پرونده فساد در فوتبال ایران این بار قرار نیست به مرور زمان به دست فراموشی سپرده شود. اگرچه پیش از این پروندهای در این سطح و حجم نداشتیم اما اگر مواردی هم بود سعی میکردند به واسطه برخی ملاحظات، بدون سر و صدا پرونده را مختومه کنند. یک دهه قبل آخرین مرتبه پرونده محسن قهرمانی به واسطه افشاگریهای علی دایی مطرح شد که بعد از یک سال محرومیت این داور پرحاشیه برای مدت کوتاهی به داوری بازگشت و سپس از صحنه فوتبال ایران محو شد.
اما این بار قضیه متفاوت است. نهادهای امنیتی و قضایی تمام قد به داستان ورود کردهاند و گویا ابعاد رشوه خیلی فراتر از آن چیزی است که گفته میشود. بر اساس آخرین اتفاقات رخ داده در پرونده فساد اخیر، بعد از مس رفسنجان، رسیدگی به تخلفات ۳ باشگاه صنعتی لیگ برتری در دستور کار قرار دارد. ماجرای پرونده فساد در فوتبال با توجه به اتفاقات رخداده در باشگاه مس رفسنجان در سالهای 1399 و 1400 با شکایت شرکت ملی صنایع مس آغاز شد اما پیشرفت تحقیقات موجب ورود ۳ باشگاه صنعتی دیگر به پرونده شده و بر همین اساس انتظار میرود بزودی ابعاد تازهای از این پرونده روشن شود. بر این اساس، بررسی موضوع فساد در فوتبال دیگر محدود به شهر رفسنجان و استان کرمان و محدوده سال 1400 نخواهد بود و عوامل متخلف در برخی دیگر از استانهای کشور در سالهای بعد نیز وارد روند تحقیقات خواهند شد. انتظار میرود با جدیت قوه قضائیه و نهادهای مربوط ادامه روند بررسی موضوع، موجب دعوت از برخی عوامل مرتبط با تخلفات سالهای اخیر و محرومیت طولانیمدت متخلفان بویژه مسؤولان وقت ۳ باشگاه صنعتی شود. پرونده مس رفسنجان مربوط به سالی است که این تیم از لیگ دسته اول به لیگ برتر صعود کرد. بر این اساس نام ۳ فرد مسؤول در فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ به عنوان متهم به چشم میخورد. پرونده این موضوع همچنان در حال بررسی است.
* افشاریان بازداشت شد
مهمترین خبری که روز گذشته درباره این پرونده مخابره شد، به رئیس سابق کمیته داوران مربوط میشد. خبرگزاری تسنیم در این مورد خبر زندانی شدن خداداد افشاریان را اعلام کرد. در این مورد تسنیم نوشت: «خداداد افشاریان رئیس پیشین کمیته داوران فدراسیون فوتبال که نامش در پرونده فساد در این رشته به عنوان متهم به چشم میخورد بازداشت و روانه زندان شد»؛ تحقیقات جدی درباره 2 متهم دیگر این پرونده یعنی سهیل مهدی، رئیس پیشین کمیته مسابقات سازمان لیگ و فریبرز محمودزاده مسؤول وقت لیگ دسته اول همچنان ادامه دارد. برای دیگر متهم این پرونده که فردی رسانهای است نیز قرار بازداشت صادر شد اما وی با قرار وثیقه میلیاردی آزاد شده است.
* قصه تخلف بزرگ کجا فاش شد؟
گفته میشود در جریان بررسی اسناد مالی باشگاه مس رفسنجان، سند مربوط به خرید تعداد قابل توجهی سکه طلا کشف شده که این موضوع حساسیت مراجع ذیصلاح را به دنبال داشت. به همین علت موضوع با حساسیت فراوان دنبال میشود که پس از احضار مدیر باشگاه کاشف به عمل میآید این حجم از سکه طلا برای مصارف مرتبط با تیم خریداری نشده بلکه هدف از خرید سکهها چیز دیگری بوده است. با انجام تحقیقات گسترده و اعتراف آقای مدیرعامل پای نفرات دیگر هم به این ماجرا باز میشود که بر اساس اعلام رسانههای خبری نام چند مدیر از داخل فدراسیون فوتبال، چند فرد رسانهای و یک مربی لیگ برتری به میان آمد.
