در روزهای پایانی هفته گذشته مسعود پزشکیان، نامزد جریان چپ سیاسی در میزگرد اقتصادی صداوسیما که میتوان آن را تخصصیترین برنامه رسانه ملی در حوزه اقتصاد در ایام انتخابات دانست، حاضر شد. حسین عبدهتبریزی و احمد میدری او را در این برنامه همراهی میکردند.
همراهان پزشکیان با توجه به سوابقی که از آنها وجود دارد، در وهله اول باعث بهت و حیرت فعالان مجازی شدند، دلیل آن هم این است که همواره میدری به عنوان کارشناس و فعال حامی دخالت دولت در اقتصاد و عبده به عنوان مخالف سرسخت دخالت و حتی حمایت دولتی شناخته میشوند.
مسعود پزشکیان در این برنامه با اشاره به شاخصهای اقتصادی کشور گفت: استناد من در آنچه عرض میکنم بانک مرکزی، مرکز مدیریت بدهیهای دولت وزارت اقتصاد و همچنین سازمان برنامه و بودجه و مرکز آمار کشور است؛ بدهی دولت به بانک مرکزی از آغاز سال ۱۴۰۰ تا بهمن از ۱۱۵ همت (هزار میلیارد تومان) به ۳۰۲ همت رسیده است، یعنی ما ۱۸۷ همت افزایش داریم؛ همچنین بدهی دولت به بانکها از همان سال از ۴۱۶ همت به ۸۱۹ یعنی نزدیک به ۲ برابر رسیده است. انتشار اوراق مالی نیز طی این سالها ۷۵۲ همت یعنی ۲ برابر آنچه در شهریور ۱۴۰۰ وجود داشته، بوده است.
وی به نرخ تورم بیش از ۴۰ درصد در سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ اشاره کرد و با اعلام تورم برخی اقلام پروتئینی گفت: تورم گوشت قرمز و سفید امسال 79.2 درصد و گوشت ماکیان ۸۰ درصد و ماهی ۶۳ درصد بوده است؛ از سوی دیگر رشد اقتصادی کشور در گروه کشاورزی منفی 2.2 درصد، گروه صنایع و معادن بدون نفت منفی نیم درصد و استخراج نفت و گاز طبیعی ۲۰ درصد بوده است.
پزشکیان گفت: وضعیت جامعه به گونهای است که کارمندان نمیتوانند راحت زندگی کنند و بازنشستگان گرفتارند و قدرت خرید ندارند و دیگر نمیتوانند با پولی که میگیرند به خاطر تورمی که ایجاد شده به صورت روزمره زندگی خود را تامین کنند.
وضعیت ارز ترجیحی مبحث دیگری بود که پزشکیان یادآور شد و ادامه داد: استناد گزارش رئیس کل بانک مرکزی در ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ این بوده که ۲۰ میلیارد دلار ارز به قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شده و ۵۰ میلیارد دلار ارز به نرخ زیر ۴۰ هزار تومان توزیع شده است که معنای این حرف آن است نزدیک به ۶۰۰ الی هزار هزار میلیارد تومان پول به عدهای رانت دادهایم.
نامزد انتخابات ریاستجمهوری اظهار کرد: اقتصاددان نیستم و کارشناسان باید نظر بدهند. قرار نبود اینگونه شویم و تورم، گرانی و مشکلات کمر مردم را خرد کند. امروز با تصورات و پیشنهادات غیرعلمی به جایی نمیرسیم.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود از دلیل عدم تحقق اهداف برنامههای توسعه قبل سخن گفت و افزود: ما مقرراتی را برای ورود و خروج کالاها در گمرکات وضع میکنیم اما همچنان با معطلی در گمرکات مواجهیم، سازمان امور مالیاتی خودش کمر تولیدکننده را میشکند و وزارت صنعت و معدن با بخشنامههای هر روزه تولیدکننده را بلاتکلیف نگه میدارد و ثباتی وجود ندارد و آیندهای نامعلوم پیش روی تولیدکنندگان است و با مشکلات داخلی و مقررات و قوانین خلقالساعه مواجهیم.
وی حوزه صنعت دیجیتال را دارای ظرفیتهای قابل توجه دانست و ادامه داد: اقتصاد دیجیتال میتواند در شرایط تحریم راهگشا باشد؛ سهم هسته اقتصاد دیجیتال از GDP حدود 4.5 درصد است اما در اروپا این رقم تا ۶ است و سهم این حوزه در اروپا ۱۰ درصد و در کشور ما ۲ درصد است.
پزشکیان افزود: اقتصاد دیجیتال میتواند در شرایط تحریم راهگشا باشد؛ در صورتی که سرمایهگذار خارجی را وارد کشور کنیم میتوان جلوی فشارهای موجود را گرفت.
