوب است داشته باشیم ولی قرآن خیر. می‌توانیم شبکه تخصصی قرآن هم داشته باشیم به شرطی که شبکه‌های دیگر از وظیفه برنامه‌سازی قرآنی خود غافل نباشند که در برنامه «محفل» این اتفاق افتاد. در چند سال گذشته هم شبکه یک برنامه «ترنم» را ساخت که خیلی مورد استقبال قرار گرفت و امسال شبکه 3 این کار را انجام داد. این نشان می‌دهد ورزشکار ما که مخاطب شبکه تخصصی ورزش است هم نیازمند نکات قرآنی و معنوی خواهد بود. 

داور برنامه قرآنی «محفل» در انتها در پاسخی به این پرسش که آیا از جانب جامعه قرآنی با چنین برنامه‌هایی با این سبک و سیاق مخالفت می‌شود یا نه، گفت: من مخالفت جدی ندیدم، تنها واکنش‌هایی خیلی اندک را مشاهده کردم که با توضیح به آنها برخی ابهامات برطرف شد. 90 درصد جامعه قرآنی به عنوان کسی که تماس داشتم از پخش و برپایی چنین برنامه‌ای راضی و با آن موافق بودند، بعضی‌ها هم که مخالفت کردند بعضاً از بی‌اطلاعی بوده است. زمانی که موردی تک تک توضیح دادم توجیه شدند. تنها ۴ - ۳ مورد خوش‌شان نیامد. به معنای واقعی کلمه منصفانه نگاه می‌کنم، چرا که من اگر به عنوان کارشناس غیرمنصفانه درباره مسائل قرآنی صحبت کنم کسی اعتماد نخواهد کرد. بنده با بزرگان قرآنی که تماس داشتم اکثراً نظرشان جلب شده و عالی بودن برنامه را متذکر شدند. 

* رسالت قرآنی

«حامد شاکرنژاد» از قاریان صاحبنام ایران که در مسابقات بین‌المللی همیشه رتبه‌دار بوده است و او را همیشه با تیپ متفاوت شناخته‌ایم، معتقد است یک قاری و اهل قرآن باید ظاهری متفاوت داشته باشد. شاکرنژاد به عنوان یکی از داوران در برنامه «محفل» حضور دارد.

وی با اشاره به مسؤولیت حضور در این برنامه به «وطن امروز» گفت: زمانی که برای میزبانی این برنامه با من تماس گرفته شد، در یک دوراهی بزرگی قرار گرفتم، از یک سمت به عنوان یک قاری این رسالت را می‌دیدم که برای قرآن در بعد رسانه کاری کنم، از طرفی هم نمی‌دانستم این برنامه ظریفتی را که می‌خواهم دارد یا خیر. بعد از اینکه جلساتی با تیم کارگردانی و محتوایی این برنامه داشتم مجاب شدم در راستای همان رسالتی که عرض کردم در این برنامه حضور داشته باشم. خودم را در برابر کسی که در این صحنه حضور پیدا می‌کند، مسؤول می‌بینم و دلم می‌خواهد بعد از این  برنامه در این عرصه چند سکو بالاتر قرار بگیرند؛ بعضا میهمانی داشته‌ایم که از صوت و لحنش متحیر شده‌ام و اما میهمانی نیز داشته‌ایم باید بیشتر تمرین کند؛ قاعدتا باید برای میهمان دسته دوم نکات بیشتری را گوشزد کنم. 

وی همچنین درباره میهمان‌های برنامه  و ویژگی‌های خاص آنها نیز افزود: تمام میهمانانی که در این برنامه حضور دارند برایم دوست‌داشتنی هستند اما چند میهمان بعد از اینکه برنامه‌شان تمام شد دلم می‌خواست چند لحظه‌ای تنها باشم، آن هم میهمانانی بودند که طی یک اتفاق مسلمان شده بودند و خب برایم از این جهت که به عنوان کسی که در خانواده مسلمان به دنیا آمده و کسی که به دنبال دین رفته است متحیر‌کننده بوده است. برنامه محفل آنچه که ما می‌خواستیم و در دل‌مان بود را به منصه ظهور رساند. چیزی که همیشه آرزویش را داشتیم که برنامه‌های قرآنی خوب داشته باشیم. هنر مربی خوب این است که از بازیگرانش بازی بگیرد و عوامل محفل کمک کردند ما اجرای بهتری داشته باشیم و به این سبب رسانه را هم بهتر شناختیم.

قاری بین‌المللی پیرامون مخاطبان و نحوه برقراری ارتباط با قشر نوجوان در این برنامه نیز  گفت: در کل ۳۵ سال قرآن خواندن و حضور در محافل داخلی برای نخستین بار ارتباط‌گیری نوجوانان برایم کاملا متفاوت با قبل بود. این امر اصلا قابل مقایسه نبود. مردم عادی سراغ ما می‌آیند و به همین دلیل ما هم به آرزوی خود رسیدیم که توانستیم با بینندگان ارتباط خوبی برقرار کنیم. در دیدار با سران نظام نیز که حضور پیدا کردم آنجا هم تعریف و تمجید مسؤولان از این برنامه را شنیدم.