محمد لسانی*: چندین مرتبه انتشار کاریکاتورهای هتاکانه و موهن باعث نفرت عمومی در جهان اسلام از نشریه شارلی ابدو شده بود. قطار توهین و تخریب علیه چهره پیامبر گرامی اسلام سرعت گرفته بود و بدتر اینکه با لشکرکشی چهره‌های ضددین و افراطی، مطالبه‌هایی شکل گرفته بود که شارلی ابدو باید تقویت و تشدید شود اما یک اتفاق باعث شوکه شدن همگان شد. 17 دی‌ماه 1393، ۲ نفر به دفتر شارلی ابدو حمله کردند و 12 نفر را کشتند. در بین کشته‌ها، ۵ نفر از کاریکاتوریست‌ها و یک سهامدار شارلی ابدو هم بود. تحت تأثیر این رویداد ۲ جهان متفاوت از احساسات شکل گرفت. جهان غرب که ارزش‌های لیبرال و ادعای آزادی بیان خودش را در خطر می‌دید و جهان اسلام که از سوی غرب، مسؤول و زمینه‌ساز این رویداد، ترسیم می‌شد. دیوار قطوری بین ۲ جهان شکل گرفته بود. حتی برخی سران کشورهای اسلامی هم سریعا به بلوک غرب پیوستند و در «راهپیمایی سراسری همبستگی» که در میدان جمهوری پاریس برگزار شد، شرکت کردند تا مبادا انگشت اتهامی به سوی آنان نشانه رود. حضور رهبران نزدیک به ۴۰ کشور جهان باعث شد سکوت سنگینی علیه اندیشه اسلامی در فضای بین‌المللی شکل بگیرد. دایره‌المعارف ویکی پدیا که در دسترس کاربران اینترنت است هنوز که هنوز است، انگیزه اجرای عملیات را «تروریسم اسلامی» نام نهاده و اندیشه اسلامی را در پیدایش آن سهیم دانسته است. در این میان اما ابتکار آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی در نگارش نامه به جوانان اروپا و آمریکای شمالی یک روزنه بین ۲ جهان غرب و اسلام بود که سعی داشت دیوار قطور نفرت و عدم تفاهم را حداقل برای جوانان غربی، کمتر و کوتاه‌تر کند و یک پل برای دیدن واقعیت‌ها باشد. رهبر انقلاب در ۳ نامه‌ای که در این یک دهه برای جوانان غربی نوشته‌اند، مجموعا ۴ دلیل برای همکلامی با آنان ذکر کرده‌اند که نشان می‌دهد مخاطب‌شناسی ایشان برای به ثمر رسیدن مطالبه و خواست‌شان، کاملا آگاهانه است. ۴ دلیل اصلی برای انتخاب جوانان غربی که در این ۳ نامه ذکر شده است؛ عبارتند از:

1- زنده‌تر بودن حس حقیقت‌جویی در قلب جوانان

2- آینده‌ساز بودن آنان

3- توانایی خاص جوانان برای یافتن راه‌های نو برای ساخت آینده

4- وجدان بیدار آنها در دفاع از کودکان و زنان مظلوم غزه

* نگاهی کوتاه به نامه اول

مخاطب: جوانان

هدف نگارش: دفاعی/ دفاع از اسلام و معارف دین الهی

رویکرد: تقابل با سیاه‌نمایی از اسلام در رسانه‌ها و سیاست‌های غرب

راهکار: لزوم شناخت مستقیم، بی‌واسطه و بدون پیشداوری از اسلام

نامه دوم؛ تعمیق ارتباط با جوانان غرب

انعکاس این نامه بین جوانان غرب با فعالیت‌های داوطلبانه‌ای که هم در فضای میدانی و هم رسانه‌های اجتماعی انجام شد، فراتر از تصور بود. نیاز بود برای تعمیق این ارتباط، متنی تبیینی و روان برای ذهن‌های پرسشگر و جست‌وجوگر فراهم شود. نامه دوم، 10 ماه بعد نشان داد خط ارتباط با جوانان غربی هم مستمر و هم اقناعی و استدلالی است. 

* نگاهی کوتاه به نامه دوم

مخاطب: جوانان

هدف نگارش: تبیینی/ تبیین ریشه خشونت در سیاست و اندیشه غرب

رویکرد: یکسان دانستن تروریسم در فرانسه و تروریسم در عراق، لبنان، سوریه و فلسطین به عنوان درد مشترک

راهکار: لزوم تعامل صحیح و شرافتمندانه با جهان اسلام 

نامه سوم؛ نمای یک جبهه نوظهور از جوانان غربی

حضور هزاران استاد و دانشجو در کف دانشگاه‌ها و پردیس‌های دانشگاهی آمریکا و اروپا برای دفاع از فلسطین و ضدیت علیه صهیونیسم نشان داد آینده‌سازان و حقیقت‌طلبان به واقع از میان نسل نورس و جدید هستند و انتخاب این مخاطب از سوی رهبر ایران، کاملا آگاهانه و با شناخت بوده است. رویکرد رهبری در نامه سوم برخلاف ۲ نامه قبلی کاملا هجومی و فاتحانه است. 

* نگاهی کوتاه به نامه سوم

مخاطب: جوانان

هدف نگارش: هجومی/ اعلام تشکیل جبهه جدید مقاومت از دانشجویان آمریکایی

رویکرد: اعلام همدلی و همبستگی با جنبش اجتماعی دانشجویان آمریکا 

پیشنهاد: آشنایی با قرآن

آنچه مشخص است اینکه امید و انگیزه‌ای که رهبر انقلاب در نامه سوم به خوانندگان و مخاطبان این نامه می‌دهد با توجه به افزایش قدرت و توان جبهه مقاومت، بیدار شدن وجدان‌های آگاه و تغییر آرایش و وضعیت منطقه غرب آسیا به طرز قابل توجهی بالا است به نحوی که نوید ورق خوردن برگ جدیدی از تاریخ را می‌دهد.

پژوهشگر و کنشگر فرهنگ و ارتباطات *