کد خبر: 285857تاریخ: 1403/3/7 00:00
«وطن امروز» در گفت‌وگو با کارشناسان به تأثیر انسجام شکل گرفته پیرامون رئیس‌جمهور شهید در انتخابات پیش رو پرداخت
رقابت در مشارکت
* حسین کنعانی‌مقدم: شهید رئیسی انتظار از رئیس‌جمهور آینده را بالا برد/ * محمدعلی پورمختار: برای حفظ وحدت
باید پا جای پای شهید رئیسی گذاشت/ * محمدصادق کوشکی: همدلی جامعه قابل مقایسه با گذشته نیست
گروه سیاسی: حادثه سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور، حادثه‌ای تاثربرانگیز و تلخ بود که همه جریان‌ها و گروه‌های اجتماعی را تحت تاثیر قرار داد. رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس مجلس لبنان حادثه اخیر را موجب از دست دادن یک شخصیت برجسته دانستند و خاطرنشان کردند: «این موضوع برای ما سخت است اما به لطف خداوند، ملت ایران از این حادثه تلخ به عنوان یک فرصت استفاده خواهد کرد، همان‌گونه که در سال‌های گذشته از حوادث سخت تولید فرصت شده است».
تاکید رهبر انقلاب بر این مساله همزمان بود با تشییع میلیونی رئیس‌جمهور شهید در شهرهای تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد مقدس. اغلب جریان‌های سیاسی و کارشناسان اجتماعی امروز به این موضوع اذعان دارند که یک انسجام اجتماعی بی‌مانند در ایران شکل گرفته و این انسجام یکی از مهم‌ترین عناصر در انتخابات آینده خواهد بود.
«وطن امروز» در گفت‌وگو با کارشناسان سیاسی به تاثیر الگوی مدیریتی دولت سیزدهم و انسجام شکل گرفته پیرامون رئیس‌جمهور شهید بر چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری پرداخته و آرایش سیاسی جریان‌های سیاسی را واکاوی کرده است.
***
حسین کنعانی‌مقدم در گفت‌وگو با «وطن امروز» تأثیر انسجام موجود بر انتخابات را بررسی کرد
شهید رئیسی انتظار از رئیس‌جمهور آینده را بالا برد
حسین کنعانی‌مقدم، کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با «وطن امروز» به تشریح انسجام اجتماعی شکل گرفته پس از تشییع رئیس‌جمهور شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی و هیات همراه پرداخت و درباره تاثیر این انسجام بر انتخابات پیش رو گفت: هرچند کشور دچار مسائل و مشکلاتی است که مهم‌ترین آنها مساله اقتصاد است اما مولفه‌های خدمات آقای رئیسی یک ریل‌گذاری در سیاست کشور ایجاد کرد که هر کسی بخواهد وارد عرصه انتخابات شود باید به نوعی این مسیر را ادامه دهد. شهید رئیسی محسنات بسیاری داشت و توقع مردم ایران از رئیس‌جمهور آینده این است که فراتر از آقای رئیسی عمل کند. وی افزود: خستگی‌ناپذیری، همراه با مردم بودن، بین مردم بودن، برای مردم بودن و ولایت‌پذیری رئیس‌جمهور شهید جزو شاخص‌هایی است که رئیس‌جمهور آینده نیز باید داشته باشد که بتواند به جای رئیس‌جمهور شهید مورد قبول مردم واقع شود.
