گروه اجتماعی: زنگ خطر شیوع بیماری «تب دنگی» با علائم استخوان درد و تب بالای 40 درجه در حالی در کشور به صدا درآمده است که کارشناسان حوزه بهداشت در پی مثبت شدن آزمایش ابتلای 63 نفر از هموطنان‌مان به این بیماری، نسبت به احتمال اپیدمی آن در کشور هشدار داده‌اند. در این بیماری ویروسی که بر اثر گزش پشه‌ای به نام آئدس، فرد به آن دچار می‌شود، خطر مرگ یک تا 2 درصد است. بیماری تب دنگی با تغییرات آب و هوایی ظاهر می‌شود و مسافرت به کشورهای همسایه نیز می‌تواند به گسترش آن دامن بزند. از این رو همه افراد جامعه بویژه ساکنان مناطق شمالی و جنوبی کشور در معرض چنین بیماری‌ای قرار دارند، زیرا پشه ناقل این بیماری معمولا در محل آب‌های راکد تخمگذاری کرده و فعالیت بیشتری دارد.

یکی از مهم‌ترین علائم این بیماری تب شدید است، به همین علت به این بیماری تب استخوان‌شکن هم می‌گویند. این بیماری بیشتر در مناطق گرمسیر و استوایی دیده می‌شود اما انتقال پشه آئدس به کشورهای دیگر باعث گسترش این بیماری به بیش از ۱۱۰ کشور دنیا از جمله در اروپا شده است. تب، سردرد، کمردرد، درد در پشت چشم، جوش و حساسیت‌های پوستی و در مواردی خونریزی به خصوص از لثه از جمله علائم اصلی این بیماری است. به گفته پزشکان، بیماری تب دنگی درمان اختصاصی ندارد ولی علائم آن تا حدود ۲ هفته بعد از گزش پشه آئدس در صورتی که ناقل ویروس این بیماری باشد، در فرد بروز می‌کند، البته در بیش از ۸۰ درصد موارد علائم بسیار خفیف و در مواردی بدون علامت است. میزان مرگ‌ومیر این بیماری نیز حدود 2 تا 2.5 درصد است، با این وجود گسترش این بیماری از طریق تخمگذاری پشه آئدس می‌تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد و در مواردی مرگ‌آور باشد. بنابراین مهم‌ترین راه برای کنترل این بیماری جلوگیری از تخمگذاری پشه آئدس است؛ پشه‌ای که در آب‌های کوچک راکد مثل ظرف گلدان‌ها یا در داخل تایر کهنه خودروها نیز تخمگذاری می‌کند و در شرایط سخت نیز تخم این پشه زنده می‌ماند. در این باره معاون درمان وزیر بهداشت با اشاره به وضعیت بیماری تب دنگی در کشور گفت: از ۲۰۰ نفری که با علائم شدید استخوان درد و تب بالای ۴۰ درجه به مراکز درمانی مراجعه کردند، آزمایش ۶۳ نفر مثبت شده و هنوز جواب آزمایش برخی نیامده است.

سعید کریمی با بیان اینکه ۳۰ درصد افرادی که با علائم تب استخوان‌شکن به مراکز درمانی مراجعه کردند، دارای بیماری تب دنگی بودند، گفت: عمده این افراد مسافرنی بودند که از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس آمدند؛ اگر افرادی مسافرتی به دوبی یا سایر شهرهای امارات داشته‌اند، حتما مراقبت کنند. اغلب افراد مبتلا کسانی هستند که به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بویژه امارات متحده عربی سفر کرده‌اند. وی با اعلام اینکه یک درصد موارد ابتلا به تب دنگی منجر به فوت می‌شود، افزود: تب بالای ۴۰ درجه و استخوان‌درد شدید، از علائم این بیماری است و ۳۰ درصد افرادی که با علائم استخوان درد شدید و تب بالا به مراکز درمانی مراجعه کردند، دارای بیماری تب دنگی بودند.

معاون درمان وزارت بهداشت ادامه داد: حداکثر ۵ روز پس از اینکه پشه آلوده افراد را مورد گزش قرار دهد، علائمی چون افت فشار خون، ضعف و بی‌حالی بروز می‌کند و در صورت حاد بودن منجر به خون‌ریزی و حتی بستری می‌شود.

کریمی با توصیه به مردم درباره جمع‌آوری آب‌های راکد اطراف محل سکونت گفت: درمان این بیماری عمدتا علامتی است، یعنی با کاهش تب و دادن مایعات سعی می‌شود بیماری کنترل شود. کارشناس اداره کنترل بیماری‌های منتقله توسط ناقلان وزارت بهداشت نیز با اشاره به اهمیت کنترل پشه آئدس به منظور مقابله با بیماری تب دنگی گفته است: یکی از مهم‌ترین علائم این بیماری تب شدید و مهم‌ترین راه برای کنترل این بیماری، جلوگیری از تخمگذاری پشه آئدس است.

