گروه فرهنگ و هنر: 13 خرداد سالروز تولد هنرمندی است که وی را به عنوان یکی از بی‌ادعاترین هنرمندان هنرهای نمایشی می‌شناسند. تهیه‌کننده و بازیگری که بدون حاشیه بیش از 6 دهه در تئاتر و تلویزیون به کار خود ادامه داد و به قول خودش در نهایت مرگش در سکوت بود.

 اسماعیل شنگله کارگردان، بازیگر، تهیه‌کننده، مدرس و مترجمی بود که هسته اولیه تئاتر مدرن ایران را در کنار بزرگانی چون استاد علی نصیریان و داوود رشیدی تشکیل داد؛ گروهی از هنرمندان متعهد از دل جامعه‌ای زحمتکش که علاوه بر شور و اشتیاق به کار، با هنر تئاتر کلاسیک غرب نیز آشنایی داشتند. تلفیق این آشنایی با فرهنگ شرقی فضایی جذاب و نو را در هنر کشور پدید آورد که مبتنی بر رعایت فرهنگ اخلاقی، بعدها تله‌تئاترها و تلویزیون را نیز تحت تاثیر خود قرار داد. وی متولد سیزدهمین روز سومین ماه بهار سال 1315 در تهران بود و در کوچه آبشار خیابان ری بزرگ شد. شنگله در کودکی پدر خود را از دست داد و مادرش او را بزرگ کرد. پس از دوره متوسطه وارد مرکز هنری - آموزشی شد که در زمینه تصنیف، آواز و بازیگری فعال بود. این مرکز «جامعه هنری باربد» نام داشت؛ جایی که توسط استاد «اسماعیل مهرتاش» موسیقیدان و نمایشنامه‌نویس برجسته کشورمان و از فارغ‌التحصیلان دارالفنون بنیان نهاده شد. مرکزی که آموزه‌هایش بر پایه اصالت و استعداد بود و بزرگانی همچون علی نصیریان، رشید اصلانی، ملوک ضرابی، لرتا، محمد منتشری و... با آن همکاری داشته‌اند. جامعه باربد محلی بود که آغاز به کار فعالیت‌های هنری اسماعیل شنگله به صورت جدی از آنجا شروع شد و وی تا سال 1332 در جامعه باربد فعالیت کرد.

علاقه به تحصیل آکادمیک علاوه بر کسب تجربه در صحنه تئاتر، او را بر آن داشت تا در سال 1335 به هنرستان هنرپیشگی برود ولی جهت استقلال بیشتر در زندگی‌اش تصمیم گرفت در بانک ملی نیز استخدام و مشغول کار شود. چندی نگذشت که فهمید این کار با روحیه‌اش سازگاری ندارد و تصمیم گرفت برای تعمیق در کار مورد علاقه‌اش بازیگری، از کارمندی صرف‌نظر کند.

اسماعیل شنگله پس از انقلاب یکی دیگر از توانایی‌هایش را نیز به نحو شایسته‌ای به کار گرفت: تهیه‌کنندگی. قابلیتی که منشأ بسیاری از آثار به یادماندنی شد. دوره‌ای را نیز درباره کار در تلویزیون در انگلستان گذراند که به علت مسائل سیاسی بین ایران و انگلستان ناتمام ماند.

«ماه پنهان است» کار فاخری بود به کارگردانی خسرو شایسته براساس رمانی از جان اشتاین بک، نویسنده شهیر آمریکایی که پخشش از شبکه یک صداوسیما بازتاب مثبتی در بین اهالی هنر داشت. شنگله همراه با مجموعه‌ای از بازیگران بنام تئاتر، تلویزیون و سینما همچون رضا بابک، جمیله شیخی، جمشید لایق، احمد آقالو، علیرضا مجلل، فهیمه راستکار، شاپور شهیدی، آتش تقی‌پور، رضا رویگری، حسین محب اهری، غلامرضا طباطبایی، آتیلا پسیانی و ناصر هاشمی در این اثر نقش‌آفرینی کرد. داستان این تله‌تئاتر درباره شهری کوچک در کشور بلژیک است که توسط آلمان نازی اشغال شده است و مردم با هدایت شهردارشان بر دشمن غلبه می‌کنند اما در نهایت شهردار و تعدادی از مبارزان اعدام می‌شوند.

