تصمیم هوشمندانه جنبش مقاومت اسلامی فلسطین برای انتخاب یحیی سنوار، فرمانده میدان غزه به عنوان رهبر حماس، صهیونیست‌ها و حامیان غربی‌شان را غافلگیر کرده است. 

این انتخاب وجوه متعددی دارد ولی بارز‌ترین‌شان قدرت‌نمایی خود حماس و معرفی کردن غزه به عنوان سنگر اصلی کل مقاومت فلسطین در برابر اشغالگران است. این درست همان نکته‌ای بود که سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی‌ای که چند ساعت جلوتر از اعلام رهبری سنوار انجام داد، به آن اشاره کرد. برگزیدن رهبری که نماد تسخیر‌ناپذیر بودن و تسلیم‌ناپذیر بودن غزه است و خود حضورا در خط مقدم مقابله با تجاوز وحشیانه اسرائیل به فلسطینیان قرار دارد، یعنی مساله موجودیت فلسطین که مساله کل محور مقاومت است،  مقدم بر هر مساله دیگری بوده و دیپلماسی، تقدم خود را از دست می‌دهد. این به نوعی منعکس‌کننده سرخوردگی‌ها پس از ترور شهید هنیه در میان سیاستمداران کشورهای عربی نیز است که متوجه شدند امکان مذاکره واقعی در موقعیت برابر با صهیونیست‌ها وجود ندارد. مثال آن دیدگاهی بود که هفته گذشته در بهت پس از ترور رئیس دفتر سیاسی حماس توسط محمد بن‌ عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر قطر مطرح شد. وی گفت این ترور ماهیت مذاکرات صلح غزه در دوحه را زیر سوال برد. خشم تمام طیف‌های سیاسی اسرائیلی و گیجی دولت‌ها و رسانه‌های غربی از این انتخاب، بخوبی قدرت‌نمایی حماس با این انتخاب را نشان می‌دهد. در حقیقت این جنبش نه تنها بعد از شهادت اسماعیل هنیه سردرگم نشده، بلکه منسجم‌تر و هدفمندتر هم شده است. 

اسطوره‌ای که 10 ماه است مقاومت جانانه از اعماق زمین در مقابل جنایت‌های ارتش کودک‌کش و حامیان غربی‌اش را رهبری می‌کند، واقعا شایستگی رهبری کل تشکیلات زمینی حماس را هم دارد؛ مردی که باید او را  قهرمان جهان عرب خواند. فراموش نکنیم همین 4 ماه پیش، بنری بزرگ از پرتره سنوار در مرکز تل‌آویو آویخته شد که او را قهرمان جهان عرب و پیروز دودستگی صهیونیست‌ها توصیف می‌کرد. 

انتخاب وی به رهبری مقاومت فلسطین مثل این است که بازوبند کاپیتانی به بازوی ستاره محبوب تیم بسته شود. این به منزله تایید عواطف مثبت جهان عرب نسبت به این اسطوره زنده بود و تا حد زیادی دست دولت‌های عربی را - از ترس واکنش‌های اجتماعی - در ادامه مسیر سازشگری با صهیونیست‌ها می‌بندد. 

* شکست سیاست ترور اسرائیل

برگزیدن سنوار به رهبری حماس پیامی کوبنده خطاب به صهیونیست‌ها بود، چرا که حذف این اسطوره مقاومت غزه، خود یکی از اهداف اولیه جنگ‌افروزی‌شان علیه غزه بود اما نه‌تنها تاکنون موفق به چنین کاری نشده‌اند، بلکه حالا برای ترور سنوار با سد حقوق بین‌المللی و افکار عمومی جهانی نیز مواجهند، چراکه ابوابراهیم حالا رهبر یک تشکیلات رسمی فلسطینی است. جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، عصر سه‌شنبه در بیانیه‌ای درباره جایگزینی رهبر به شهادت رسیده خود آورد: «ما در این لحظه تاریخی ضمن گرامیداشت یاد شهید اسماعیل هنیه رحمه‌الله که در مسیر جهادی خود نمونه بارزی از یک رهبر شجاع، دانا و منعطف بود، یقین داریم برادر یحیی سنوار و دیگر برادرانش در جنبش حماس راه او و رهبران سابق جنبش را ادامه خواهند داد و میراث جهادی و مبارزاتی آنان را تا آزادسازی این سرزمین و تحقق حق بازگشت حفظ خواهند کرد. رحمت بر شهدای سرافراز ما، شفای عاجل برای مجروحان، گشایش و فرج نزدیک برای اسرای قهرمان فلسطین و پیروزی از آن ملت بزرگ و مقاومت قهرمان فلسطین است».

