برخلاف جلیلی، پزشکیان درباره موضوع مسکن موضع و برنامه مشخصی ندارد اما با توجه به حضور 2 وزیر اسبق مسکن، آخوندی و عبدالعلیزاده در ستاد انتخابات او به نظر میرسد نگاه تیم مسعود پزشکیان به بخش مسکن پرهیز از مداخله دولت و مسکنسازی است.
در دور دوم انتخابات، پزشکیان و جلیلی در شرایطی رقابت برای ریاستجمهوری چهاردهم را ادامه میدهند که موضوع مسکن به یکی از 2 دغدغه مهم مردم در کنار بحث تورم تبدیل شده است.
از برنامههای مسکنی جلیلی که به طور تلویحی میگوید قصد دارد مسیر دولت شهید رئیسی را در طرح نهضت ملی مسکن ادامه دهد میتوان به رفع انحصار زمین، تأمین ۳۳۰ هزار هکتار زمین و ساخت سالانه یک میلیون مسکن اشاره کرد.
پزشکیان اما برنامه قابلتوجهی برای حوزه مسکن ارائه نکرده اما شاید بتوان دیدگاه افراد نزدیک به او مثل عباس آخوندی و علی عبدالعلیزاده را که پیش از این سابقه وزارت مسکن را در کارنامه دارند به پزشکیان تعمیم داد. آخوندی در دولت روحانی مسکن مهر را مزخرف و اقتصاد برانداز دانست و به همین دلیل فقط به تکمیل طرحهای نیمهتمام مسکن مهر دولت احمدینژاد پرداخت و پروژه جدیدی تعریف نکرد.
عباس آخوندی که بین سالهای ۹۲ تا ۹۷ وزیر راه و شهرسازی بود، در روز پایانی مسؤولیتش که با استعفا همراه شد - در ۱۹ آبان ۹۷ - به دروغ اعلام کرد بیش از 1.5 برابر دولت احمدینژاد، مسکن ساخته و یک میلیون واحد مسکن مهر را تکمیل کرده است. سال ۹۷ که او مسؤولیت را واگذار کرد ۳۷۶ هزار واحد مسکونی در شهرهای کشور احداث شد.
علی عبدالعلیزاده نیز که هماکنون ریاست ستاد انتخابات مسعود پزشکیان را بر عهده دارد، وزیر مسکن دولت خاتمی بین سالهای ۷۶ تا ۸۴ بود. استانداری آذربایجان شرقی و نمایندگی مجلس در دورههای دوم و سوم از دیگر مسؤولیتهای عبدالعلیزاده است. سال ۱۳۸۳ که سال پایانی مسؤولیت عبدالعلیزاده در وزارت مسکن بود ۳۱۵ هزار واحد مسکونی ساخته شد.
تجربه دولتهای یازدهم و دوازدهم نشان داده انفعال دولت در ساخت مسکن به بهانه واگذاری آن به بخش خصوصی نهتنها کمکی به هدف کلان کشور در تولید یک میلیون واحد مسکونی نمیکند، بلکه میتواند به تشدید افزایش قیمت مسکن بینجامد. طی 8 سال دولت روحانی بین سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ قیمت مسکن در تهران حدود ۶۵۰ درصد رشد کرد و از 3.9 میلیون تومان در هر متر مربع به ۳۰ میلیون تومان رسید.
گفتنی است پس از شروع به کار دولت حسن روحانی و عدم تعریف پروژه جدید برای طرح مسکن مهر توسط عباس آخوندی به یکباره احداث مسکن از ۷۷۰ هزار واحد در سال به ۳۶۶ هزار واحد رسید و تقریباً معادل دوره عبدالعلیزاده شد. البته از سال ۱۳۹۷ با آغاز طرح اقدام ملی مسکن در دولت روحانی، ساخت و ساز بهبود یافت و سال ۱۳۹۹ تعداد ۴۹۰ هزار واحد مسکونی احداث شد.
با تحویل دولت به شهید سیدابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۰ رویکرد ورود دولت به ساخت مسکن در قالب طرح نهضت ملی مسکن دنبال شد، اگر چه با عدم همراهی نظام بانکی، این هدف آنطور که باید و شاید محقق نشد. ساخت ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد آغاز شد و البته همزمان با اجرای این برنامه، پرداخت وام ودیعه مسکن به مستأجران، تعیین سقف مجاز اجارهبها، ساماندهی مشاوران املاک، راهاندازی سامانه املاک و اسکان و معرفی واحدهای خالی برای اعمال مالیات در دستور کار دولت شهید رئیسی قرار گرفت که البته جلیلی هم روز گذشته در پیامی به مردم قول داد این طرح با جدیت و بر اساس قانون دنبال خواهد شد.
با این اوصاف تقریباً میتوان نگاه تیم مسعود پزشکیان به بخش مسکن را پرهیز از مداخله دولت و دیدگاه سعید جلیلی را مداخله دولت دانست. صرفنظر از مشکلاتی که دولت سیزدهم در بخش مالی با آن مواجه بود، دیدگاه مداخله دولت که در دولت احمدینژاد تجربه شد به رشد قابل توجه ساختوساز انجامید.
تجربه 2 دهه گذشته نشان میدهد نوسانات ارزی عامل اصلی رشد قیمت مسکن در ۲۰ سال اخیر بوده است اما با وجود اثرگذاری بالای این متغیر، دولتها بر اساس اصل ۳۱ قانون اساسی باید نیاز متقاضیان واقعی به مسکن را پاسخ دهند.