* آغاز موج برکناریها در فدراسیون فوتبال
پس از چند هفته گمانهزنی و اخبار پراکنده درباره پیامدهای پرونده قضایی مس رفسنجان، در نهایت فدراسیون فوتبال هم مجبور به واکنش شد و به صورت رسمی 2 مدیر خود را برکنار کرد. بنا بر اعلام فدراسیون فوتبال، سهیل مهدی، مسؤول مسابقات سازمان لیگ و خداداد افشاریان، رئیس کمیته داوران تا پایان رسیدگی به این پرونده از سمتهای خود برکنار شدند. فدراسیون فوتبال طی حکمی فعلا دانیال مرادی را به عنوان سرپرست موقت کمیته داوران معرفی کرده و امیرحسین روشنک هم به عنوان مسؤول مسابقات لیگ برتر انتخاب شده است. در این بین حتی پای AFC هم به این پرونده باز شده و کنفدراسیون فوتبال آسیا در نامهای خطاب به فدراسیون فوتبال خواستار توضیح درباره این پرونده شده است. در نهایت دیروز خبر بازداشت خداداد افشاریان در چند خبرگزاری منتشر شد تا مشخص شود این پرونده قرار است به صورت جدی بررسی شود که اتفاق مثبتی برای فوتبال ایران است.
***
احتمال سقوط مس به دسته دوم
صدور حکم کمیته انضباطی برای جنجالیترین پرونده فساد در فوتبال باشگاهی ایران میتواند سرنوشت تیمهای حاضر در فصل آینده لیگ برتر را نیز تغییر دهد. رقابتهای لیگ برتر فوتبال کشور در فصل بیستوسوم در حالی به پایان رسید که پرسپولیس به قهرمانی این دوره از مسابقات دست یافت. همچنین پیکان تهران و صنعت نفت آبادان با قرار گرفتن در رتبههای ۱۵ و ۱۶ به لیگ دسته اول سقوط کردند تا کار خود را در لیگ آزادگان ادامه دهند. با این حال مهمترین اتفاق مربوط به بازشدن دوباره پرونده فساد در فوتبال مربوط به فعالیتهای باشگاه مس رفسنجان در فصل ۱۴۰۱-۱۴۰۰ است که با ورود مراجع قضایی همراه بود تا مهدی تاج رئیس فدراسیون نیز چارهای جز کنار گذاشتن خداداد افشاریان رئیس کمیته داوران، همچنین سهیل مهدی مسؤول کمیته مسابقات سازمان لیگ نداشته باشد؛ موضوعی که به مراجع بینالمللی فوتبالی همچون AFC نیز کشید تا آنها خواستار آن شدند در جریان روند رسیدگی به پروندهای که شامل ارتشا و دستکاری در قراردادهاست قرار گیرند. همین موضوع باعث ورود جدی کمیتههای انضباطی و اخلاق فدراسیون فوتبال شده است تا آنها پیگیر ماجرا شوند تا جایی که احتمال کنار گذاشتن مس رفسنجان از لیگ برتر و حکم به سقوط این تیم به لیگ دسته دوم مطرح است. پروندهای که با دستور مهدی تاج قید فوریت خورده است تا قبل از شروع رقابتهای فصل آینده لیگ برتر مورد بررسی و تعیین حکم انضباطی قرار بگیرد. در صورتی که باشگاه مس رفسنجان به لیگهای رده پایینتر با حکم کمیته انضباطی سقوط کند ابهام بزرگی در آییننامه رقابتهای سازمان لیگ وجود دارد. در چنین مواردی هیأترئیسه سازمان لیگ درباره نحوه انتخاب تیم جایگزین به جای تیمی که حکم انضباطی گرفته است، تصمیمگیری میکند؛ موضوعی که احتمال بازگشت یکی از 2 تیم سقوط کرده در جدول لیگ برتر فصل بیستوسوم یعنی پیکان تهران و صنعت نفت آبادان را مطرح میکند که طبق پیگیریها احتمال میرود تیم رده پانزدهم یعنی پیکان در لیگ برتر باقی بماند و مس همراه با صنعت نفت آبادان به رقابتهای لیگ در سطوح پایینتر سقوط کنند. با این حال هیأترئیسه سازمان لیگ فوتبال قصد دارد در نشست پیش روی خود این موضوع را در دستور کار قرار دهد و هرگونه احتمالی را بررسی کند تا با قوت گرفتن حکم کمیته انضباطی مبنی بر سقوط مس رفسنجان به دلیل فساد مالی، تیم جایگزین را انتخاب کند.