رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده سرانجام با رای هیات منصفه دادگاهی در نیویورک مجرم شناخته شد تا آمریکایی‌ها در فاصله کمتر از ۶ ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری 5 نوامبر (15 آبان) درگیر یک بحران سیاسی شوند. آنها باید از بین ۲ گزینه اصلی دموکرات و جمهوری‌خواه یکی را برگزینند: یک پیرمرد آلزایمری فرتوت یا یک مجرم غیرسیاستمدار ضدساختار!

هر ۲ مورد، یعنی از کار افتاده بودن و مجرم بودن نامزدهای ریاست‌جمهوری، پدیده‌هایی جدید در تاریخ 236 ساله انتخابات در ینگه دنیا هستند. با این حال به نظر می‌رسد در بحبوحه نارضایتی‌های عمومی بی‌سابقه سیاسی و اجتماعی از دولت دموکرات فعلی و شخص بایدن، بویژه به خاطر فقدان آمادگی روانی و جسمی برای تصدی مهم‌ترین پست اجرایی آمریکا و همچنین حمایت بی‌شرمانه وی و دولتش از جنایت‌های آشکار رژیم صهیونیستی در غزه، محکومیت قضایی اخیر بیش از آنکه به ضرر ترامپ باشد، به نفع او است. عصر پنجشنبه گذشته هیات منصفه 12 نفره دادگاه منهتن پس از ۲ روز شور در محاکمه مربوط به پرداخت حق‌السکوت به یک بازیگر فیلم‌های مستهجن، دونالد ترامپ را در هر ۳۴ فقره اتهام گناهکار شناخت. عمده اتهامات انتسابی به ترامپ مرتبط به جعل اسناد برای پنهان کردن پرداخت حق‌السکوت به بازیگری به نام  استورمی دانیلز بود. بدین ترتیب  نه تنها برای نخستین‌بار یک رئیس‌جمهور ایالات متحده در یک دادگاه کیفری مجرم شناخته شد، بلکه این شخص قرار است نامزد یکی از ۲ حزب اصلی این کشور در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 هم باشد. 

محکومیت دونالد ترامپ می‌تواند از یک جریمه نقدی ساده تا حد‌اکثر ۴ سال زندان باشد و این ابهامات درباره شرکت او در انتخابات آتی را حتی به عنوان رای‌دهنده بیشتر می‌کند. تیم وکلای ترامپ بعد از اعلام رای نهایی 30 روز فرصت دارند به آن اعتراض کنند و روند برگزاری دادگاه تجدیدنظر می‌تواند چندین ماه به طول بینجامد.

قرار است رای نهایی قاضی پرونده، «خوان مرچان» در روز 11 جولای (21 تیر ماه) اعلام شود، یعنی درست ۴ روز پیش از آغاز کنوانسیون ملی حزب جمهوری‌خواه در میلواکی که قرار است در آن بر اساس آرای انتخابات درون‌حزبی در ایالات پنجاه‌گانه، نامزد نهایی جمهوری‌خواهان برای انتخابات ریاست‌جمهوری 5 نوامبر معرفی شود. کمتر کسی تردید دارد که این فرد دونالد ترامپ نباشد، با این حال اگر حکم قاضی مرچان سختگیرانه باشد و رئیس‌جمهور پیشین را روانه زندان کند، در این صورت معادلات سیاسی بسیار پیچیده خواهد شد. اتهام دستکاری اسناد تجاری از لحاظ تخصصی جزو جرائم طبقه E در نیویورک شناخته می‌شود که رده‌پایین‌ترین جرم در این ایالت به شمار می‌رود. این دسته از جرم‌ها با حبس تا 4 سال قابل محاکمه هستند. در شرایط عادی محکومان به چنین جرم‌هایی معمولا با مجازات‌هایی از قبیل زندان‌های کوتاه‌مدت، جریمه نقدی یا حبس‌های تعلیقی مواجه می‌شوند. با این حال در نهایت همه چیز به عهده قاضی خواهد بود و اگر واقعا این دادگاه یک تله سیاسی برای جمهوری‌خواهان از سوی دموکرات‌های حاکم باشد، هیچ تضمینی وجود ندارد که همراه با راه‌اندازی یک کارزار سنگین رسانه‌ای و اجتماعی، قاضی مرچان، ترامپ را روانه زندان نکند. پیچیدگی موضوع از همین جا آغاز می‌شود. در صورت صدور حکم حبس برای رئیس‌جمهور سابق که قرار است یک بار دیگر نامزد انتخابات شود، یک بحران سیاسی بی‌سابقه در آمریکا روی خواهد داد.

