گروه فرهنگ و هنر: جلسات نقد و اکران فیلم کوتاه از قدیم‌الایام همواره در کنار شور و شعفی که برای مخاطبان و جوانان ایجاد می‌کرد به عنوان یک کلاس درس یا یک کارگاه علمی و عملی برای هنرجویان و علاقه‌مندان حوزه سینما به شمار می‌رفت؛ نشست‌ها و جلساتی از سال‌های ابتدایی دهه 70 با مرکزیت انجمن سینمای جوانان به عنوان متولی فیلم کوتاه در کشور به انحای مختلف آغاز و امروز با گذشت 4 دهه به یکی از مهم‌ترین و موثرترین نشست‌های سینمایی در بین هنرجویان حوزه سینما بدل شده است. البته این نشست‌ها طی 40 سال برگزاری با فراز و فرودهایی نیز روبه‌رو بوده است اما آنچه مشخص است اینکه در هر برهه‌ای که این نشست‌ها به صورت مستمر برگزار شده شاهد خروجی‌های مطلوب و با کیفیتی در حوزه سینما چه در فیلم کوتاه و چه بلند بوده‌ایم چه آنکه بسیاری از سینماگرانی که امروز به عنوان فیلمسازان آینده‌دار و خلاق در سینمای حرفه‌ای در حال فعالیت هستند، محصول همین جلسات هستند البته که نشست‌ها، یا همان پاتوق‌های فیلم کوتاه در دهه 90 به نوعی آنچنان که باید و شاید مورد تاکید و اهتمام مدیران وقت قرار نگرفت ولی طی ۲ سال گذشته و با تغییر ریل سیاست‌گذاری در انجمن سینمای جوانان و با اهتمام جدی مدیریت فعلی شاهد شکوفایی و احیای دوباره آن هستیم؛ جلساتی که در فصل نهم با حضور جوانان و مشتاقان عرصه سینمای کوتاه این بار در سینما بهمن تهران با حضور کارشناسان و منتقدان حرفه‌ای برگزار می‌شود.

اما در ششمین جلسه از فصل نهم که با حضور مرتضی‌علی عباس‌میرزایی برگزار شد، 4 فیلم «زوزه»، «پر ویز»، «کورتیزول» و «فلس» پس از اکران مورد بررسی و نقد قرار گرفت.

دانیال نوروش، کارگردان فیلم‌کوتاه «کورتیزول»‌ به عنوان نخستین کارگردان پشت میز نقد قرار گرفت و با اشاره به فرآیند تولید این فیلم کوتاه گفت: کورتیزول را ۲ سال پیش به صورت کاملا مستقل ساختم. در واقع پول و سرمایه‌گذار نداشتیم و به نتیجه رسیدیم این فیلمنامه قابلیت اجرای ارزان را دارد. به همین دلیل «کورتیزول» را با پول توجیبی و تنها با ۱۶ میلیون تومان ساختیم.

مرتضی‌علی عباس‌میرزایی در ادامه درباره فیلم «کورتیزول» بیان کرد: من به این نتیجه رسیده‌ام که آدم‌ها می‌توانند نگاه شخصی خود را داشته باشند و با همان نگاه با دیگران صحبت کنند. من هم به نگاه آقای نوروش احترام می‌گذارم‌. این کارگردان سعی کرده است یک فیلم فانتزی بسازد و تا حدودی هم موفق بوده است اما از سوی دیگر من مخالفم که میزان بودجه فیلم را اعلام کنیم. 

وی در ادامه نظر خود درباره این فیلم را اینگونه مطرح کرد:‌ «کورتیزول» حکایت همان مثل «چاه مکن بهر کسی» است. شاید البته این برداشت من متفاوت از نظر کارگردان باشد اما معتقدم ما در مقام فیلمساز نباید درباره فیلم خود صحبت کنیم و باید بشنویم و ببینیم دیگران درباره آن چه می‌گویند.

