بشار عوض، مرد جوان 34 ساله اهل اردوگاه جبالیا، در تلاش برای به چالش کشیدن سیاست قحطی تحمیل شده توسط اشغالگران، پس از نابودی بیشتر زمین‌های کشاورزی در شمال غزه، شروع به کاشت برخی محصولات از قبیل گوجه فرنگی، خیار و بادمجان در پشت‌ بام خانه خود کرد. عوض به این منظور بسترهایی را برای کشاورزی آماده کرد و روی پشت‌بام خانه‌اش گذاشت و بذر سبزیجاتی را که از مارس گذشته در اختیار داشت در این بستر‌ها کاشت. این جوان در گفت‌وگو با الاخبار گفت: «پس از چندین ماه مراقبت از نهال، توانستم نخستین برداشت گوجه فرنگی، بادمجان و خیار را از باغچه خانگی‌ام داشته باشم و مایحتاج خانواده‌ام را در این باره با گلخانه خانگی خود فراهم آورم. وی اشاره می‌کند که تجربه زراعت شخصی در بین فلسطینیان به سرعت گسترش یافته است و از این رو آنها شروع به ذخیره بذر برخی سبزیجات کردند تا آنها را روی پشت بام خانه‌های خود یا در فضاهای خالی بین خانه‌های ویران‌شده‌شان بکارند.

رژیم اشغالگر سیاست قحطی را به صورت عمدی، علیه ساکنان شمال نوار غزه تحمیل می‌کند و در نتیجه اعمال سیاست قحطی توسط رژیم، سبزیجات  در این منطقه به سختی یافت می‌شود و خانواده‌ها مجبورند یک گوجه را به تعداد اعضای خود تقسیم کنند اما درباره جنوب نوار غزه، اسرائیل اجازه ورود محصولات کشاورزی را تنها در مقادیر کم می‌دهد که این کار  باعث می‌شود این محصولات کشاورزی با قیمت‌های بسیار بالا به آوارگانی که اتفاقا بیکار هم هستند فروخته شود. این امر مفیدالمقاید را که در چادری در غرب شهر دیرالبلح زندگی می‌کند، مجبور کرد از زمین خالی‌ای که مساحت آن بین چادرش و چادر کناری آن است که از چند متر بیشتر تجاوز نمی‌کند، برای کشاورزی بهره‌برداری کند. المقاید در گفت‌وگو با الاخبار گفت: بازارهای جنوب دارای مواد غذایی متنوعی هستند اما گرانند، به همین خاطر من به دنبال زراعت خصوصی رفتم. وی ادامه می‌دهد: «من جعفری، شاهی و گشنیز می‌کارم که دائما برای تهیه غذا به آن نیاز دارم و گاه آنها را با سبزیجات دیگری که همسایگانم جلوی چادرشان می‌رویانند مبادله می‌کنم».

در واقع کشاورزی در نوار غزه برای صدها هزار نفر از ساکنان آن که به عنوان منبع اصلی غذا و درآمد به آن وابسته هستند، شریان حیاتی به شمار می‌رود، چرا که سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی این منطقه در سال 2022 به گزارش اداره مرکزی آمار فلسطین به حدود 11 درصد رسید. زمین‌های کشاورزی نیز 151 کیلومتر مربع از غزه را تشکیل می‌دهد که معادل 41 درصد مساحت آن است. با این حال، رژیم اشغالگر در جنگ جاری خود در نوار غزه، از تخریب زیرساخت‌های کشاورزی به عنوان سلاحی برای حمله به منابع حیات فلسطینیان استفاده کرد که بر اساس گزارش منتشر شده توسط مرکز اروپایی‌- مدیترانه‌ای حقوق بشر، نیروهای اسرائیلی بیش از 75 درصد از زمین‌های کشاورزی را تخریب کرده‌اند و این در حالی است که مناطق مستعد کشاورزی باقیمانده بسیار محدود‌ند، زیرا اکثر آنها در منطقه ماواسی در غرب خان‌یونس در جنوب نوار غزه واقع هستند که این روزها به پناهگاه صدها هزار آواره تبدیل شده‌اند. سابق بر این نیز سازمان جهانی بهداشت هشدار داده بود بسیاری از ساکنان نوار غزه در معرض «سطح فاجعه‌بار گرسنگی و شرایط شبیه به قحطی» هستند.

* دور زدن سیاست قحطی توسط فلسطینیان با احیای سنتی قدیمی

استواری مردم غزه و دور زدن سیاست قحطی توسط آنان، از طریق کشاورزی خانگی، شگفتی تکان‌دهنده‌ای برای اسرائیل بود که انتظار داشت این سیاست منجر به آواره شدن تعداد بیشتری از ساکنان شمال غزه به جنوب آن شود. از این رو ارتش اشغالگر تصمیم گرفت با جلوگیری کامل از ورود گازهای پخت و پز به شمال و سهمیه‌بندی دسترسی آوارگان جنوب غزه به آن، با پدیده کشاورزی خانگی مقابله کند. در نتیجه، این اقدامات فلسطینی‌ها را برای پخت محصولات کشاورزی خود مجبور به انتخاب‌های دشوار، از جمله ریشه زدن و قطع درختان کهنسال کرد. محمد عبدالکریم، جوان 32 ساله، اهل شهر دیرالبلح در مرکز نوار غزه، در همین راستا مجبور به قطع درخت اکالیپتوسی شد که پدربزرگش 60 سال پیش در مقابل خانه آنها کاشته بود. مرد جوان در گفت‌وگو با الاخبار با بیان اینکه قیمت هر کیلو هیزم 5 شکل، معادل یک دلار و نیم افزایش یافته در حالی که قیمت آن قبل از جنگ تنها یک شکل معادل 0.36 دلار بود، گفت: این درخت برای ما سایه ایجاد می‌کرد، بنابراین من و خانواده‌ام ساعت‌های طولانی زیر آن می‌نشستیم و گپ می‌زدیم اما متأسفانه مجبور شدیم برای تهیه هیزم برای پخت غذا، آن را قطع کنیم. بنابراین، فلسطینیان برای پخت غذای خود به جایگزین‌های اجاق گاز، مثل تنور تابون که با استفاده از خاک رس ساخته می‌شود و برای روشن کردن آتش به چوب متکی است، رو آوردند. زنی سالخورده به نام سعدیه البوحیسی اهل دیرالبلح، روزانه حدود 10 تنور تابون می‌سازد و به مهاجران فلسطینی می‌فروشد. البوحیسی می‌گوید: «فقدان گاز برای پخت و پز، سنت استفاده از اجاق‌های تابون را احیا کرده است» و توضیح می‌دهد که این اجاق‌ها کمک زیادی به رفع مشکل قطع گاز کرده  اما در عین حال توجه مردم به قطع درختان کهنسال را نیز برای به دست آوردن هیزم، افزایش داده است.  اما نکته حائز اهمیت درباره رویکرد فلسطینیان این است که می‌توان اشکال مختلف مقاومت و استواری را در جای جای زندگی این عزیزمردمان مشاهده کرد. کسانی که نقشه‌های دقیق و مهندسی شده توسط رژیم صهیونیستی و سیاست‌های اعمال شده از جانب آنان را دور می‌زنند و از هر روزنه‌ای برای بقا و مبارزه استفاده می‌کنند.