این احتمال وجود دارد که قاضی تا زمانی که مهلت درخواست‌ فرجام وکلای ترامپ باقی است، هیچ مجازاتی برای او در نظر نگیرد که در این صورت با استمهال حکم، او می‌تواند بدون دردسر در انتخابات آبان‌ شرکت کند. با این حال حتی اگر او در انتخابات پیروز شود، مجرم بودن یک رئیس‌جمهور به لحاظ کیفری یا حتی صدور حکم زندان برای او، دموکراسی آمریکایی را درگیر بحران مشروعیت خواهد کرد. جالب اینکه شبکه سی‌ان‌ان، متمایل به لیبرال‌های حاکم و تیم بایدن، چنین جمع‌بندی کرده که حکم مجرمیت اخیر مانعی برای حضور ترامپ در انتخابات ایجاد نخواهد کرد.

از نظر قانون اساسی ایالات متحده تنها ۳ شرط برای نامزدهای ریاست‌جمهوری تعیین شده که همگی مربوط به وضعیت شهروندی و سن  نامزدهاست.  البته یک نکته وجود دارد و آن، این معیار است که در اصلاحیه چهاردهم قانون اساسی آمده است: «هیچ‌ فردی که قبلا سوگند یاد کرده و دست به شورش (تخطی از قانون) ‌زده باشد، نمی‌تواند مامور ایالات متحده باشد». علاوه بر اینکه این معیار نیاز به تفسیر قانون اساسی دارد،  دادگاه عالی آمریکا نیز که اکثریت قضات آن را محافظه‌کاران حامی حزب جمهوری‌خواه و صاحب دین به ترامپ تشکیل می‌دهند، اوایل سال جاری  میلادی حکم داده بود کنگره باید قانون خاصی را برای استناد به این ممنوعیت تصویب کند. به عبارت دیگر این اصلاحیه تا قبل از اجماع دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در مجلسین خانه نمایندگان و سنا، به عنوان معیار رسمی برای تعیین صلاحیت ترامپ در نظر گرفته نخواهد شد. محکوم شدن ترامپ مانع از ادامه فعالیت‌های تبلیغاتی او یا رسیدن به سمت ریاست‌جمهوری نمی‌شود و چنانچه در ایالت نیویورک در زندان نباشد، می‌تواند در فلوریدا که ایالت محل سکونتش است به خودش رای بدهد. به فرض هم که قاضی با صدور یک حکم بینابینی ترامپ را به حصر خانگی محکوم کند، مشکلی برای حضورش در انتخابات به وجود نمی‌آید. «لارا ترامپ» عروس او که یکی از مشاوران انتخاباتی‌اش نیز محسوب می‌شود، در مصاحبه‌ای با فاکس‌‌نیوز گفت چنانکه پدرشوهرش محکوم شود هم فعالیت‌های انتخاباتی‌ خود را به صورت مجازی انجام خواهد داد. نکته اینجاست که ترامپ ۳ پرونده مفتوح دیگر هم دارد که آنها هم می‌توانند مثل یک بمب ساعتی در کارزار انتخاباتی جمهوری‌خواهان و کل روند انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 ایالات متحده عمل کنند. در مقابل باید گفت چه درباره پرونده استورمی دانیلز و چه ۳ پرونده دیگر، وکلای بانفوذ ترامپ و دادستان همچنان می‌توانند‌ درباره حکم نهایی یعنی درباره مجازات و نحوه اجرای آن مصالحه کنند. همچنین در ساختار قضایی آمریکا، رویه زمان خریدن از طریق درخواست تجدیدنظر بسیار مرسوم است و به این ترتیب تیم ترامپ می‌تواند اجرای حکم قاضی را چند ماه به تعویق اندازد. در آمریکای درگیر تفرقه و شکاف اجتماعی، دست‌کم در کوتاه‌مدت نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه محاکمه ترامپ به متحد کردن جناح‌های مختلف حزب جمهوری‌خواه کمک می‌کند. اینکه حساب ترامپ در شبکه‌ اجتماعی شخصی او (تروث سوشیال ) بلافاصله پس از صدور حکم مزبور، فراخوان عمومی برای جمع‎‌آوری کمک مالی را آغاز کرده، نشان می‌دهد تیم مشاوران او به این وضعیت به چشم یک فرصت برای بسیج حامیان نگاه می‌کند. در حالی که کاخ سفید از اظهار نظر درباره رای هیات منصفه دادگاه نیویورک خودداری کرده اما  مایک جانسون، رئیس جمهوری‌خواه خانه نمایندگان کنگره طی بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن این رای گفت: «امروز یک روز شرم‌آور در تاریخ ایالات متحده است». فرماندار جمهوری‌خواه تگزاس نیز در حمایت از ترامپ، دادگاه منهتن را دادگاه کانگورو خوانده است. گرگ ابوت گفته است حکم صادره علیه یک نامزد ریاست‌جمهوری رقیب، مشخصا اقدامی است سیاسی از سوی دولت جو بایدن برای تخریب کارزار انتخاباتی جمهوری‌خواهان. واقعیت این است که جامعه یانکی‌ها در دوران معاصر هرگز تا این حد آنتی‌اتوریته (ضدحاکمیت) نبوده و حکم اخیر به ترامپ دستاویزی برای مظلوم‌نمایی برای جلب هر چه بیشتر آرا خواهد داد. نمود آن مخالفت‌های فزاینده حامیان حزب دموکرات با ریاست‌جمهوری بایدن و کابینه فعلی کاخ سفید است. شاید به همین خاطر تارنمای آکسیوس، ترامپ را برنده وضعیت فعلی می‌داند و می‌نویسد: «این حکم در انتخابات بشدت به نفع ترامپ است، چون خود را قربانی سیستم سیاسی آمریکا نشان می‌دهد».

