گروه فرهنگ و هنر: نشست خبری نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان روز گذشته در سرای اهل قلم برگزار شد. در این آیین علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، محمد حمزه‌زاده دبیر علمی جشنواره و حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب حضور داشتند.

در ابتدای این نشست مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به بخش‌های مختلفی که پیش از این از جایزه کتاب سال جدا شده‌اند، توضیح داد: پیش از این سابقه داشته که رشته‌هایی از جایزه کتاب منفک شده‌اند؛ از جمله جشنواره بین‌الملل شعر فجر و بعد از آن جایزه جلال آل‌احمد که از کتاب سال جدا شد و به شکل تخصصی‌تر به حوزه داستان پرداخت.

علی رمضانی درباره تاثیرگذاری این جشنواره بر مخاطبان حوزه کودک و نوجوان بیان کرد: امیدوارم با برپایی این جشنواره حوزه ادبیات کودک و نوجوان بیشتر مورد توجه خانواده‌ها قرار بگیرد، همان‌طور که در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شاهد حضور کتاب کودک و نوجوان در صدر جدول ریالی و تعدادی کتاب کودک بودیم.

او با اعلام اینکه در حوزه کودک و نوجوان هنوز فقر و ضعف وجود دارد، ادامه داد: در این حوزه بیشتر کتاب‌های ترجمه و آثار حوزه بزرگسال مورد توجه قرار می‌گیرد که امید است با فعالیت این جشنواره به حوزه ادبیات کودک و نوجوان توجه بیشتری شود.

رمضانی افزود: در جشنواره بخشی به نام ارائه توضیح‌های آمار کتاب کودک و نوجوان خواهیم داشت. در این بخش آمار کتاب و نشر حوزه کتاب کودک و نوجوان در طول ۳۱ سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. این اطلاعات طی روزهای آینده در اختیار همگان قرار خواهد گرفت. اختتامیه این جشنواره چهارشنبه ۱۷ مرداد با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار خواهد شد.

به گفته او، جشنواره‌ها و جوایز با فضایی که مخاطبان آن ایجاد می‌کنند، می‌توانند ماندگار شوند. باید توجه داشت این جایزه موازی جوایز دیگر نیست و امکان کنار گذاشته شدن آن به این دلیل کم است.

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران درباره فعالیت بخش بین‌الملل جشنواره کتاب کودک توضیح داد: در حوزه بین‌الملل، بیشتر کتاب‌هایی که حق مالکیت فکری آنها تبادل می‌شود، کتاب‌های کودک و نوجوان است اما اقدامات در عرضه، ارائه و معرفی باید کامل شود. برای مثال می‌تواند فلوشیپ کودکان (فلوشیپ یک برنامه حمایتی توسط نمایشگاه‌های کتاب برای ناشران، نویسندگان، تصویرگران و... است تا با هزینه مسؤولان برگزاری نمایشگاه در آن رویداد شرکت کنند) برگزار و حق مالکیت فکری آثاری که در ایران ترجمه می‌شوند، به شکل جدی‌تر پیگیری شود.

او ادامه داد: در جشنواره آثاری به انتخاب نوجوانان انتخاب خواهد شد. در این بخش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اتحادیه انجمن‌های دانش‌آموزان و کانون پرورش فکری جوانان فعال را معرفی کردند و آنها نامزهای داوران را خواندند و انتخاب کردند. در اختتامیه به ۳ کتابی که توسط جوانان انتخاب شدند، پرداخته خواهد شد.

رمضانی درباره مبلغ جایزه این جشنواره بیان کرد: جایزه این جشنواره معادل برگزیدگان کتاب سال است؛ یعنی برای برگزیدگان ۳۰۰ میلیون تومان، برای شایستگان تقدیر ۱۰۰ میلیون تومان و برای آثاری که توسط جوانان تولید شده است، مبلغی کمتر از شایستگان تقدیر در نظر گرفته شده است. در این جشنواره از چهره‌های فعال در حوزه کودک و نوجوان هم تقدیر خواهد شد.

او همچنین با اشاره به بازسازی سرای اهل قلم خانه کتاب، ادامه داد: چند تابلو گنجینه هنری اعلایی که در خانه کتاب وجود داشت و نسخه اصل خطاطی است، در راهرو نصب شده است. خانه کتاب و ادبیات ایران میراث‌دار موسسه نمایشگاه است که مدتی میزبان نمایشگاه قرآن بود.

در ادامه این نشست دبیر علمی نخستین جشنواره بین‌المللی و ملی کتاب کودک و نوجوان با اشاره به اینکه در جایزه کتاب سال همواره توجه لازم به کتاب کودک نمی‌شد، گفت: این مساله رفع شد و به این بخش شخصیت مستقل داده شد.

محمد حمزه‌زاده درباره چرایی برگزاری این جشنواره گفت: بیرون از سایر جشنواره‌هایی که در همه حوزه‌ها برگزار می‌شود، می‌خواهم درباره جایزه حوزه کودک صحبت کنم. جوایز در دنیا مقصد نیستند، بلکه تابلوهای راهنمایی هستند که در مسیر برای نشان دادن راه نصب می‌شوند. باید ببینید چقدر از این تابلوها کم داریم تا ویژگی‌های قابل تحسین کتاب‌ها را نشان دهند. این جایزه باید مستقل می‌شد، توسعه می‌یافت و باید تنوع هم پیدا کند، یعنی سایر بخش‌ها و حوزه‌ها هم در آن تاثیر داشته باشند.

او با اعلام اینکه در حوزه ادبیات کودک وضعیت ویژه‌ای وجود دارد، افزود: بعد از انقلاب فرهنگی - اسلامی و جوان شدن جمعیت، با جامعه جوان چند میلیونی مواجه بودیم و نیاز داشتیم برای کودکان و نوجوانان کتاب تولید و با آنها صحبت شود. امیدوارم جایزه ادامه داشته باشد و بخش بین‌الملل آن یک سال در میان برگزار خواهد شد.

حمزه‌زاده با اشاره به اینکه زبان کودکی زبان بین‌المللی است، گفت: اگر در دوره‌های بعدی بخش بین‌الملل فعال شود، می‌توانیم ایده‌ها را به فرامرزها بفرستیم تا در نتیجه آن بازاری شکل بگیرد که نیازهای نشر کتاب کودک را پوشش دهد، همچنین باید در زمینه واردات توجه کنیم. نویسندگان ایرانی ادبیات کودک هیچ کم از نویسندگان سایر کشورها ندارند.

دبیر علمی نخستین جشنواره بین‌المللی و ملی کتاب کودک و نوجوان با طرح این سوال که چطور می‌توان گفت جایزه جریان‌ساز است؟ افزود: جوایز ظرفیت، ارزش و توانایی خود را از هیات برگزار‌کننده می‌گیرند، سعی کردیم این جایزه را به شکلی برگزار کنیم که هیات داوران آن موجب ارتقای جایزه شوند.

به گفته او، همه جشنواره‌های مهم برای جلوگیری از آنکه سیاسی شوند، توسط فعالان آن حوزه داوری می‌شوند. حسن این جایزه این است افرادی که ممکن است آثارشان بدرخشد، نمی‌توانند در هیات داوران قرار بگیرند.

حمزه‌زاده با اشاره به نقش ناشر در ارائه کتاب بیان کرد: مشکل بسیاری از آثار، به دلیل انتخاب ناشران شکل گرفته بود. برخی ناشران قطع یا قلم مناسبی برای کتاب انتخاب نکرده بودند، در نتیجه کتاب از دایره نامزدها حذف شد.