عباس‌میرزایی در واکنش به این بخش از اظهارات هم مطرح کرد: هر کسی فیلمی می‌سازد، فیلمش را به یک فستیوال یا یک پاتوق می‌دهد. اصلا هر کسی که فیلم می‌سازد مدعی است و همه چیز برای او مهم است. هر کسی که بگوید کار مهمی نکرده‌ام و انتقادات برایم اهمیت ندارد، قطعا دارد تعارف می‌کند.

سپس نوبت به بررسی فیلم کوتاه «پر ویز» به کارگردانی پیمان فخرایی رسید که این کارگردان جوان، درباره تجربه ساخت این فیلم گفت: «پر ویز» فیلم اول من است، ما ابتدا کار را با تئاتر شروع کردیم. فیلمنامه «پر ویز» را چند سالی در ذهنم داشتم و در نخستین فرصت آن را ساختم.

این کارگردان درباره استفاده از تجربه‌های خود در عرصه تئاتر، برای ساخت فیلم گفت: این تجربه از چند وجه خیلی به من کمک کرد که رهایی در تفکر از آن جمله بود. ایده فیلم از آنجایی آمد که در زمان دانشجویی در کافه کار می‌کردم و مدیر کافه روی بهداشت حساس بود اما من می‌گفتم مثلا اگر مگسی روی غذا بنشیند، غذایش را بخورد و برود، چه کسی می‌بیند و اصلا مگر چه می‌شود؟ 

عباس‌میرزایی در ادامه درباره مواجهه‌اش با فیلم‌کوتاه «پر ویز» گفت: یک فیلم کمدی یا یک فیلم فانتزی موفق به نظرم ناشی از این است که فیلمسازش ذهن خلاق و موفقی داشته و در این فیلم از همه نمادها استفاده شده است و به نظر می‌رسد کارگردانش هم آدم بامزه‌ای است. من حس می‌کنم آدم‌هایی سراغ کمدی و فانتزی می‌روند که جهان آنها با جهان ما خیلی متفاوت است.

این فیلمساز و منتقد افزود: وقتی فیلم‌های اول خود را می‌ساختم همیشه کمبود امکانات تولید باعث می‌شد از همان ابتدا بدانم که قرار است چه کنم. در واقع ما همگی عمله فیلم بودیم تا خروجی، دقیقا آنچه که می‌خواستیم شود. نخستین باری که «پر ویز» را می‌دیدم با جماعتی در مرحله قضاوت آن بودیم. موقعی که فیلم شروع شد به بغل‌دستی خودم گفتم کاراکتر اصلی حتما یک واکنش بزرگ نشان می‌دهد. بغل‌دستی‌ام گفت اینچنین نمی‌شود اما به او تاکید کردم که این کارگردان همه چیز را با وسواس چیده است. فیلم گویی مانند «مسخ» کافکا داستان انسانی را روایت می‌کند که مگس شده است، یا بالعکس!

سپس در غیاب کارگردان فیلم کوتاه «فلس»، پوریا ریحانی، بازیگر نقش اصلی این اثر روی صحنه آمد و گفت: هومن نادری یک روز طرح خود را پیش ما آورد. ما چند وقتی روی آن کار کردیم و در نهایت به ‌شناختی رسیدیم. فیلمبرداری هم در 4 روز انجام شد. من اصالتا جنوبی هستم، هومن هم یک رگه جنوبی دارد. این فیلم می‌خواست یک بازنمایی از فرهنگ جنوب داشته باشد.

عباس‌میرزایی درباره این فیلم اظهار کرد: به نظرم هومن نادری بسیار آدم باهوش و آرتیستی است. چون این فیلمساز در عین حال که منتقد است، راهکار هم ارائه می‌دهد. در ادامه این به شما مربوط می‌شود که چقدر با فیلم ارتباط برقرار کنید البته یک جاهایی فیلم او لنگ می‌زند. به نظرم آقای نادری جزو خانواده سینماست و معتقدم اگر یک بار یک فیلم خوب بسازید، همه جهان هم که روبه‌روی شما بایستند سینما باز هم شما را به سوی خود فرا می‌خواند. سینما همواره خانواده‌اش را خودش انتخاب می‌کند.

در این جلسه، فیلم کوتاه «زوزه» به دلیل غیبت عوامل فیلم، مورد نقد و بررسی قرار نگرفت.