کارشناس مسائل سیاسی درباره شرایط کشور در انتخابات پیش رو با توجه به اصل 131 قانون اساسی گفت: رهبر انقلاب 4 راهبرد را برای انتخابات مجلس مشخص کردند؛ نخست سلامت انتخابات، سپس امنیت انتخابات، بعد مشارکتی بودن و در نهایت رقابت واقعی انتخابات که باید بدان توجه ویژه شود. اینکه تمام جناح‌های سیاسی با مواضع متفاوت شرایط برای حضور داشته باشند نیز برای انتخابات آینده مورد تاکید است تا شاهد برگزاری انتخابات پرشوری باشیم. وی ادامه داد: با توجه به برگزاری انتخابات بر اساس اصل 131 قانون اساسی و فرصت کوتاهی که وجود دارد و فضای اجتماعی در غم رئیس‌جمهور شهید، کار پیچیده و سختی پیش رو است اما همه در تلاشند تا بتوانند فضای کشور را به سمت انتخابات پرشور ببرند. کنعانی‌مقدم در تشریح آرایش احزاب در انتخابات پیش رو گفت: به نظر می‌رسد احزاب برای اینکه نامزد‌هایی را معرفی کنند، جلسات خود را شروع کرده‌اند و این مساله را با رایزنی‌ها پیگیری می‌کنند. بخشی از مشارکت مردم در انتخابات بستگی به عملکرد شورای نگهبان و دایره وسیعی که برای سلیقه‌های مختلف ایجاد می‌کند، خواهد داشت تا مردم نامزدهای خود را در بین افرادی که از فیلتر شورای نگهبان عبور می‌کنند، ببینند. وی افزود: تجربه آرایش سیاسی انتخابات مجلس مقداری گواه انتخابات ریاست‌جمهوری نیز خواهد بود. به نظر می‌رسد جریان اصلاح‌طلب، مستقل و اعتدالگرا در ائتلاف با یکدیگر نامزد مشترکی معرفی خواهند کرد و احتمال داده می‌شود آقای ظریف و شریعتمداری نیز از جمله گزینه‌ها باشند. بستگی دارد کدام یک از این افراد از فیلتر شورای نگهبان عبور می‌کند اما به نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان اجماعی بر نامزدهای خود خواهند داشت.
فعال سیاسی گفت: جریان اصولگرا با توجه به تعدد نامزدهای احتمالی، اگر به وحدت در 2 گزینه نرسد، شاهد ریزش آرا خواهد بود و امکان دارد انتخابات به دور دوم نیز کشیده شود. اگر در دور دوم یک نفر از جریان اصلاح‌طلب و یک نفر از جریان اصولگرا حضور داشته باشد، ممکن است جریان اصلاح‌طلب وضعیت را به نفع خود تمام کند، چرا که تشتت نامزدهای احتمالی اصولگرا موجب اختلاف خواهد شد و این وضعیت را پیچیده خواهد کرد. توصیه به احزاب اصولگرا این است که بر 2 نفر اجماع کنند و وارد عرصه انتخابات شوند. وی با اشاره به تحریم انتخابات از سوی برخی جریان‌ها برای تحمیل گزینه‌های احتمالی گفت: هرچند انتخابات ریاست‌جمهوری با انتخابات مجلس تفاوت‌هایی دارد اما انتخابات گذشته نشان داد کنشگران سیاسی فعال در سپهر سیاسی کشور اگر بخواهند اصل اساسی انتخابات را نفی کنند و توصیه به عدم شرکت در انتخابات داشته باشند، نخست میت سیاسی هستند و دوم خود را از صحنه سیاسی کشور حذف می‌کنند. وی تصریح کرد: ملت راه خود را پیدا کرده است و اگر برخی جریانات تحت القای بیگانگان، عدم شرکت در انتخابات را اعلام و افتخار کنند به اینکه برخلاف قانون اساسی و حق مسلمی که برای ملت گذاشته است، رفتار می‌کنند، این افراد از صحنه سیاسی حذف می‌شوند. چنانکه خیلی از این جریان‌ها حذف شده‌اند. هرچند تقلا می‌کنند به نوعی خود را در انتخابات آینده مطرح کنند اما مردم از این افراد عبور کرده و راه خود را طی می‌کنند. هر جریان سیاسی که بخواهد شرط بگذارد و دعوت به نافرمانی مدنی کند باید بداند خود را از صحنه سیاسی حذف کرده و مردم از آنها عبور خواهند کرد.
