محمد محمدی: 7روز تا برگزاری هفتاد‌وهفتمین فستیوال کن زمان باقی مانده است؛ فستیوالی که سال 1936 در واکنش به نفوذ دولت‌های آلمان و ایتالیا در انتخاب فیلم‌های جشنواره ونیز در جنوبی‌ترین شهر فرانسه یعنی کن راه‌اندازی شد اما به دلیل وقوع جنگ دوم جهانی، دوره بعد آن با تاخیر 10 ساله در سال 1946 برگزار شد.

حال با گذشت 88 سال از عمر این رویداد، به جرأت می‌توان گفت فستیوال کن به یکی از مهم‌ترین رویداد‌های سینمایی جهان بدل شده است تا جایی با وجود انتقادات و برخی رفتارهای ناشی از سیاست‌های این فستیوال، همواره سینمای ایران نیز به عنوان یکی از شرکت‌کنندگان در این جشنواره حضور داشته است. 

جشنواره کن در طول 76 دوره برگزاری، بخش‌های مختلفی چون کن کلاسیک، 2 هفته کارگردانان، خارج از مسابقه، نمایش ویژه، سینه‌فوندانسین و... را به خود دیده است که هر بخش فارغ از تعریف مجزا از جایزه ویژه به خود نیز برخوردار است اما بخش اصلی یا رقابتی همراه با جایزه نخل طلایی  به عنوان معتبرترین بخش، از اهمیت ویژه و دوچندانی برخوردار است، از همین رو بسیاری از فیلمسازان جهان فارغ از حضور در بخش‌های مختلف، در تلاشند اثر خود را روانه این رویداد مهم سینمایی کنند. در این بین رقابت اصلی کن بین بیش از 30 فیلم و کارگردان برای تصاحب نخل طلا خواهد بود؛ جایزه ویژه‌ای که اواخر سال ۱۹۵۴ از سوی گروهی از جواهرسازان که با دعوت هیات مدیره جشنواره کن برای طراحی یک جایزه جدید به این شهر رفته بودند، ساخته شد. بر این اساس با پیشنهاد  «لوچینه لازون» جواهرساز پاریسی برگ نخل که نماد شهر کن به شمار می‌رود، به عنوان جایزه ویژه این جشنواره انتخاب و در نهایت از سال ۱۹۵۵ جایزه نخل طلا جایگزین جایزه بزرگ این جشنواره شد اما در کنار این بخش، سایر بخش‌ها نیز از اهمیت قبل توجهی برخوردارند که کسب جوایز در آن نیز برای کارگردانان سینما از اهمیت بسیاری برخوردار است.

امسال در هفتادوهفتمین فستیوال کن که 14 مه/  25 اردیبهشت آغاز خواهد شد، بیش از 30 کارگردان آثار خود را برای نخستین‌بار در این رویداد اکران خواهند کرد اما بدون شک یکی از مهم‌ترین و سرشناس‌ترین کارگردان‌های حاضر در کن 77 کسی نیست جز «فرانسیس فورد کوپولا»؛  کارگردانی که از آخرین حضورش در این فستیوال چند دهه می‌گذرد و امسال نیز با فیلمی به نام «مگالوپلیس» قرار است حاضران را شگفت‌زده کند. «مگالوپلیس» داستان معماری را روایت می‌کند که می‌خواهد شهر نیویورک را پس از وقوع یک فاجعه‌ ویرانگر که تقریبا شهر را با خاک یکسان کرده، به عنوان یک آرمان‌شهر بازسازی کند. فیلمبرداری این فیلم پاییز ۲۰۲۲ آغاز شد و بازیگرانی همچون «آدام درایور»، «فارست ویتاکر»، «ناتالی امانوئل»، «جان ویت» و «لارنس فیشبرن» در نقش‌های اصلی آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. کوپولا این فیلم را با بودجه 120 میلیون دلاری تهیه کرده است؛ عددی که به ‌رغم هنگفت بودنش اما در سینمایی که فیلم «اوپنهایمر» در آن با بیش از 180 میلیون دلار ساخته می‌شود،  اصلا اعجاب‌انگیز نیست.

