سعید ترکاشوند: بازار خودرو در طول هفته‌های گذشته و در آستانه یک سالگی حضور عباس علی‌آبادی در مسند وزارت صمت، با افزایش قیمت همراه بوده است. به نظر می‌رسد عدم توفیق در کنترل بازار خودرو به نقطه مشترکی در کارنامه فاطمی‌امین و علی‌آبادی تبدیل شده است.

به گزارش «وطن امروز»، بازار خودرو نخستین‌ روز‌های سال 1403 را با افزایش قیمت آغاز کرده است. این وضعیت در حالی رقم خورده که از اواخر سال قبل و حتی روز‌های ابتدایی امسال زمزمه‌های متعددی درباره تغییر قیمت کارخانه‌ای محصولات 2 خودروساز بزرگ کشور یعنی ایران خودرو و سایپا مطرح شده بود. سرانجام 20 فروردین سال جاری مطلبی در رسانه‌ها منتشر شد که از رفتن عباس علی‌آبادی، وزیر صمت به جلسه شورای رقابت برای تعیین تکلیف قیمت جدید خودرو‌ها در سال جدید خبر داده بود. گویا این جلسه به دلیل مشغله کاری وزیر صمت برگزار نشد اما در نهایت جلسه مذکور چند روز بعد با حضور علی‌آبادی برگزار شد.

با مطرح شدن این خبر، مساله افزایش قیمت پایه خودرو‌ها در سال جدید از قوت بالایی برخوردار شد و به دنبال آن بازار‌ هم روند افزایشی چند هفته قبل خود را با سرعت بیشتری ادامه داد. افزایش قیمت خودرو در سال 1403 در حالی رقم می‌خورد که علی‌آبادی 2 مرتبه در ماه‌های آبان و بهمن سال 1402 در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود مردم برای خرید خودرو عجله نکنند یا اینکه در این باره حوصله کنند، زیرا وضعیت این بازار رو به بهبود است.

در حال حاضر وضعیت قیمت خودرو‌ها نشان از دهان‌کجی بازار به وعده‌های وزیر صمت دارد. واکاوی قیمت 4 مدل از خودرو‌ها حاکی از آن است که نرخ بعضی از آنها 27 تا 44 درصد افزایش داشته است. بر اساس بررسی‌های انجام شده، قیمت خودروی کوئیک S دنده‌ای در اولین روز آبان سال  قبل 348 میلیون تومان بود اما اکنون قیمت این اتومبیل در روز اول اردیبهشت 1403 به عدد 445 میلیون تومان رسیده است.

علاوه بر آن قیمت خودرو‌های دیگری همچون دنا پلاس 6 دنده توربو و شاهین G در روز اول آبان سال 1402 به ترتیب 744 و 584 میلیون تومان بود اما اکنون نرخ آنها در روز اول اردیبهشت به ترتیب به 985 و 780 میلیون تومان رسیده است.

پژو پارس LX TU5 از جمله خودروهای مورد بررسی است که در مقایسه با سایر موارد انتخاب شده از افزایش قیمت  قابل توجهی برخوردار بوده است. قیمت این خودرو یکم آبان سال قبل 615 میلیون تومان بود اما اکنون نرخ آن به عدد 886 میلیون تومان رسیده است. جدول فوق ضمن درج قیمت این 4 خودرو در اولین روز آبان 1402 و اول اردیبهشت 1403 به میزان درصد افزایش قیمت آنها هم اشاره کرده است.

* عرضه قطره‌چکانی، درد مزمن بازار خودرو

رئیس سابق اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو پیرامون وضعیت بازار خودرو در طول 6 ماه گذشته اظهار کرد: در حال حاضر این بازار در رکود کامل به سر می‌برد و خرید و فروش به سختی انجام می‌شود. قیمت خودرو در فروردین نسبت به اسفند 1402 به طور میانگین  4 تا 5 درصد رشد داشته اما در روز‌های اخیر به دلیل فروکش کردن تنش‌های سیاسی، بازار خودرو هم تا حدودی به آرامش رسیده است.