***

فراخوان دوباره ترامپ برای شورش؟

به نظر می‌رسد ترامپ، یک بار دیگر پس از غائله 6 ژانویه که به اشغال ساختمان کنگره ایالات‌متحده در واشنگتن توسط هواداران حزب جمهوری‌خواه انجامید، در حال فراخوان حامیان افراطی‌اش برای شورش علیه حاکمیت باشد.   او در نخستین اظهار پس از مجرم شناخته شدن توسط هیات منصفه دادگاه نیویورک، گفت: «مردم نظر نهایی را خواهند داد. این یک پرونده دروغین است. من یک مرد بی‌گناه هستم. آنچه اتفاق می‌افتد شرم‌آور است. من تا آخر مبارزه خواهم کرد. من برای مردم آمریکا مبارزه خواهم کرد. حکم واقعی در روز انتخابات آینده خواهد بود. این نبرد تمام نشده است». وی همچنین پیش از دادگاه پنجشنبه بارها  مدعی شده بود قاضی پرونده، رفیق باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین و جورج سوروس، سرمایه‌دار یهودی مشهور به اقدام برای براندازی و انقلاب‌های رنگی در کشورهای مختلف است. بعد از آنکه هیات منصفه دادگاه منهتن نیویورک دونالد ترامپ را مجرم شناخت، طرفداران او با راه‌اندازی کارزارهای تهاجمی در فضای مجازی، خواستار انقلاب و شورش مسلحانه و مجازات خشن عوامل دادگاه شدند. گزارش رویترز از نظرات ارائه شده در 3 تارنمای همسو با ترامپ شامل پلتفرم  شخصی او سوشال تروث، حاکی از آن است که برخی حامیان نامزد جمهوری‌خواهان خواستار حمله به هیأت‌منصفه دادگاه، اعدام قاضی یا جنگ داخلی آشکار و شورش مسلحانه شده‌اند. برخی حامیان ترامپ در پست‌های خود در واکنش به اظهارات او، خواستار حضور افراد مسلح در واشنگتن و اعدام همه شده‌اند! در پست‌های دیگر به طور خاص تاکید شده دموکرات‌ها باید هدف قرار بگیرند. تهدید به خشونت پس از شکست ترامپ در انتخابات 2020 که او ادعای سرقت انتخابات را مطرح کرده بود افزایش یافت که حمله مرگبار به کنگره را در پی داشت. ترامپ این بار هم محاکمه را جعلی خوانده و گفته این اقدام از سوی دولت جو بایدن، رقیب دموکرات او در انتخابات آتی انجام می‌شود تا کارزار انتخاباتی‌اش برای حضور دوباره در کاخ سفید را خراب کنند.