اولیایی با اشاره به گونه‌های پشه آئدس اظهار کرد: برخی گونه‌های پشه آئدس «مهاجم» و برخی «غیرمهاجم» هستند. پشه آئدس مهاجم، بومی ایران نیست و از سایر مناطق به کشور وارد شده، همچنین برخی گونه‌های غیرمهاجم و بی‌خطر نیز در تمام نقاط کشور وجود دارند. وی با بیان اینکه پشه آئدس می‌تواند بیماری‌های مختلفی را منتقل کند، خاطرنشان کرد: «تب دنگی»، «بیماری چیکونگونیا»، «زیکا» و «تب زرد» بیماری‌هایی هستند که پشه آئدس به انسان منتقل می‌کند.

کارشناس اداره کنترل بیماری‌های منتقله توسط ناقلان وزارت بهداشت اضافه کرد: علائم شدید شامل علائم سرماخوردگی، تب ناگهانی، بدن درد و استخوان درد شدید جزو علائم بیماری تب دنگی است. همچنین علائمی مانند گلودرد و درد پشت حدقه چشم هم وجود دارد که یک علامت مهم به حساب می‌آید و کادر درمان را در مسیر تشخیص تب دنگی قرار می‌دهد.

اولیایی با بیان اینکه گروه‌های حساس در معرض خطر بیشتری قرار دارند گفت: احتمال بیماری تب دنگی در افرادی که به مناطق آلوده سفر کرده‌اند، بیشتر است. علائمی چون تب و خونریزی از لثه و استخوان درد در این افراد اهمیت دارد. 

همچنین رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: هر فرد ممکن است بر اثر نیش پشه آلوده، به این بیماری دچار شود اما افرادی که در گروه‌های حساس هستند، از جمله بیماران زمینه‌ای و دارای ضعف سیستم ایمنی و بیماران قلبی حساس‌تر هستند و باید بیشتر از آنها مراقبت شود. شهنام عرشی تصریح کرد: نوبت اول ابتلا به این بیماری خفیف‌تر است اما در موارد ابتلای مجدد، بیماری مهلک‌تری ایجاد می‌کند که خطر جانی دارد. وی به افرادی که به مناطق آلوده به تب دنگی مسافرت می‌کنند، توصیه کرد از داروهای دور‌کننده پشه و اسپری‌های دارویی استفاده کنند و در طلوع و غروب آفتاب که گزش پشه زیاد است، در مکان‌های آلوده قرار نگیرند و خود را در معرض هوای آزاد قرار ندهند.

عرشی ادامه داد: این پشه در مکان‌های مرطوب بویژه ظرف آب تخم‌ریزی می‌کند و باید از نظر بهداشتی نیز افراد تلاش کنند محیط خود را از مکان‌های مورد نظر تکثیر پشه آئدس پاکسازی کنند. فوق تخصص نقص ایمنی در پیوند و استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی گفت: بیماری تب دنگ بیماری‌ای است که می‌تواند در صورت شیوع خطرآفرین شود و سلامت جامعه را تهدید کند، حال از آنجا که عامل انتقال این بیماری، پشه آئدس است، بنابراین مبارزه با چنین حشره‌ای با اشکال مختلف از سوی وزارت بهداشت ضروری است.

* خطر تب دنگی برای کودکان و سالمندان

دکتر پیام طبرسی در گفت‌وگو با «وطن امروز»، با بیان اینکه این نوع پشه معمولا در چاه‌های مرطوب و آب‌های راکد تکثیر شده و فعالیت می‌کند، افزود: توصیه می‌شود کسانی که می‌خواهند به مناطق شمالی و جنوبی کشور سفر کنند، نسبت به خودمراقبتی برای جلوگیری از گزش این نوع پشه کوشا باشند و در صورت امکان سفر نکنند. وی اضافه کرد: پوشیدن لباس‌های آستین‌دار، جوراب و دستکش در مکان‌های رشد و فعالیت این نوع پشه ضروری است، مثلا افرادی که به پارک‌ها و جنگل‌ها می‌روند حتما باید به این موضوع توجه کنند و برای ممانعت از گزش آن حتما از توری پشه‌بند یا مواد دافع این نوع پشه استفاده کنند. طبرسی تصریح کرد: افراد مبتلا به بیماری تب دنگی تا 95 درصد خود به خود و پس از چند روز بهبود می‌یابند اما برای 5 درصد مبتلایان می‌تواند خطر مرگ در پی داشته باشد با این وجود باید گفت همه افراد جامعه در معرض این بیماری خطرناک قرار دارند. وی تاکید کرد: بیماری تب دنگی برای بچه‌های کوچک و افراد مسن خطر بیشتری دارد، بنابراین کودکان خردسال و افراد مسن بویژه کسانی که سطح ایمنی پایینی دارند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.