 سعید مؤتمنی درباره وعده‌های سال قبل وزیر صمت مبنی بر بهبود وضعیت بازار خودرو گفت: متاسفانه خودرو در ایران از یک کالای مصرفی به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده و تاکنون هیچ تغییری در این دیدگاه ایجاد نشده است. تنها راه بهبود وضعیت این بازار افزایش عرضه خودرو از طریق رشد تولید یا واردات خودرو است که آن هم در سال 1402 بخوبی محقق نشد.

وی تاکید کرد: بهبودی وضعیت بازار خودرو به صحبت کردن یا بیان وعده‌‌های مثبت نیست، بلکه این  افزایش عرضه است که می‌تواند قیمت‌ها را متناسب و میزان و عرضه و تقاضا را متعادل ‌کند. وعده نهایتاً می‌تواند برای 2 الی 3 روز وضعیت بازار را بهتر کند. این رویکرد در بلندمدت اثرگذاری اولیه خود را از دست خواهد داد.

مؤتمنی خاطرنشان کرد: آمار‌های منتشر شده از میزان تولید خودرو در سال 1402 نشان از آن دارد که ایران‌خودرو و سایپا در آن سال با کاهش تولید و سپس افت فروش مواجه شده‌اند. همین مساله سمت عرضه بازار خودرو را با چالش مواجه کرد.

رئیس سابق اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو ادامه داد: مضاف بر این موضوع، قرار بر این بود که به منظور تنظیم بازار خودرو، سال 1402 حداقل 100 دستگاه اتومبیل وارد کشور شود اما در نهایت گمرک جمهوری اسلامی اعلام کرد در سال 1402 فقط 11 هزار دستگاه خودرو به صورت قطعی ترخیص شده است. متاسفانه در طول چند ماه گذشته تنظیم بازار خودرو بخوبی صورت نگرفت.

* بازار خودرو، چالش مشترک فاطمی‌امین و علی‌آبادی

 مدت زمان حضور علی‌آبادی در وزارت صمت در آستانه یک سالگی خود قرار دارد و به نظر می‌رسد روند افزایشی قیمت‌ها در بازار خودرو، عدم موفقیت در واردات و همچنین ناکامی در رشد تولید از جمله موارد خودرویی خواهد بود که در کارنامه یکساله او درج خواهد شد.

 بر اساس آمار‌های وزارت صمت، عرضه خودروی سواری توسط 2 شرکت ایران‌خودرو و سایپا در سال 1402 با کاهش 14 درصدی همراه بوده است، لذا به واسطه این موضوع، کاهش عرضه را می‌توان به عنوان نخستین عامل افزایش قیمت خودرو‌ها در بازار معرفی کرد. جدا از این موضوع، سال 1402 تنها 11 هزار دستگاه و به عبارت دیگر 11 درصد وعده واردات خودرو محقق شده است؛ این عدد در حالی رقم خورده که در 2 سال گذشته بازار خودرو همواره منتظر ورود اتومبیل‌های خارجی بوده است. با توجه به این نکته، عدم موفقیت وزارت صمت در تحقق کامل واردات خودرو را می‌توان به عنوان دومین عامل افزایش قیمت خودرو‌ بیان کرد.در طول یک سال گذشته وزارت صمت بخش قابل توجهی از تمرکز و ظرفیت خود را معطوف به تولید یا واردات خودرو‌های برقی کرده است، به گونه‌ای که حتی صدای سایر بخش‌های صنعتی کشور را هم در آورده است. به نظر می‌رسد علاقه شدید علی‌آبادی به خودرو‌های برقی حواس او را از تولید یا واردات خودرو و در نهایت کنترل این بازار پرت کرده است.

 در حال حاضر افزایش قیمت در بازار خودرو و کنترل آن آهسته آهسته به نقطه مشترکی در کارنامه فاطمی‌امین و علی‌آبادی تبدیل شده است. این موضوع سرانجام به عمر حضور 2 ساله فاطمی‌امین در وزارت صمت پایان داد اما اکنون در آستانه یک سالگی وزارت علی‌آبادی گریبان او را هم گرفته است. حال باید دید دومین وزیر صمت دولت سیزدهم چگونه این موضوع را کنترل خواهد کرد.