گروه اقتصادی: بنا بر اعلام وزارت راه و شهرسازی، نزدیک 2.5 میلیون واحد مسکونی ذیل نهضت ملی مسکن در حال ساخت است. بخش عمده این آمار مربوط به تخصیص زمین و بخش دیگر معطوف به انبوه‌سازی است. نزدیک 120 هزار واحد نیز مربوط به نهضت ملی مسکن می‌شود. در این بین گام ابتدایی شروع ساخت این واحدها انعقاد قرارداد با شبکه بانکی و تامین مالی است. بانک مرکزی روز گذشته آمار نسبتا امیدوارکننده‌ای از میزان انعقاد قرارداد نهضت ملی مسکن منتشر کرد که نشان می‌دهد 802 هزار قرارداد بین شبکه بانکی و متقاضیان ثبت شده است. این یعنی دیگر می‌توان گفت فرآیند تامین مالی و ساخت این واحدها شروع شده و نگرانی‌ای در رابطه با ساخت آنها وجود ندارد. 

به گزارش «وطن امروز» بانک مرکزی درباره آخرین وضعیت تسهیلات‌دهی بانک‌ها در موضوع نهضت ملی مسکن اعلام کرد: حسب آمار اخذ شده از سامانه طرح‌های جامع حمایتی مسکن وزارت راه و شهرسازی، تا 16 اردیبهشت امسال از تعداد یک میلیون و ۷۵۲ هزار و ۹۷۸ نفر متقاضی معرفی‌شده به بانک‌های عامل در کل کشور ۴۱۱ هزار و ۶۰ نفر تا تاریخ یادشده به بانک‌های عامل جهت اخذ تسهیلات موصوف مراجعه نکرده‌اند.

بر اساس این گزارش، از تعداد یک میلیون و ۳۴۱ هزار و ۹۱۹ متقاضی که جهت اخذ تسهیلات مذکور به بانک‌های عامل مراجعه کرده‌اند، ۴۷۰ هزار و ۵۰۸ نفر (در حدود ۳۵ درصد مراجعه‌کنندگان) بنا به دلایل مندرج در سامانه مذکور از جمله نداشتن مدارک مورد نیاز، نداشتن وثایق قابل قبول، وجود معارض در زمین ملکی، نداشتن پروانه ساختمانی، عدم امکان تأمین سهم آورده متقاضی و... فاقد شرایط لازم جهت اخذ تسهیلات موصوف هستند.

حسب آمار اعلامی در سامانه مربوط به وزارت راه و شهرسازی، از ۸۷۱ هزار و ۸۶۱ نفر واجد شرایط اخذ تسهیلات مذکور، ۸۰۲ هزار و ۸۰۴ نفر (در حدود ۹۲ درصد متقاضیان واجد شرایط) موفق به انعقاد قرارداد به مبلغ ۲،۶۷۸ هزار میلیارد ریال شده‌اند که از این تعداد تسهیلات مدنظر به تعداد ۶۲۴،۴۶۸ نفر و به مبلغ ۱،۳۳۷ هزار میلیارد ریال پرداخت شده است.

سهم صفر درصدی ۱۸ بانک

در این میان سهم مشارکت ۱۸ بانک در نهضت ملی مسکن تقریبا صفر بوده است که شامل بانک‌های شهر، کارآفرین، ملل، گردشگری، ایران‌زمین، اقتصاد نوین، آینده، پارسیان، پاسارگاد، پست بانک، سامان، سینا، سرمایه، خاورمیانه، کشاورزی، دی، توسعه تعاون و رفاه کارگران است. همچنین نگاهی به میزان مشارکت بانک‌های شاخص نشان می‌دهد بانک مسکن بیشترین مشارکت را با ۸۵۱ هزار و ۵۲۶ میلیارد ریال داشته است. پس از آن بانک ملت با ۲۸ هزار و ۶۲۵ میلیارد ریال، بانک سپه با ۱۹ هزار و ۳۸۴ میلیارد ریال، بانک ملی با ۱۳ هزار و ۸۷۸ میلیارد ریال، بانک تجارت با ۱۱ هزار و ۸۹۸ میلیارد ریال، بانک توسعه صادرات با ‌هزار و ۵۲۰ میلیارد ریال، بانک صنعت و معدن با ۷۵۰ میلیارد ریال و بانک صادرات با ۱۵ میلیارد ریال در رتبه‌های بعدی مشارکت در این طرح عظیم ملی قرار گرفته‌اند.

