گروه اجتماعی: با ورود پی در پی سامانه‌های بارشی به کشور در سال جاری نه تنها کم‌بارشی‌های پاییز جبران شد، بلکه حجم بالای بارش‌ها باعث سرریز شدن تعداد زیادی از سدهای کشور شده است. طبق گزارش‌های موجود نیمی از استان‌های کشور بهار امسال بارش‌های فراتر از نرمال را تجربه کرده‌اند. بارندگی‌های نرمال و فرانرمال بهاری باعث شد حجم پرشدگی مخازن سدها نسبت به سال قبل ۵ درصد افزایش یابد و برخی استان‌ها همچون خراسان رضوی، سیستان‌وبلوچستان، یزد و هرمزگان که به دلیل کم‌بارشی در طول سال با کمبود جدی منابع آبی مواجه بودند، با وقوع بارش‌های سیل‌آسا تا حدی از تنش آبی خارج شدند. بر این اساس وضعیت بارش‌ها در سال آبی جاری نیز نسبت به سال گذشته بهتر گزارش شده است. در همین ارتباط سخنگوی صنعت آب اخیرا با اشاره به بارش‌های مناسب هفته‌های گذشته، میانگین میزان پرشدگی سدهای کشور تا ۳۰ اردیبهشت‌ را ۶۸ درصد اعلام کرد. همچنین بر اساس شبکه باران‌سنجی، مبنای وزارت نیرو، بارندگی کشور نسبت به میانگین دوره مشابه درازمدت ۳ درصد افزایش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته تا پایان اردیبهشت ۲۱ درصد افزایش نشان می‌دهد؛ بارش‌های کم‌نظیری که به گفته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از ورود کشور به وضعیت ترسالی دارد. محمدحسن نامی در گفت‌وگو با فارس، با بیان اینکه طی سال‌های آینده ایران در شرایط ترسالی قرار می‌گیرد، افزود: طبق پیش‌بینی‌ها، سال آینده میزان بارندگی بیشتری را نسبت به امسال خواهیم داشت؛ پدیده‌ای که نشان می‌دهد تغییرات پیوسته با برش‌های که از جبهه‌های رطوبتی در فضا وجود دارد در سال‌های آینده همچنان تکرار می‌شود تا طی ۲ سال آبی آینده ورود به ترسالی را داشته باشیم.

* رشد ۳ درصدی بارش‌ها نسبت به دوره بلندمدت

میزان بارش‌های از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۴ خرداد نسبت به دوره بلندمدت ۳ درصد رشد داشته و به 238.3 میلیمتر رسیده است. بارش‌های اردیبهشت و روزهای اخیر (خرداد) شاخص کلی بارندگی در کشور را ارتقا داده و سبب بهبود و رشد میزان بارش‌ها شده است. وضعیت بارشی کشور از منظر کلی مطلوب است و در مقیاس استانی بیشتر استان‌ها وضعیت بارشی مناسبی دارند. بر اساس آمار تازه منتشرشده از سوی شرکت مدیریت منابع آب، میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۴ خرداد به 238.3 میلیمتر رسیده است. میزان بارش در مقایسه با دوره بلندمدت ۵۴ ساله که 230.7 میلیمتر بارش داشته‌ایم، ۳ درصد رشد داشته است. میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری تا ۴ خرداد در مقایسه با 197.8 میلیمتر سال آبی گذشته (ابتدای مهر ۱۴۰۱ تا پایان شهریور ۱۴۰۲) ۲۱ درصد رشد نشان می‌دهد.

