گروه سیاسی: جمعه گذشته (21 اردیبهشت) در پی برگزاری دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی، چهره تمام 290 نماینده‌ای که باید روی کرسی‌های ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان تهران بنشینند، مشخص شد.

درباره اتفاقات اخیر و بایسته‌های مجلس آینده با دکتر حسن خجسته‌باقرزاده گفت‌وگو کردیم. وی معتقد است پس از اتمام انتخابات و مشخص شدن ترکیب نهایی مجلس، مهم کار قوی برای مردم است و نباید به مسائل حاشیه‌ای پرداخت. گفت‌وگوی «وطن امروز» با این استاد دانشگاه که سوابقی چون معاونت صدای سازمان صداوسیما را در پرونده کاری خود دارد، در ادامه می‌آید. 

***

* درباره میزان مشارکت مردم در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی چه نظری دارید؟ منظورمان هر 2 دور است.

در دور اول شاهد یک مشارکت مطبوع و مناسب از سوی مردم بودیم. آن هم با توجه به مسائلی که پیش آمده بود و تبلیغاتی که علیه مشارکت مردم انجام می‌شد اما در دور دوم طبیعی است که غالبا مشارکت کمتر می‌شود، لذا ما نباید دور اول و دوم را با هم مقایسه کنیم. معمولا در دور دوم مشارکت کاهش می‌یابد.

 در همین بحث مشارکت مردمی به نظر می‌رسد در این دوره مردم بیشتر به اشخاص رای دادند نه لیست‌ها، چرا که از لیست‌های مختلف نمایندگانی راهی مجلس شدند.

موردی که شما گفتید به اشخاص رای داده شد اگر همیشه اینطور باشد و در دوره‌های بعد هم شاهد چنین مساله‌ای باشیم، خوب است. در آن صورت متوجه می‌شویم مردم به بلوغ سیاسی رسیده‌اند و دنبال انتخاب‌های ویژه‌ای هستند که خود مد نظر دارند. البته لیست می‌تواند مردم را راهنمایی کند ولی به نظر من مطلوب‌تر آن است که مردم خودشان انتخاب کنند. یعنی با شناخت روی کاندیداها به آنها رای بدهند. این مساله در بلوغ سیاسی مردم فوق‌العاده موثر است و باید آن را به فال نیک بگیریم. البته باز هم عرض می‌کنم که باید ببینیم این مساله در آینده تداوم دارد یا نه؟ آن وقت با قطعیت بیشتری می‌توانیم نظر بدهیم که بلوغ سیاسی‌ جامعه تا چه میزان رشد کرده است.

* در این دوره از انتخابات یکسری بداخلاقی‌هایی هم انجام شد که بخشی از آن بازمی‌گردد به موضوع تحریم انتخابات؛ بیشتر هم جریان اصلاح‌طلب و حداقل بخش قابل توجهی از آنها به تحریم انتخابات پرداختند؛ به نظر شما چنین رفتاری از کجا نشأت می‌گیرد؟

یکی از دوستان اصلاح‌طلب یک تعبیری داشت که می‌گفت «این جرزنی است». به نظر من تحریم در جمهوری اسلامی معنا ندارد. حالا به هر دلیل که باشد. گرایشات باید مختلف باشد و از احزاب و گرایش‌های مختلف بیایند و مشارکت کنند. کشور به همه گرایشات احتیاج دارد و مواجهه اینها با هم، با مواضع و موضوعات مختلف و در نهایت حضور اقشار مختلف مردم، موجب رشد و ارتقا می‌شود. از مشارکت گرایشات گوناگون هم نباید نگران باشیم و باید استقبال کنیم.

* ترکیب مجلس دوازدهم را چطور می‌بینید؟

گرایشات گوناگون در مجلس حضور دارند و مسؤولیت هم خیلی سنگین است. کسی که نماینده مردم می‌شود، آن هم در نظام اسلامی، خیلی مسؤولیت سنگینی دارد. باید دعا کنیم آنچه در توان دارند انجام بدهند و شاهد یک مجلس قوی در جهت رفع مشکلات کشور و مردم باشیم. 

* در کوران رقابت‌ها شاهد بودیم تعدادی از چهره‌ها که اتفاقا در یک طیف یا جریان سیاسی هم قرار داشتند، دست به یکسری افشاگری‌هایی علیه یکدیگر زدند. این بحث‌ها در چه چارچوبی جا می‌گیرد؟

اگر این بحث‌ها برود روی مباحث معرفتی و دیدگاه‌های هر کدام از طرفین، جامعه بهره می‌برد اما اگر به سمت فرم و شکل تبلیغات غربی برود، جامعه بهره‌ای نمی‌برد. منظورمان این نیست که با فساد یا بی‌عدالتی یا ستم مبارزه نشود، نه! بلکه همه این مباحث باید در چارچوب معرفتی تحلیل شود و موجب ارتقای جامعه شود ولی این شیوه‌ها نمی‌تواند به جامعه کمک کند و منفعتی در آن نیست. 

* منظورتان از شیوه‌ها برخوردی است که برخی چهره‌ها با هم داشتند و افشاگری‌هایی که انجام دادند؟

منظور من به شخص نیست، به شیوه‌هاست. از شیوه‌های تبلیغاتی غربی یکی همین است که رقیب را متهم می‌کنند تا از این رهگذر، او را از میدان به در کنند. کتاب جنگ و ضد جنگ (اثر تافلر) را که نگاه می‌کنیم، در آن آمده آمریکایی‌ها چطور به صدام برچسب‌های گوناگون زدند تا زمینه‌‌ حمله به عراق را آماده کنند. نه که صدام خوب باشد، منظور شیوه‌هایی است که آنها دنبال می‌کردند تا زمینه‌های حمله خود به عراق را فراهم کنند. اینطور شیوه‌ها مناسب جامعه ما نیست. بهتر است بگذاریم مجادله در چارچوب‌های معرفتی باشد که مردم اگر ایرادی است، در چارچوب معرفتی و اندیشه‌ای ببینند.

ببینند یک شخص چه توانایی‌هایی دارد. آیا مناسب مجلس است؟ توانایی دارد یا ندارد؟ در ادراک شرایط محیط چطور می‌خواهد عمل کند؟ اصلا توانایی عمل دارد؟ چارچوب معرفتی‌اش کفایت می‌کند برای امروز؟ هر گونه بحثی باید اینطور باشد. اگر بحث به بیراهه برود و در نهایت کسی که توانایی ندارد به مجلس برود، چه کسی می‌خواهد جواب خدا و پیغمبر را بدهد؟

* با توجه به مشخص شدن تمام نمایندگان مجلس دوازدهم، پیش‌بینی‌تان از عملکرد این مجلس چیست؟

من واقعا نمی‌دانم در این مجلس کدام جریان یا احزاب اکثریت را دارند. باید دعا کنیم کار مردم خوب پیش برود. چه فرقی می‌کند که چه گروهی باشد، مهم عملکرد خوب است. الان برای تحلیل آینده مجلس زود است و نمی‌شود گفت چطور عملکردی خواهد داشت. عرض کردم کسی که نماینده مردم می‌شود؛ آن هم در نظام اسلامی، خیلی مسؤولیت سنگینی دارد. امیدواریم هرچه در توان دارند انجام دهند.