تأمین مالی پاشنه آشیل نهضت ملی مسکن بود

دلیل اهمیت تعداد قراردادهای منعقد شده بین شبکه بانکی و متقاضیان نهضت ملی مسکن آن است که در حدود 3 سال گذشته به گواه آمار، پاشنه آشیل نهضت ملی همین موضوع تامین مالی بوده است. در برهه‌ای بانک‌ها از تامین مالی این پروژه سر باز می‌زدند و از هر راهی استفاده می‌کردند که زیر بار آن نروند. البته همان‌طور که اشاره شد در شرایط حاضر هم بانک‌های خصوصی هنوز پای کار تسهیلات مسکن نیامده‌اند و بهانه‌ای مانند اجرای سیاست کنترل ترازنامه از سوی بانک مرکزی را می‌آورند. 

نهضت ملی مسکن در چه نقطه‌ای قرار دارد؟

 وزیر راه و شهرسازی اواسط اردیبهشت گزارش کاملی از میزان پیشرفت نهضت ملی مسکن ارائه داد. مهرداد بذرپاش با اشاره به تکلیف ساخت یک میلیون مسکن بر اساس قانون جهش تولید مسکن گفت: تا امروز ۲ میلیون و ۵۴۸ هزار واحد نهضت ملی مسکن در مراحل مختلف ساخت قرار گرفته است. 

وی در ادامه آمار تأمین زمین در طرح نهضت ملی مسکن را بیش از ۵۲ هزار هکتار در بخش شهری و شهرک‌ها اعلام کرد و گفت: علاوه بر حجم قابل توجه تامین زمین شهری، تامین زمین‌های روستایی به ۳۵ هزار هکتار رسیده است که این عدد تا تابستان به ۵۰ هزار هکتار می‌رسد. به گفته وزیر راه و شهرسازی، تامین اراضی طرح نهضت ملی مسکن مجموعا تا تابستان به بیش از ۱۰۰ هزار هکتار زمین می‌رسد، این در حالی است که در کل طرح بزرگ مسکن مهر صرفا ۸ هزار هکتار زمین تامین شد. بذرپاش در حوزه تکمیل مسکن مهر نیز گفت: در ابتدای دولت بیش از ۲۴۰ هزار واحد از طرح مسکن مهر بر زمین مانده بود که امروز بیش از نیمی از این واحدها به بهره‌برداری رسیده است.

 به گفته وزیر راه و شهرسازی، بزرگ‌ترین پروژه مولدسازی دولت و کشور در وزارت راه و شهرسازی، در عملیات آماده‌سازی اراضی طرح نهضت ملی مسکن و اتمام مساکن مهر تبلور یافته است. 

وی در ادامه به آمار مهم رشد بخش مسکن و ساختمان اشاره کرد و گفت: سال ۹۸ این رقم منفی 15.5 درصد و سال ۹۹ منفی ۱۳ درصد بود اما در حال حاضر آمارها حاکی از آن است که در ۹ ماهه سال ۱۴۰۲ این رشد به مثبت 4.8 رسیده است. 

بذرپاش در بخش دیگری از سخنان خود به ایجاد شهرهای ساحلی اشاره کرد و درباره اقدامات انجام‌شده در این حوزه تاکنون توضیح داد: ۲۷ نقطه ساحلی در استان‌ها به تصویب رسیده و عملیات اجرایی ۲ شهر خلیج ‌فارس  در شهر بندرعباس و شهر مکران مرکزی نیز آغاز شده است. 

وی به اقدامات انجام شده توسط وزارت راه و شهرسازی در حوزه بازار مسکن هم اشاره کرد و گفت: ما منتظر ابلاغ قانون ساماندهی بازار مسکن نماندیم و مهم‌ترین اقدام انجام‌شده در این زمینه حذف واسطه‌ها با اجرای سامانه خودنویس بود که با هدف حذف واسطه موجر و مستأجر اجرا شد و تاکنون در فاز اول بیش از ۲۲۶ هزار و ۱۰۰ قرارداد قطعی، کد رهگیری دریافت کرده‌اند. مقرر شده خرید و فروش را هم وارد سامانه خودنویس کنیم که البته مراحل مختلفی را باید طی کند. بذرپاش اقدام دوم را اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی دانست و افزود: این قانون از قبل از انقلاب وجود داشته اما به دلایل مختلف اجرایی نشده، در حالی که تاکنون ۵۰۰ هزار واحد شناسایی شده، ۱۸۲ هزار واحد نیز به بازار عرضه شده و ۱۲۰ هزار واحد هم به سازمان امور مالیاتی معرفی شده است. 

وی در ادامه به نظارت بر بنگاه‌های معاملات املاک اشاره کرد و گفت: تاکنون بیش از ۱۱۰ هزار نظارت انجام شده و با بیش از ۸ هزار واحد صنفی برخورد شده و تعزیرات اعمال قانون کرده است.