کنعانی‌مقدم در پایان تاکید کرد: این دومین تجربه ما پس از شهادت شهید رجایی و شهید باهنر، به لحاظ رفتار سیاسی است؛ زمان کوتاهی تا برگزاری انتخابات وجود دارد و یک انسجام ملی در مراسم تشییع پیکر شهیدان خدمت را شاهد بودیم؛ جناح‌های سیاسی باید تلاش کنند این وحدت را برای انتخابات حفظ کنند و نگذارند اختلافات سیاسی، خدشه‌ای به این انسجام وارد کند، لذا باید رقابت‌های سیاسی را به سمت انسجام شکل گرفته حرکت دهند و از ایجاد هرگونه تشتت در ذهن مردم خودداری کنند.
***
محمدصادق کوشکی در گفت‌وگو با «وطن امروز» تأثیر وحدت موجود بر مشارکت در انتخابات پیش رو را بررسی کرد
همدلی جامعه قابل مقایسه با گذشته نیست
استاد دانشگاه تهران معتقد است دلایل زیادی برای مشارکت بالای مردم در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری وجود دارد. در گفت‌وگویی که با وی داشتیم، نظراتش را پیرامون انتخابات، آرایش احتمالی کاندیداها و دیگر مباحث پیرامونی آن جویا شدیم.
دکتر محمدصادق کوشکی درباره پیش‌بینی میزان مشارکت مردم در انتخابات پیش رو گفت: شواهد فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد ما در انتخابات پیش رو واقعا نباید نگران مشارکت باشیم. این حرف به این معنا نیست که مردم را برای مشارکت دعوت نکنیم، باید دعوت شوند. ولی به دلایل زیادی این انتخابات قابل مقایسه با انتخابات میاندوره‌ای اخیر یا اسفند 1402 نیست. فضای جامعه به قدری دچار تغییرات متفاوت و مثبتی شده است که من به شخصه دلیلی نمی‌بینم نگران میزان مشارکت باشیم.
وی تصریح کرد: در سال جدید عملیات «وعده صادق» را داشتیم که حس اعتماد عمومی و غرور ملی را افزایش داد. بازتاب‌های عملیات را در ابعاد متفاوت و مختلف اجتماعی و سیاسی دیدیم که چطور جایگاه کشورمان را در جهان افزایش داد و بازخوردش در جامعه منتشر شد. استاد دانشگاه تاکید کرد: ماجرای شهادت آقای رئیسی و همراهانش هم تاثیر مثبت خودش را داشت. در 2 ماه اخیر که از سال جدید گذراندیم، این مسائل باعث شده جو جامعه مثبت باشد و نهایتا می‌تواند بر افزایش مشارکت تاثیر جدی داشته باشد.
کوشکی تصریح کرد: نکته بعد این است که انتخابات ریاست جمهوری جنسش طوری است که مشارکت را تسهیل می‌کند. یعنی اینکه اولا کشوری است و مردم باید یک نامزد را انتخاب کنند، لذا شور و حال ریاست‌جمهوری با انتخابات دیگر قابل مقایسه نیست. خود این فضا چون کشوری است تاثیر جدی بر مشارکت مردم می‌گذارد لذا من با نشانه‌های فراوانی انتخابات پیش رو را از نظر مشارکت بالاتر می‌بینم نسبت به انتخابات 1402 و نگران مشارکت نیستم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان پیش‌بینی کرد در این دوره شاهد مشارکت بالاتری مثلا نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری دوره سیزدهم باشیم؟ گفت: در صحبت‌های قبلی به حوادثی مثل عملیات «وعده صادق» و شهادت آقای رئیسی و همراهانش و تاثیر مثبتی که این حوادث روی همدلی ملی گذاشت اشاره کردم. می‌توانیم بگوییم با توجه به این حوادث، شرایط کنونی قابل مقایسه با 3 یا 4 سال پیش نیست.