* رشد ۲۵ درصدی بارش‌ها

تامین آب مورد نیاز کلانشهر تهران به دلیل جمعیت بالای پایتخت همواره دغدغه مسؤولان و مردم بوده است، هرچند میزان بارش‌ها در تهران از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۴ خرداد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۵ درصدی داشته و حجم آب سدهای پنجگانه تهران تا ۵ خرداد نیز رشد ۶ درصدی را ثبت کرده است. وضعیت ذخایر آب در سدهای تهران که هفته‌های گذشته نگران‌کننده بود، با بارش‌های اخیر بهتر شده است. حجم آب موجود در سدهای پنجگانه تهران از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۵ خرداد نسبت به سال گذشته رشد ۶ درصدی داشته و میزان پرشدگی این سدها به ۳۲ درصد رسیده است. مجموع حجم آب 5 سد امیرکبیر، طالقان در غرب تهران و لار، لتیان و ماملو در شرق به ۵۹۹ میلیون مترمکعب رسیده است. بر اساس این گزارش، میزان بارش‌های تهران از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۴ خرداد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۵ درصدی را ثبت کرده است. سال آبی گذشته (ابتدای مهر ۱۴۰۱ تا آخر شهریور ۱۴۰۲) در مجموع 179.2 میلیمتر بارش در تهران رخ داد، در حالی که از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر ۱۴۰۲) تا ۴ خرداد میزان بارش‌ها در تهران به 205.9 میلیمتر رسیده است.

* بارش فراتر از نرمال در ۱۴ استان

بر اساس اعلام سازمان هواشناسی ۱۴ استان کشور بارش‌های بیشتر از نرمال دریافت کرده‌اند که در بین آنها سیستان‌وبلوچستان رتبه نخست را دارد. در حالی میانگین بارش کشور طی ۷ روز منتهی به ۸ خرداد 3.3 میلیمتر بود که میانگین بارش در بلندمدت 1.7 میلیمتر بوده است و این یعنی افزایش 98.8 درصدی میزان بارش‌ها. از سویی میانگین بارش کشور از ابتدای ماه جاری منتهی به ۸ خرداد، 4.3 میلیمتر و میانگین بلندمدت 2.1 میلیمتر بوده که نشان‌دهنده افزایش 105.1 درصدی است. همچنین میانگین بارش کشور طی فصل جاری منتهی به ۸ خرداد 94.9 میلیمتر و میانگین بارش بلندمدت 57.7 میلیمتر بوده که بیانگر افزایش 64.5 درصدی است. میانگین بارش کشور از ابتدای سال جاری منتهی به ۸ خرداد نیز 219.2 میلیمتر و میانگین بلندمدت 219.7 میلیمتر بوده که نشان از افزایش 0.3 درصدی دارد. بنا بر این گزارش، بارش استان اردبیل طی سال آبی جاری منتهی به ۸ خرداد 288.5 میلیمتر و در  بلندمدت 267.2 میلیمتر بوده است که ۸ درصد افزایش نشان می‌دهد. اصفهان نیز از جمله استان‌هایی است که بیش از میانگین نرمال، بارش دریافت کرده است. در این استان طی سال آبی جاری 169.2 میلیمتر بارش ثبت شد، این در حالی است که میانگین بارش بلندمدت آن 163.3 میلیمتر بوده است، بنابراین 3.6 درصد افزایش بارش داشته است. استان ایلام نیز 15.3 درصد از میانگین بلندمدت بارش بیشتر داشته است. طی سال آبی جاری 447.2 میلیمتر بارندگی در این استان ثبت شده و میانگین بلندمدت بارش 387.7 میلیمتر بوده است. خراسان جنوبی یکی دیگر از استان‌های پربارش کشور بوده که طی سال آبی جاری 147.6 میلیمتر بارش ثبت کرده، این در حالی است که میانگین نرمال بارش برای آن 109.4 میلیمتر است، بنابراین بارندگی در این استان 34.9 درصد افزایش یافته است. خراسان شمالی نیز در سال جاری 245.4 میلیمتر بارندگی داشته و میانگین بارش بلندمدت آن 192.4 میلیمتر بوده است، بنابراین 6.7 درصد بارش بیشتر دریافت کرده است. بارش در استان خوزستان هم 14.8 درصد افزایش یافته است. بارندگی این استان طی سال آبی جاری 394.6 میلیمتر بوده، این در حالی است که میانگین بارش آن در بلندمدت 343.8 میلیمتر ثبت شده است. سیستان‌وبلوچستان نیز در سال آبی جاری 131.4 میلیمتر بارش ثبت کرد. میانگین بارندگی بلندمدت آن 85.2 میلیمتر بوده، بنابراین بارش در این استان 54.2 درصد افزایش یافته است. استان قم نیز طی سال آبی جاری 149.2 میلیمتر بارش دریافت کرده است. بارندگی بلندمدت آن 146.6 میلیمتر بوده، بنابراین 1.8 درصد افزایش بارش داشته است. کردستان یکی دیگر از استان‌های پربارش کشور بوده است. بارندگی آن در سال آبی جاری 483.4 میلیمتر و در بلندمدت ۴۴۲ میلیمتر بوده که از افزایش 9.4 درصدی خبر می‌دهد. استان کرمانشاه هم در سال آبی جاری 545.7 میلیمتر بارش دریافت کرده، این در حالی است که میانگین بلندمدت بارش آن 463.2 میلیمتر بوده، بنابراین بارش در آن 17.8 درصد بیشتر شده است. گلستان هم بارش خوبی دریافت کرده است. بارش این استان در سال آبی جاری 410.7 میلیمتر و میانگین بلندمدت آن 388.5 میلیمتر بوده که نشان از افزایش 5.7 درصدی دارد. استان مازندران نیز 6.8 درصد بارش بیشتری ثبت کرده است. بارندگی در این استان طی سال آبی جاری 544.4 میلیمتر و در بلندمدت  509.7 میلیمتر بوده است. همدان هم با ثبت بارش 371.9 میلیمتری در سال آبی جاری، نسبت به بارش 331.4 میلیمتری بلندمدت، 12.2 درصد افزایش بارش را تجربه کرده است. یزد نیز بارش‌های بیشتری نسبت به شرایط نرمال داشته است. بارندگی در این استان طی سال آبی جاری منتهی به ۸ خرداد 116.6 میلیمتر بوده، این در حالی است که بارش نرمال در یزد 84.5 میلیمتر بوده، بنابراین بارندگی در آن 37.9 درصد افزایش یافته است.