پس از آن اسامه حمدان، یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های سیاسی حماس که سال‌ها نقش سفیر و مسؤولیت بخش روابط بین‌الملل این جنبش را داشت، درباره روند انتخاب رهبر جدید به الجزیره گفت: «انتخاب یحیی سنوار برای این پست با اجماع صورت گرفته و هیچ مخالفی در این باره وجود نداشت. این موضوع نشان می‌دهد حماس از ماهیت صحنه آگاهی داشته و مذاکره توسط رهبری مدیریت می‌شود و سنوار همیشه در صحنه حضور دارد. اینکه ما سنوار را به فوریت انتخاب کردیم، نشان‌دهنده پویایی حماس است. تیمی که در زمان مدیریت هنیه مذاکرات را دنبال می‌کرد، در زمان حضور سنوار نیز این روند را دنبال می‌کند. دانش دقیق سنوار از اشغالگران می‌تواند باعث تقویت مواضع ما در مرحله بعدی مذاکرات شود».

استقبال سایر شخصیت‌های سیاسی حماس از رهبری سنوار هم جالب توجه است. تا چند ساعت پیش از بیانیه جنبش، بازار گمانه‌زنی‌ها درباره اینکه چه کسی جانشین هنیه خواهد شد داغ بود و گزینه‌های متعددی، از خالد مشعل، رئیس پیشین دفتر سیاسی تا موسی ابومرزوق، معاون فعلی این دفتر در دوحه مطرح شدند. حتی برخی منابع فلسطینی احتمال رهبری خلیل الحیه، قائم مقام سنوار در پست ریاست حماس در غزه را مطرح کردند. با این حال در نهایت غیر قابل پیش‌بینی و البته درست‌ترین گزینه انتخاب شد و با استقبال همان گزینه‌های محتمل نیز مواجه شد تا هر گونه امید رژیم صهیونیستی برای ایجاد انشقاق و شکاف در سازمان مقاومت اسلامی فلسطین ناامید شود. در بیانیه‌ای که حزب‌الله لبنان برای تبریک انتخاب یحیی سنوار به رهبری سیاسی حماس صادر کرد نیز می‌توان نشانه رضایت سایر بخش‌های مقاومت از این موضوع را دید. 

این بیانیه چنین نشان می‌دهد که گویی نفس ارتقای سنوار به رهبری حماس معادل شکست سیاست اسرائیلی ترور رهبران حماس است. مقاومت لبنان، رهبر مقاومت فلسطین را واجد سابقه بلندبالا در مقابله با دشمن صهیونیست و دارای شهرت خوب در میان محور مقاومت توصیف  می‌کند. این شاید  یکی از عالی‌ترین توصیف‌هایی باشد که در سال‌های اخیر، 2 بال شیعه و سنی جبهه مقاومت از یکدیگر انجام داده‌اند. در پایان این بیانیه آمده است: «انتخاب سنوار پیامی روشن و قدرتمند به دشمن صهیونیست و آمریکا به عنوان حامی اصلی این رژیم ارسال کرد که جنبش حماس در تصمیم خود راسخ و متحد است».