کوشکی افزود: البته اینکه بافت نامزدها چطور باشد هم یک نکته است؛ مثلا اگر همه از یک طیف خاص باشند، شرایط فرق دارد نسبت به اینکه طیف‌ها متنوع‌تر باشد. به مناظره‌ها هم بستگی دارد. بدون جنجال و بگو مگو و اهانت باشد، به نظرم خیلی جدی‌تر جامعه را جذب می‌کند و بر مشارکت تاثیر می‌گذارد. (در کاندیداهای احتمالی که منتشر شده) سلایق خیلی متفاوت است. هرکدام از چهره‌ها که ممکن است نامزد شوند تفاوت‌های جدی با هم دارند. جهت‌گیری‌ها، نگرش‌ها، روش‌ها و... تفاوت دارد.
کارشناس مسائل سیاسی درباره آرایش کاندیداهای احتمالی بیان کرد: در این خصوص یک نکته مهم این است که آن تقسیم‌بندی اصلاح‌طلب و اصولگرا شاید 10 سال است کاربرد خود را از دست داده است. از آن عینک نگاه کردن به مباحث سیاسی، افکار کسانی است که در 10 یا 15 سال پیش مانده‌اند. چهره‌هایی که ممکن است شرکت کنند واقعا به قدری تفاوت دیدگاه و عملکرد دارند که نمی‌شود آنها را یک طیف دانست. فرضا (روی این فرض قرار دادن تاکید دارم) دیدگاه آقای قالیباف یا جلیلی خیلی تفاوت دارد. یا آقای پزشکیان احیانا اگر بیاید و تایید صلاحیت شود خیلی دیدگاهش تفاوت دارد. یا آقای علی لاریجانی و دیگران به قدری دیدگاه متنوع دارند که هرکدام می‌توانند بخشی از سلایق را جذب کنند.
کوشکی تاکید کرد: فرضا آقای قالیباف یا جلیلی به هیچ عنوان در یک طیف نیستند. چون تفاوت در حوزه عملکرد، نگرش، روش‌ها و راهبردهای‌شان آن‌قدری است که از آن طیف‌بندی سنتی اصلاح‌طلب و اصولگرا نمی‌توانیم برای طیف‌بندی‌شان استفاده کنیم و واقعا هم دیگر کاربرد ندارد.
وی همچنین درباره بحث تحریم انتخابات که از سوی برخی طیف‌ها درباره انتخابات اسفند 1402 مطرح شده بود، گفت: بحث تحریم انتخابات یک حقه کثیف رسانه‌ای بود. می‌دانید چرا؟ چون جریان اصلاح‌طلب از اسفند 98 دچار یک مشکل بزرگ شده و آن هم این است که پایگاه اجتماعی خود و سبد رای‌اش را از دست داده است. یعنی آن جامعه مخاطبی که می‌آمدند به اصلاح‌طلب‌ها رای می‌دادند یک سبد 12 تا 13 میلیون نفری بودند، آنها دیگر از جریان اصلاحات عبور کرده‌اند. این عبور از عبور از خاتمی شروع شد و بعد از 2 مرحله انتخاب حسن روحانی و عملکردش نتیجه این شد که از اسفند 98 دیگر این عبور را قطعی انجام دادند.
