گروه اجتماعی: با آنکه کارشناسان بهداشت تاکید دارند سیگار عامل بروز خیلی از بیماری‌‌هاست و سالانه بیش از 50 هزار نفر در کشور به علت استعمال دخانیات می‌میرند ولی متاسفانه تولید و مصرف سیگار، قلیان و سیگارهای الکترونیک روز به روز در حال افزایش است؛ پدیده شومی که متاسفانه حتی به دبستان‌ها نیز رسوخ کرده است و دختران و زنان نیز پا به پای مردان در انظار عمومی سیگار و قلیان می‌کشند.  در همین ارتباط معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه بیش از ۵۰ هزار مرگ در سال ناشی از استعمال دخانیات در کشور است، گفت: باید مالیات سیگار ۴ برابر افزایش یابد، زیرا بسیار زیان‌آور و خانمان‌سوز است. حسین فرشیدی دیروز در نشست خبری هفته ملی بدون دخانیات (۵ تا ۱۱ خرداد) که در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، ضمن عرض تسلیت شهدای خدمت افزود: بیش از ۵۰ هزار مرگ در سال ناشی از استعمال دخانیات در کشور است و میلیاردها دلار صرف درمان بیماری‌های ناشی از مصرف مواد دخانی می‌شود. وی اظهار داشت: باید مالیات سیگار ۴ برابر افزایش یابد، زیرا بسیار زیان‌آور و خانمان‌سوز است. فرشیدی تصریح کرد: در ۱۰ سال گذشته شکل و شمایل سیگارها تغییر کرده و گرایش جوانان بویژه دختران به سمت مصرف این ماده دخانی رو به افزایش است و متاسفانه سریال‌های سیما و شبکه نمایش خانگی نیز استعمال دخانیات را بیشتر جلوه می‌دهند. وی با اشاره به شعار هفته بدون دخانیات با عنوان «حفاظت از کودکان در برابر مداخلات صنعت دخانیات» ادامه داد: باید تلاش کنیم جلوی عوارض جبران‌ناپذیر استعمال دخانیات را در کشور بگیریم و از رسانه‌ها می‌خواهیم با اطلاع‌رسانی وسیع به ما در این زمینه کمک کنند، زیرا در فضای مجازی تبلیغات فریبنده‌ای برای سیگار وجود دارد.

* سیگار الکترونیک قاچاق است

فرشیدی با تاکید بر اینکه سیگار الکترونیک مجوز تولید و واردات ندارد و قاچاق است، گفت: این نوع سیگار از مبادی رسمی کشور وارد نمی‌شود. وزارت بهداشت نیز مجوزی برای آن صادر نکرده و اکنون در حال برخورد با توزیع آن هستیم. وی تاکید کرد: میزان مالیات مواد دخانی سال گذشته ۱۰ هزار میلیارد تومان بود که به وزارت بهداشت داده نشد؛ برای مصرف دخانیات سوبسید می‌دهیم! فرشیدی در پاسخ به سوالی باره قلیان اکسیژن گفت: مرکز دخانیات شهید بهشتی طرحی ارائه داد که قلیان اکسیژن جایگزین قلیان‌های فعلی شود و در برخی استان‌ها در حال آزمایش است و تمام موارد بر اساس استانداردهای تعریف‌شده است و ضرر فیزیکی و جسمی ندارد. وی تاکید کرد: وزارت بهداشت این طرح تحقیقاتی را تایید کرده و منتظر خروجی اجرای آزمایشی آن هستیم و این قلیان اکسیژن وابستگی ایجاد نمی‌کند و خطراتی مانند سیگار و توتون ندارد و نسبت به دخانیات یک روش جایگزین است. 

وی ادامه داد: سال ۲۰۲۲ بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در شاخص مبارزه با دخانیات رنگ قرمز داشتیم که سال ۲۰۲۳ روند کاهشی استعمال دخانیات داشتیم و این رنگ به نارنجی رسید؛ این نتیجه از رهاوردهای دولت شهید رئیسی است.

* تشدید سیگار کشیدن در سریال‌های خانگی

رئیس بهداشت محیط و سلامت کار وزارت بهداشت نیز در این نشست با بیان اینکه ما برای مقابله با دخانیات تهدید و توهین می‌شنویم، گفت: اماکن عمومی حق عرضه دخانیات را ندارند. اگر قوانین حامی مقابله با مواد دخانی را داشته باشیم، نظارت‌ها و برخوردها نیز محکم‌تر می‌شود. جعفر جندقی ادامه داد: در شبکه نمایش خانگی شخصیت‌های منفی و مثبت سیگار می‌کشند که این کار مصداق تبلیغ است. از نهادهای ناظر درخواست می‌کنیم در این سریال‌ها مردم را به سیگار کشیدن تشویق نکنند. وی با بیان اینکه ۴ درصد مصرف‌کنندگان سیگار زنان کشور هستند، ادامه داد: گرایش مصرف سیگار در نوجوانان رو به افزایش بوده و این نگران‌کننده است. رئیس بهداشت محیط و سلامت کار وزارت بهداشت تصریح کرد: در برخی کشورها سیگار را جلوی ویترین نمی‌گذارند، در حالی ‌که در کشور ما اینطور نیست. به ما فشار می‌آورند که سیگار برگ تولید شود، سیگار الکترونیکی عرضه شود، البته ما جلوی این کار را می‌گیریم. به گفته جندقی، ۱۳۶ تریلیون ریال هزینه‌های مستقیم تحمیل‌شده به حوزه سلامت برای درمان بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات برآورده شده است.