* رگبار باران در ۱۱ استان کشور

در شرایطی که برخی استان‌ها با هوای گرم مواجهند، نیمی از استان‌های کشور تا پایان هفته شاهد رگبار باران خواهند بود. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی، پیش‌بینی  این سازمان برای روزهای آینده را اعلام کرد و گفت: در ۱۱ استان کشور بارش باران پیش‌بینی  می‌شود. صادق ضیاییان درباره شرایط جوی امروز 12 خرداد خرداد گفت: برای روز شنبه در شمال استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل رگبار باران گزارش می‌شود. وی ادامه داد: روز یکشنبه (فردا) علاوه بر این مناطق، در ارتفاعات گیلان و مازندران نیز بارش باران و وزش باد شدید پیش‌بینی می‌شود. روز یکشنبه در نوار شمالی کشور، کاهش نسبی دما رخ می‌دهد. به گفته رئیس مرکز ملی پیش‌بینی هوا، دریای خزر و خلیج ‌فارس یکشنبه مواج خواهد بود. وی درباره کیفیت هوا در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هم گفت: پیش‌بینی می‌شود دوشنبه در ارتفاعات آذربایجان شرقی و سه‌شنبه در شمال آذربایجان غربی، ارتفاعات البرز مرکزی و برخی نقاط استان‌های کردستان، زنجان، قزوین، همدان و مرکزی در ساعات بعدازظهر رگبار و رعدوبرق، وزش باد شدید موقتی و در برخی نقاط گردوخاک ایجاد شود.  ضیاییان درباره شرایط خاص منطقه زابل گفت: در 5 روز آینده در زابل، وزش باد شدید و گردوخاک پیش‌بینی  می‌شود. 

***

شرایط مناسب جغرافیایی ایران برای بارش‌ها