گروه فرهنگ و هنر: مستند پرتره «آشنای ناآشنا» روایتی متفاوت از زندگی و سلوک علمی استاد حسین انصاریان است که قسمت اول آن روز پنجشنبه روی آنتن شبکه 4 سیما رفت. این مستند، بیست‌و‌یکمین فیلم از مجموعه مستندهای «آیینه عمر» است که به کوشش گروه فرهنگ و اندیشه شبکه 4 سیما به تهیه‌کنندگی صدرا صدوقی و کارگردانی محراب محمدزاده از قاب شبکه 4 تلویزیون طی 4 قسمت پخش خواهد شد. در این فیلم چهره‌هایی چون احمد واعظی، محمد اسفندیاری، محمدعلی مهدوی‌راد، منوچهر صدوقی‌سها، محمد انصاریان، امیر انصاریان و سیدضیاءالدین پورمحمودیان درباره جایگاه و اهمیت استاد انصاریان در سپهر حکمی، عرفانی و قرآن‌پژوهی در ایران و جهان اسلام سخن گفته‌اند.

محراب محمدزاده، کارگردان مستند «آشنای ناآشنا؛‌پرتره استاد حسین انصاریان» در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره این اثر گفت: تاریخ شفاهی فرآیندی است که به مفهوم و درک تاریخی مردم برای شناخت گذشته کمک می‌کند و راهی برای درک بهتر تاریخ و فهم انتقادی از معنای آن است و عموم مردم را برای آفریدن تاریخ‌شان درگیر می‌کند. بنده پیش از این هم دغدغه جدی در عرصه تاریخ شفاهی ایران داشته‌ام و از آنجا که تاریخ شفاهی فرآیندی چند‌وجهی است، این فرصت در مجموعه مستند «آیینه عمر» برای بنده پیش آمد تا در 23 قسمت به عنوان مجری طرح و در 4 قسمت به عنوان کارگردان به دنبال تصویر کردن گفتارهایی آگاهانه درباره گذشته و حال باشم. 

وی تصریح کرد: اطلاعات، خاطرات و اندیشه‌های شخصی و جمعی بخش اصلی این مجموعه مستند را در بر می‌گیرد. تولید این اثر که نزدیک به ۲ سال به طول انجامید، براساس داده‌های پژوهشی انجام شده و اقدامی است برای درگیرکردن تمام افراد جامعه در ساختن تاریخ خودشان و درک صحیح از گذشته و آینده‌ای که در عرصه اندیشه و تفکر در پیش دارند.

محمدزاده با بیان اینکه مجموعه مستند «آیینه عمر» تلاشی صادقانه برای ارائه تصویری تازه و متفاوت از مفاخر ایران است، گفت: در 27 قسمت این مجموعه تلاش کردیم با توجه به شرایط زمان‌گذاری هر سوژه و ظرفیت‌های مالی خیلی دقیق و موشکافانه و با حضور جمعی از افراد نزدیک به هر سوژه روایتگر این اساتید بزرگ باشیم تا کاری در خور و ماندگار باقی بماند.

همچنین کارگردان این فیلم با اشاره به سلوک علمی حسین انصاریان گفت: استاد حسین انصاریان بر اساس احساس تکلیف و نیاز جامعه، رسالت خود را بر دفاع از دین و ارزش‌هاى مکتب در جایگاه وعظ و خطابه ترسیم کرد؛ از این رو همواره مورد تشویق مراجع تقلید و بزرگان دین قرار گرفت و هرگز در محافل پژوهشى و آموزشى به معرفى خود و آثار گوناگون قلمی‌اش نپرداخت.

او اضافه کرد: استاد انصاریان مباحث حکمت را از محضر اساتید بزرگ معقول و فلسفه آموخت. او مباحث ابتدایی فلسفه و مباحث معقول را در محضر آیت‌الله مهدی الهی‌قمشه‌ای و سپس مباحث تخصصی فلسفه و حکمت را از محضر اساتید بزرگی چون آیت‌الله انصاری‌شیرازی و آیت‌الله سیدضیاءالدین اشکوری فراگرفت.

محمدزاده اظهار کرد: استاد انصاریان مباحث عرفان نظری را نیز از محضر آیات علی‌محمد بروجردی و سیدهادی میلانی فراگرفت. وی پس از مهاجرت از شهر مقدس قم به تهران، سلسله مباحث معقول را در بحث‌های مشترکی با مرحوم علامه محمدتقی جعفری پیگیری کرد. 

کارگردان فیلم «آشنای ناآشنا» تصریح کرد: ثمره سال‌ها درس و بحث استاد انصاریان در حوزه قم در اجازه‌نامه‌هاى علمى و روایى از محضر بزرگانى چون آیات عظام میلانى، ملا‌على معصومى‌همدانى، سیداحمد خوانسارى، امام خمینى، گلپایگانى، مرعشى‌نجفى،  فاضل‌لنکرانى و میرزا خلیل‌کمره‌اى خود را نشان مى‌دهد. وی تاکید کرد: به اعتراف بسیارى از آگاهان در حوزه‌هاى مختلف علمى، دینى و اجتماعى، یکى از شخصیت‌هایى که طی نیم قرن اخیر با بیان و قلم خود در تربیت نسل فعلى کشور عزیزمان سهم بسزایى داشته، استاد حسین انصاریان است.

محمدزاده در پایان گفت: در این فیلم تلاش کرده‌ایم در کنار توجه به خدمات استاد انصاریان در عرصه تبلیغ و خطابه، به مدد روایت شیرین و شنیدنی ایشان و گفتارهای جمعی از استادان برجسته حوزه و دانشگاه، نگاه دقیق و جامعی به میراث مکتوب استاد انصاریان که دربردارنده فهرست بلندبالایی از تألیفات حکمی، عرفانی، تفسیری و ترجمه متون مهم اسلامی - شیعی است، داشته باشیم. 

«آیینه عمر» کاری از گروه فرهنگ و اندیشه شبکه 4 سیماست که در قالب آن، زندگی، سلوک علمی و فرهنگی و میراث پژوهشی ۲۶ چهره نامدار حوزه علوم انسانی، فرهنگ و هنر ایران به تصویر کشیده شده است.

مجموعه مستند «آیینه عمر» پنجشنبه‌ها ساعت ۱۹ پخش و جمعه‌ها ساعت ۱۲:۳۰ تکرار می‌شود.