اما از میان کارگردانان حاضر در بخش رقابت اصلی، فرانسیس فورد کوپولا پیش‌تر 2 بار برای فیلم‌های «مکالمه» (۱۹۷۴) و «اینک آخرالزمان» (۱۹۷۹) برنده نخل طلا شده و به همراه ۸ کارگردان دیگر که تازه‌نفس‌ترین‌شان «روبن استلوند» سوئدی است، به افتخار بزرگ دریافت ۲ نخل طلا نائل شده است.

«ژاک اودیار» دیگر کارگردانی است که قبلا برای «دیپان» (۲۰۱۵) لذت دریافت جایزه نخل طلا را چشیده است. فیلم جدید اودیار در کن امسال «امیلیا پرز» نام دارد که موزیکالی جنایی - کمدی است و «سلنا گومز» و «زویی سالدانا» در آن، «کارلا سوفیا گاسکون» را در نقش اصلی فیلم همراهی می‌کنند.

«پل شریدر» هم که با فیلم «آه، کانادا» در بخش رقابتی حاضر است، قبلا نخل طلا را برای فیلمنامه «راننده تاکسی» برده است. «ریچارد گر» و «یوما تورمن» در درام اقتباسی شریدر حضور دارند. از نکات قابل توجه اینکه این کارگردان و نویسنده آمریکایی اردیبهشت 98 در قالب جشنواره جهانی فیلم فجر به ایران آمد و در خلال این جشنواره فجر کارگاه فیلمنامه‌نویسی برگزار کرد که با اقبال و استقبال اهالی سینما روبه‌رو شد.

«جورج میلر» کارگردان ۷۹ ساله استرالیایی «فیوریوسا: حماسه مکس دیوانه» را با بازی «آنیا تیلر جوی» و «کریس همسورث» در نقش‌های اصلی به کن آورده است. منتقدان «کایه دو سینما»، نشریه سینمایی مهم فرانسوی، سال ۲۰۱۵ از «مکس دیوانه: جاده خشم» استقبال کردند و باید صبر کرد و دید واکنش‌ها به قسمت جدید از مجموعه «مکس دیوانه» چطور خواهد بود.

شخصیت فیوریوسا با بازی «شارلیز ترون» در «مکس دیوانه: جاده خشم» با آن دست مصنوعی و اجرای چشمگیر ترون به محبوبیتی فراوان رسید و تصمیم بر این شد فیلمی مجزا درباره این شخصیت ساخته شود. با توجه به موفقیت ترون در ایفای این نقش تصور بر این بود او در فیلم مربوط به فیوریوسای جوان خودش عهده‌دار نقش اصلی شود اما این اتفاق نیفتاد و «آنیا تیلر جوی» جای او را در این دنباله گرفت.

همچنین «لئو کاراکس» فیلم «این من نیستم» را که گویا به لحظات مهم حرفه کارگردانی‌اش در طول ۴۰ سال می‌پردازد، به کن آورده است. «آلن گیرودی» نیز که با فیلم عجیب و غریب «عمودی ایستادن» (۲۰۱۶) مورد توجه قرار گرفت، تریلر «Misericordia» را در کن به نمایش می‌گذارد.

فیلم‌های گیرودی معمولا موافقان و مخالفان سرسختی دارد و این فیلمش هم احتمالا از این ویژگی مستثنا نیست. هر دوی این کارگردانان در بخش «کن پریمیر» هستند که از سال ۲۰۲۱ ایجاد شده است.

«مگوئل گومز» و «آندره‌آ آرنولد» هم از جمله کارگردانانی هستند که مطمئنا با فیلم‌های‌شان به گرمای جشنواره خواهند افزود. گومز با «گرند تور» و آرنولد با «پرنده» در روز نمایش فیلم‌شان در کن صندلی‌های سینما را پر خواهند کرد و منتقدان با اشتیاق به تماشای فیلم‌شان خواهند نشست.

فیلم «شایعات» «گای مدین»، «ایوان جانسون» و «گالن جانسون» هم که یک کمدی سیاه است، از دیگر کنجکاوی‌برانگیزهای کن امسال است.