***
لزوم حضور مؤثر ایران در ائتلافهای بینالمللی
مصطفی پورمحمدی اولویت خود را شفافیت اقتصادی بیان کرد و بر ادامه مسیر دیپلماسی و حضور ایران در پیمانهای بینالمللی تأکید کرد. پورمحمدی، نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاستجمهوری در یک میزگرد تلویزیونی، مشکلات امروز اقتصاد را ناشی از تحریمها، مانعتراشیها و سنگاندازیهای دشمنان دانست و گفت: امروز دیپلماسی ما باید به طور مشخص برنامهریزی کند تا موانع را از سر راه ملت ایران بردارد. نباید اجازه دهیم دشمنان سرنوشت ما را تعیین و تهدید کنند. نباید بگذاریم دشمنان شاخصهای اقتصادی ما را تعیین و مشخص کنند با چه کسانی دادوستد داشته باشیم. ما توان خود را داریم و باید بتوانیم از ابزارهای خود بخوبی استفاده کنیم. وی بر لزوم حضور موثر جمهوری اسلامی ایران در ائتلافهای بینالمللی از جمله بریکس، شانگهای، اوراسیا و D۸ (۸ کشور اسلامی) تاکید کرد و گفت: حضور در این عرصهها قابلیتهای خوبی برای تامین منافع ملی به ما میدهد. بیشتر نظرات پورمحمدی در رابطه با موضوعات اقتصادی متکی به شفافیت اقتصادی است. وی شفافیت را در راستای همخوانی بسترهای فناوری و تکنولوژی با دادههای اقتصادی میداند و معتقد است راه مبارزه با فساد از مسیر شفافیت میگذرد و نظرات مشخصی در رابطه با موضوع تورم و رشد اقتصادی تا امروز از سوی وی مطرح نشده است.
***
سوقدادن نقدینگی به ساخت مسکن
علیرضا زاکانی دیگر نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در برنامه «با مردم» مسأله قطعی و در اولویت خود را فرهنگ دانست اما گفت امروز اقتصاد فوریت دارد و باید مشکلات کشور را حل کرد، زیرا این دو با یکدیگر همسنخ هستند.
* انتقاد از گران کردن پایتخت و حاشیهنشین کردن مردم
وی با بیان این مطلب که موضوع مسکن، موضوعی حیاتی است، ایده دولت قبل را در گران کردن پایتخت مورد انتقاد قرار داد و گفت: در دولت قبل این ایده مطرح بود که تهران را باید آنقدر گران کرد که مردم از شهر بروند تا بتوان ترافیک و آلودگی را حل کرد و این ایده را به دستورالعمل تبدیل کردند و موفق شدند اما مردم از تهران نرفتند و به حاشیههای شهر رانده شدند و در سختی قرار گرفتند، از طرفی کشور هم خودش را با تهران تنظیم کرد و گران شد و کل مردم آسیب دیدند.
نامزد ریاستجمهوری با بیان اینکه ظلم است بیش از ۵۵ درصد سبد خانوار مردم معطوف به حوزه مسکن شود، ادامه داد: کاری که ما با دولت آقای رئیسی انجام دادیم این بود که میشود این گره زندگی مردم را باز کرد تا دیگر مسکن برای هیچکس یک رویای غیرقابل دست یافتن نباشد و مرد خانه در مقابل خانواده شرمنده نشود.
* لزوم سوق دادن نقدینگیها به سمت ساخت مسکن
تحقق شعار سال موضوع دیگری بود که زاکانی به آن اشاره کرد و گفت: در همه شهرهای کشور زلزله یک مخاطره طبیعی است که نمیتوان از آن فرار کرد اما میتوان طوری آن را مدیریت کرد که اگر اتفاق افتاد جان مردم به خطر نیفتد. جان مردم عزیز است و در این باره لازم است دولت تدبیر کند. چیزی به نام پلاکهای ناپایدار و بافتهای فرسوده داریم و برای ایمنیبخشی نیاز به نوسازی است. با دادن مشوقها مردم خودشان شروع به ساخت میکنند و مشکل بافتهای فرسوده و ناپایدار و مسکن را حل میکنند. نقدینگی سرگردان کشور هم به بخش مسکن سوق پیدا میکند و جهش تولید با مشارکت مردم که شعار امسال است، عملیاتی میشود.
زاکانی در عین حال مقوله معیشت مردم را یادآور شد و گفت: باید امکانات موجود به سمت بهبود معیشت مردم سوق یابد.
* ۸۰۰۰ همت نقدینگی سرگردان در کشور
وی از وجود ۸۰۰۰ همت (8هزار میلیارد تومان) نقدینگی سرگردان در کشور خبر داد و در پاسخ به این پرسش که نقدینگی جامعه چطور میتواند به فرصت تبدیل شود؟ گفت: ۸۰۰۰ همت نقدینگی سرگردان در کشور است که باید به شکلی آن را مدیریت کرد که به فرصت تبدیل و به دنبال آن مساله اشتغال، تولید، خانواده و ازدواج حل شود. اعتقاد وی این است که مردم باید در همه حوزهها حضور داشته باشند و در حوزههای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، آموزشی، تعاونی و دیگر حوزهها، کشور باید به نفع مردم قوی شود و دولت فضا را باید برای حضور مردم در عرصههای تولیدی، اقتصادی و تعاونی باز کند.