* مصرف قلیان ۵۴ درصد افزایش یافته است

رئیس کمیته کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت نیز در این نشست گفت: ۱۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال مصرف‌کنندگان مواد دخانی در سال ۱۴۰۰ هستند و مصرف قلیان نیز ۵۴ درصد افزایش داشته است. بهزاد ولی‌زاده با بیان اینکه مصرف دخانیات در زنان ۹۰ درصد افزایش یافته است، گفت: مصرف روزانه سیگار بین زنان حدود ۱۹۰ درصد و بین مردان ۴۶ درصد افزایش داشته است. وی تاکید کرد: وزارت بهداشت در حال استاندارد‌سازی مصرف دخانیات و نظارت بر بسته‌بندی مواد دخانی است. از سویی قیمت این مواد بسیار پایین است و باید قیمت‌گذاری اصلاح شود تا به کاهش مصرف بینجامد.

رئیس کمیته کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت ادامه داد: متاسفانه دخانیات در سبد خانوار تعریف شده و در حال پیگیری هستیم که از سبد خانوار حذف شود. باید مالیات سیگار ۱۵ درصد نشان ایرانی افزایش یابد و امیدواریم با اجرای مکانیزه کردن مراکز فروش به سیستم مالیاتی کشور شاهد کاهش عرضه آن باشیم. ولی‌زاده تاکید کرد: نرخ‌ سیگار الان درصدی شده و مالیات از مصرف‌کننده گرفته می‌شود و باید مبنای قیمت مواد دخانی افزایش یابد. وی تصریح کرد: پایین بودن میزان مالیات و قیمت محصولات دخانی و سود بالا برای تولید و عرضه دخانیات، عدم بازدارندگی جرایم تخلفات ناشی از عدم اجرای قانون جامع کنترل دخانیات و ضعف آموزش عمومی و اطلاع‌رسانی درباره مضرات مصرف و دود مواد دخانی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر افزایش مصرف دخانیات است. رئیس کمیته کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت با تاکید بر ممنوعیت فروش اینترنتی دخانیات گفت: اخیرا وزیر بهداشت نامه‌ای بر ممنوعیت مصرف مواد دخانی در شبکه نمایش خانگی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال و در این زمینه دادستانی نیز ورود کرده تا از استعمال این مواد در فیلم‌ها جلوگیری شود. وی با بیان اینکه ۶۳ شهر و روستای بدون دخانیات وجود دارد، اظهار داشت: کارهای زیادی برای مقابله با دخانیات از جمله تولید محتوای آموزشی توسط دانش‌آموزان در مدارس انجام می‌دهیم و از رسانه‌ها نیز می‌خواهیم ما را در این زمینه همراهی کنند.

***

کاهش سن مصرف سیگار

رئیس سابق گروه امور صنعتی مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: تولید سیگار طی یک دهه اخیر در کشور تقریبا 2 برابر شده است به طوری که سالانه 80 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود. حسینعلی پوراقبالی با بیان اینکه تولید سیگار طی سال در کشور 68 میلیارد نخ است که مابه‌‌التفاوت آن به صورت قاچاق از مبادی غیررسمی وارد می‌شود، افزود: علاوه بر مصرف سیگار اکنون خیلی از جوان‌ها به مصرف سیگارهای الکترونیکی رو آورده‌اند که استعمال آن بی‌تردید مضراتی فراتر از سیگار دارد.  وی اضافه کرد: هر چند وزارت بهداشت بر عدم استعمال دخانیات با هدف حفظ سلامت جامعه و کاهش هزینه‌های بیماری تاکید دارد ولی متاسفانه سن مصرف سیگار در کشور پایین آمده است و روز به روز بر مصرف دخانیات افزوده می‌شود، به طوری که اکنون دختران بویژه دانشجویان و دبیرستانی‌ها سیگار مصرف می‌کنند. پوراقبالی افزود: نمایش استعمال دخانیات در فیلم‌های شبکه نمایش خانگی و فضای مجازی تاثیر زیادی بر ترغیب نوجوانان به مصرف سیگار دارد که مسؤولان باید با اقدامات فرهنگی نسبت به این مهم چاره‌اندیشی کنند.