وی افزود: یعنی جناح اصلاحات دیگر پایگاه رای ندارد. حالا جناح اصلاحات با قدرت وارد شود یا تحریم کند، هیچ تاثیری نخواهد داشت. بعضی از دوستان آن میزان مشارکت‌کنندگانی که می‌توانستند حضور پیدا کنند و حضور پیدا نکردند در انتخابات 1402 را به خود منتسب کردند که چون ما تحریم کردیم آنها نیامدند، نخیر! شرکت هم می‌کردید آنها نمی‌آمدند. یعنی بدنه اجتماعی اصلاحات از سران اصلاحات عبور کرده و به اصطلاح پایگاه اجتماعی‌شان را از دست داده‌اند و تحریم و حضورشان تاثیر ندارد. کوشکی در پایان اظهارات خود گفت: بالاخره اصلاحات که صرفا یک طیف نیست. طیف افراطی گفته شرکت نمی‌کند. آنها هم شرکت بکنند یا نکنند فرقی در سبد رای ندارد. اما من مثال می‌زنم مثلا مسعود پزشکیان بیاید او یک پایگاهی دارد به عنوان یک پزشک یا یک استاد دانشگاه یا اینکه نماینده مردم تبریز در مجلس است و ایشان با این عنوان و شخصیت و جایگاهش، فرضا می‌تواند یک تعداد رای بیاورد ولی نه به عنوان اصلاح‌طلب. کما اینکه او می‌گوید من در تبریز این تعداد رای آوردم خب آورده و دیگر آنها به عنوان شخص به او رای می‌دهند نه اصلاح‌طلب. در این انتخابات افراد با جایگاه خودشان شرکت می‌کنند. مثلا اگر آقای عارف بیاید شخصیت او طوری است که امکان دارد بخشی از جامعه به او رای بدهد اما این رای به خاطر اصلاح‌طلب بودن نیست.
***
محمدعلی پورمختار در گفت‌وگو با «وطن امروز» شرایط انتخابات آینده را تشریح کرد
برای حفظ وحدت موجود باید پا جای پای شهید رئیسی گذاشت
کارشناس مسائل سیاسی و نماینده دوره‌های نهم و دهم مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره تاثیر انسجام شکل گرفته در بین جامعه ایرانی و تاثیر آن بر انتخابات پیش رو، گفت: بسیار متاثر و متاسف هستیم از این اتفاق حزن‌انگیز که برای کشور و مردم عزیز رخ داد. در این 3 سال ریاست‌جمهوری شهید رئیسی شاهد رفتار و اخلاق و منش مردمی و بی‌آلایش و بی‌توقع و پرتلاش و از خود گذشته این شهید بزرگوار بودیم. رئیس‌جمهور شهید بدون هیچ تکلفی در بین مردم بود. وی دلسوز بود و تلاش داشت مشکلات را حل کند.
محمدعلی پورمختار ادامه داد: طبیعتا همه مردم با مشکلات اقتصادی درگیر بوده و هستند و این مساله تنها به دوره آقای رئیسی مربوط نبود. هرچند فشار‌های اقتصادی و تشدید تحریم‌ها که دشمن و خصوصا آمریکای جنایتکار علیه ملت ایران اعمال می‌کرد، تاثیر مستقیمی بر معیشت و اقتصاد کشور داشت اما الگوی اداره کشور، افزایش تولید، افزایش صادرات نفت، افزایش درآمدهای نفتی کشور، ارتقای سطح روابط با کشورهایی که ارتباط با آنها قطع شده بود و فعال بودن سیاست خارجی و در عین حال وزرای مردمی رئیس‌جمهور، همه موجب شد مردم قدردان و قدرشناس آقای رئیسی باشند. همه این موارد برخاسته از خلوص نیت و صداقت درونی شهید رئیسی بود. مردم نیز در تشییع این شهید و هیات همراه سنگ تمام گذاشتند و از خادم خود به نحو شایسته و احسن قدردانی کردند. وی درباره انتظارات مردم از رئیس‌جمهور آینده با توجه به الگوی مدیریت رئیس‌جمهور شهید گفت: به‌رغم اینکه از لحاظ اقتصادی مردم گله‌مند بودند و دلایل آن نیز روشن است اما شهید رئیسی روحیاتی خاص داشت و از خود صداقت نشان داد و اثبات کرد که درصدد رفع اشکالات و مشکلات کشور است. رئیس‌جمهور شهید هر هفته به یک استان سفر داشت و به برخی استان‌ها بیش از 2 بار سفر کرده بود. طبیعتا مردم همین توقعات را از رئیس‌جمهور بعد هم خواهند داشت.
