مهدی بختیاری: آنطور که دیروز در اخبار آمد، نخستین ماموریت اقیانوسی و دوربرد نیروی دریایی سپاه در نیمکره جنوب زمین با ناو «شهید نادر مهدوی» در حال انجام است.
شناورهای سپاه پیش از این نیز چند ماموریت در آب های آزاد از جمله خلیج عدن انجام داده بودند که همین ناو شهید مهدوی نیز در برخی از آنها حضور داشته اما ماموریت اخیر از چند منظر قابل توجه است. فارغ از محل و نوع انجام ماموریت، سپاه شناوری را به نیمکره جنوب فرستاده که به لحاظ تجهیز به تسلیحات تهاجمی، با همه شناورهای ایرانی - چه در ارتش و چه سپاه- متفاوت است. این شناور که اسفند 1401 به سازمان رزم ندسا ملحق شد، یکی از ۳ شناور اقیانوسپیما و دوربرد سپاه است که از میان آنها ۲ شناور (شهید مهدوی و شهید رودکی) تحویل شده و شناور دیگر (شهید باقری) نیز در آستانه تحویل قرار دارد. این شناورها در واقع شناورهایی هستند که با تغییر کاربرد و تسلیح به سامانههای رزمی، این امکان را به نیروی دریایی سپاه میدهند که ماموریتهای مختلف خود در آبهای دوردست و اقیانوسی را انجام دهد.
در این میان، برخی شناورها به لحاظ امکانات و تجهیزات با بقیه تفاوتهایی دارند. برای مثال، شناور شهید باقری قرار است یک شناور تخصصی «پهپادبر» باشد اما شناور مهدوی از لحاظ سامانههای موشکیای که روی آن نصب شده، با بقیه متفاوت است.
شناور شهید مهدوی با تُناژ 2100 تُن، طول 240 متر و عرض 27 متر را باید نخستین شناور رزمی ایران دانست که به موشکهای دوربرد بالستیک مجهز شده است.
بهمن سال گذشته برای نخستین بار، تصاویری از شلیک این موشکها -که گفته میشود بُرد آنها 1700 کیلومتر است- منتشر شد که از داخل کانتینرهای تعبیه شده روی این شناور به سمت هدف شلیک شدند. علاوه بر این، شناور شهید مهدوی به موشکهای کروز با بُردهای مختلف نیز تجهیز شده است؛ موشکهای 750 کیلومتری و البته 2 هزار کیلومتری که پیش از این، فرمانده نیروی دریایی سپاه از آنها با عنوان «قدر 474» نام برده بود.
در حوزه پدافند هوایی نیز در ابتدای رونمایی از این شناور، سامانه موشکی سوم خرداد (یکی از بهترین سامانههای موشکی پدافند هوایی سپاه) روی آن دیده شده بود.
نیروی دریایی سپاه پاسداران از اواخر دهه 80 خورشیدی با تفکیک ماموریت از نیروی دریایی ارتش، مسؤول اصلی حراست از خلیجفارس و تنگه هرمز است اما در سالهای اخیر، حضور در آبهای دوردست و اقیانوسی نیز به ماموریتهای این نیرو افزوده شده است و برای این منظور، طراحی، ساخت و بهکارگیری تجهیزات جدید از جمله شناورهای سطحی و زیرسطحی در دستور کار قرار گرفته است.
مهمترین اهداف این ماموریتها در کنار ایجاد سیادت دریایی، حراست از خطوط مواصلاتی کشتیرانی کشورمان در آب های دوردست است.
بیش از 70 درصد حجم تجارت جهان در دنیا از طریق دریا انجام میشود و کشور ما نیز با دارا بودن مرزهای طولانی دریایی، به عنوان یک کشور دریایی، برای حفظ امنیت شناورهای تجاری و نفتکشهای خود نیاز به تقویت نیروهای دریایی ارتش و سپاه دارد.
نیروی دریایی ارتش بیش از یک دهه است که ناوگروههای خود را به صورت مداوم و بدون وقفه با همین هدف به آبهای دوردست و خطرناکی نظیر خلیج عدن، تنگه بابالمندب و دریای سرخ اعزام میکند.
در طول سالهای گذشته، گسترش پدیده دزدان دریایی که منجر به ربایش بسیاری از کشتیهای تجاری (از جمله چند کشتی ایرانی) شد، موجب شد کشورهای مختلف، نیروهای نظامی خود را برای مقابله با این پدیده به آبهای بینالمللی گسیل کنند و کشور ما نیز نقش پررنگی در این پاسداری از امنیت خطوط کشتیرانی (نه فقط در قبال کشتیهای ایرانی) دارد.
علاوه بر این، در طول سالهای گذشته، بارها کشتیهای تجاری و نفتکشهای ایرانی توسط نیروی دریایی برخی کشورها از جمله آمریکا و انگلیس مورد تجاوز و ربایش قرار گرفتند که البته همه آنها با پاسخ متقابل ایران مواجه شده است.
حراست از این کشتیها در برابر دزدان دریایی کلاسیک و مدرن نیازمند تقویت و افزایش ماموریتهای دریایی ارتش و سپاه بود که به نظر میرسد در دستور کار جدی نیروهای مسلح قرار دارد.