شنگله سال 1363 تصمیم گرفت علاوه بر کارگردانی، تهیه‌کنندگی تله‌تئاتر «پاتلن وکیل» را برعهده گیرد و در کار «دست بالای دست» ساخته سال 1364 بازیگر - کارگردان بود.

سال 1365 سال پرزحمتی برای شنگله بود؛ جایی که وی ۳ کار مختلف را در ۳ سطح متفاوت انجام داد. ابتدا در تله‌تئاتر «شیلی» فقط کارگردان بود ولی در «نهضت‌های آزادیبخش» علاوه بر کارگردانی، تهیه‌کنندگی را نیز بر عهده داشت که در ۸ قسمت پخش شد. در مجموعه ماندگار «مدرس» به کارگردانی هوشنگ توکلی، کار تهیه را برعهده داشت که زندگی آیت‌الله شهید سیدحسن مدرس از عضویت در مجلس شورای ملی تا شهادت را روایت می‌کرد. این کار بازیگرانی همچون فرخ نعمتی، خسرو شکیبایی، کاظم بلوچی، سیروس گرجستانی و... را گرد هم آورده بود. پس از مجموعه آوای فاخته در سال 1373 اسماعیل شنگله تا سال 1393 در نزدیک به 30 کار تلویزیونی عمدتا به عنوان بازیگر و در رده‌های بعدی به عنوان کارگردان و تهیه‌کننده فعالیت کرد. یکی از ویژگی‌های شنگله آن بود که آثار وی همگی ارزش‌های خاص خود را داشتند و وی به هیچ عنوان زیر بار کارهای بی‌ارزش و فاقد محتوا نمی‌رفت. رعنا (داوود میرباقری -67)، عطر گل یاس (1369) و آوای فاخته (1373) هر ۲ اثر مرحوم بهمن زرین‌پور از جمله آثار به یادماندنی و خاطره‌ساز اسماعیل شنگله هستند. وی در حوزه سینما نیز گزیده ‌کار بود و در فیلم‌هایی همچون سام و نرگس (ایرج قادری - 1379)، سگ‌کشی (بهرام بیضایی -1379)، پارتی (سامان مقدم-1379)، آبی (حمید لبخنده-1379)، بانوی کوچک (مهدی صباغ‌زاده-1380)، گاهی به آسمان نگاه کن (کمال تبریزی-1381) و عروسک فرنگی (فرهاد صبا-1384) بازی کرد.

وی  سال1357 با بانو لاله پورغدیری ازدواج کرد و ۳ فرزند به نام‌های لیلا، رعنا و رامین میراث‌دار هنر معنوی وی شدند. شنگله تسلط زیادی به ابزار کار در تلویزیون داشت؛ از نور و دوربین گرفته تا صدا و دکور. او بخوبی فرق نمایشنامه‌نویسی برای صحنه تئاتر تا نمایشنامه‌نویسی برای تله‌تئاتر را می‌دانست و عاشق هر ۲ کار کارگردانی و بازیگری بود اما اعتقاد داشت یک بازیگر هر نقشی را نباید قبول کند. وی علاوه بر ترجمه در دانشگاه هنرهای دراماتیک و هنرهای زیبا تدریس می‌کرد و عضو شورای عالی نمایش تلویزیون بود. شنگله از تواناترین هنرمندان تاریخ هنرهای نمایشی کشور است که ۶ دهه در هر ۳ مدیوم تئاتر، سینما و تلویزیون در سطح بالایی فعالیت داشت؛ هنرمندی که اخلاق سرلوحه کار و زندگی‌اش بود و بدون حاشیه، متواضع، مهربان، دانا و حرفه‌ای گذران عمر کرد. وی هنر ایران‌زمین را 25 تیر 1401 به نسل پس از خود سپرد.