پورمختار تصریح کرد: برخی این دیدگاه را دارند که رئیس‌جمهور باید پشت میز بنشیند و برنامه‌ریزی کند، چراکه رفتن به سفر خطرآفرین است، که باید گفت این نگاه، یک نگاه اشتباه و انحرافی است و می‌خواهد بر رفتار دولت قبل صحه بگذارد. رئیس‌جمهور آینده باید پا جای پای شهید رئیسی بگذارد تا بتواند باعث حفظ وحدتی شود که اکنون ایجاد شده است.
نماینده مجلس نهم و دهم درباره آرایش احزاب گفت: از زمانی که بحث برگزاری انتخابات اعلام شد، احزاب نیز فعال شده‌اند و می‌توان گفت هر 3 جریان مطرح یعنی جریان اصولگرا، جریان اصلاحات و جریانی که به اسم اعتدال وجود دارد، جلسات خود را آغاز کرده‌اند تا گزینه‌های مختلف خود را انتخاب کرده و ثبت‌نام کنند. وی افزود: با توجه به اینکه انتخابات به‌زودی برگزار می‌شود، مردم نگاه‌شان به راهی است که شهید رئیسی آغاز کرد و به نظر می‌رسد تمایل دارند در همین مسیر نیز باقی بمانند.
وی با اشاره به برخی جریاناتی که در انتخابات مجلس بر عدم شرکت در انتخابات تاکید می‌کردند، گفت: به نظر می‌رسد جریانی که در انتخابات گذشته بر عدم مشارکت تاکید داشت، برای معرفی کاندیداها و حضور در عرصه انتخابات اعلام آمادگی کرده است. به طور مسلم هر شخص و جریانی که در نظام جمهوری اسلامی ایران صحنه را خالی کند و به نوعی رفتار کند که موجب دلسردی مردم شود، غیر از سیاه‌نمایی چیزی نیست. اکنون فرصتی است تا کسانی که انتخابات مجلس را تحریم کردند جبران کنند. اگر این جریان‌ها دل در گرو کشور دارند باید بر حضور در عرصه انتخابات تاکید کنند، چرا که با حضور در عرصه انتخابات اثبات می‌کنند می‌خواهند مشکلات را حل کنند.
پورمختار تاکید کرد: اعتقاد داریم حضور همه جریان‌ها در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری یک فریضه بزرگ سیاسی، دینی و ملی است. وی با اشاره به نگرانی‌ها درباره تشتت در بین جریان اصولگرا گفت: جبهه اصولگرا هم مانند سایر جریان‌ها از نحله‌های مختلف فکری تشکیل شده است و مسلما اینکه توقع داشته باشیم بر اساس یک سلیقه عمل کنند نگاه اشتباهی است، در عین حال وقتی از یک جبهه واحد چند نفر با سلایق مختلف انتخاب می‌شوند به معنی رخنه در وحدت آن جبهه نیست و اشکالی محسوب نمی‌شود، بلکه حتی می‌تواند نقطه قوت هم محسوب شود و هر کدام از این افراد رای آورد هم در آن مسیر حرکت خواهد کرد، لذا جای نگرانی در این موضوع وجود ندارد.وی در پایان اظهارات خود گفت: امیدوار هستیم همچون این اجتماع بزرگ مردمی که در یک هفته گذشته شاهد آن بودیم و اکنون نیز در سراسر شهرها مراسم تجلیل از رئیس‌جمهور شهید و همراهان ایشان در حال برگزاری است، در انتخابات آینده نیز مردم با همین روحیه و با همین نگاه جهت انتخاب یک رئیس‌جمهور مردمی در صحنه حضور داشته باشند.