* از ابو العبد تا ابو ابراهیم

یحیی ابراهیم سنوار، مشهور به ابو ابراهیم همچون ابو العبد یا اسماعیل هنیه، در دوران نوجوانی و جوانی خود مدت‌ها با شیخ احمد یاسین در یک ارتباط معنوی عمیق بوده و از افرادی بوده که به طور کامل مورد وثوق رهبری بود که بر روی ویلچر و با شرایط سخت جسمی، یکی از توانمندترین سازمان‌های مقاومت جهان را ایجاد کرد و موجی از مبارزان جوان فلسطینی را پرورش داد که هر کدام از آنها به رهبری توانمند تبدیل شدند. سنوار فرزند خان‌یونس است و مانند بسیاری دیگر از مبارزان فلسطینی، در تبعید و آوارگی به دنیا آمده و عملا از دوران کودکی، ظلم و جنایات صهیونیست‌ها را به صورت عینی درک کرده است. این زندانی قدیمی و مبارز جانباز و خستگی‌ناپذیر، پایبندی به آرمان و مبارزه و تداوم سازماندهی در خفا را به استراتژی مستحکمی مبدل و در طول سالیان گذشته نیز حماس را به یک سازمان قدرتمند تبدیل کرد. سنوار سال ۱۹۸۹ میلادی  از سوی یک دادگاه اسرائیلی به 4 بار زندان ابد به علاوه ۲۵ سال زندان محکوم شد اما در نهایت بعد از ۲3 سال حبس، سال ۲۰۱۱ در مبادله زندانیان آزاد شد. 

ابوابراهیم عملا یک نخبه امنیتی است، چرا که در زمانی که تنها ۲۵ سال داشت، با تاسیس سازمان امنیتی مجد در دل حماس، توانایی شگرف خود برای فرماندهی و رهبری را نشان داد و ۲3 سال حبس در زندان، او را به یک فولاد آبدیده تبدیل کرد. اینکه ماشین جنگی تا بن دندان مسلح صهیونیست‌ها ماه‌هاست به رغم اشراف کامل هوایی، ماهواره‌ای و جاسوسی بر باریکه‌ای 40 کیلومترمربعی و اشغال و انهدام بخش‌های وسیعی از آن، هنوز نه به رهبر اصلی مقاومت غزه یعنی سنوار دست پیدا کرده و نه خللی بر سازمان رزم حماس وارد کرده، بهترین گواه درست بودن لقب «سید امنیتی‌ها»ست که سال‌ها پیش بر ابوابراهیم نهاده شده است. خاطره‌ای از سنوار حاکی از آن است که او یکی از جملات امیرالمومنین علی‌(ع) را سرلوحه زندگی خود قرار داده است. «2 روز در زندگی انسان هست؛ روزی که در آن مرگ سرنوشت تو نیست و روزی که مرگ سرنوشت توست. در روز اول هیچ‌کس نمی‌تواند به تو آسیبی برساند و در روز دوم هیچ‌کس نمی‌تواند تو را نجات دهد».

* یک سازمان تک‌نفره

یحیی سنوار بیش از 2 دهه از عمر خود را در زندان‌های اشغالگران سپری کرده و در آن دوران، 2 کار مهم انجام داده است: اول اینکه با کاریزمای ذاتی و نظم خلل‌ناپذیر خود، به یک رهبر محبوب بین زندانیان دیگر تبدیل شده و همواره روحیه انقلابی و مقاومت آنان را تقویت کرده است و دوم، در دوران زندان به طور کامل بر زبان عبری تسلط یافته و با مطالعه‌ منابع فراوان، توانسته شناخت عمیقی از دشمن صهیونیستی خود پیدا کند. پس تا اینجای کار باید کاریزما و نفوذ موثر بر قلب و ذهن دوست و دشمن و توانایی بالا در امر دشمن‌شناسی را به عنوان 2 ویژگی مهم یحیی سنوار تلقی کنیم. 

ویژگی سوم یحیی سنوار، اعتقاد راسخ او به تنظیمات و سازماندهی مخفیانه انقلابی است. به گواه همه مبارزان فلسطینی، یحیی سنوار فرمانده و مدیر توانمندی است که مطالعات امنیتی را نه در کلاس‌های دانشگاهی و خواندن منابع خارجی، بلکه در میدان عمل فراگرفته است و به سطحی از فهم امنیتی دست یافته که در تاریخ حماس نظیر نداشته است. 

از روزی که سنوار از زندان آزاد شده و در غزه فعالیت خود را ادامه داده، اصول حفاظتی و امنیتی در این جنبش مهم مقاومت سیاق دیگری یافته و امکان نفوذ و مداخله برای موساد و دیگر سرویس‌های جاسوسی به حد صفر رسیده است. 

چهارمین ویژگی یحیی سنوار این است که درباره مساله رعایت اصول و ترتیبات سازمانی با احدی شوخی نداشته و نظم و جدیت آهنین او مثال‌زدنی است. حفظ نظم داخلی صفوف مبارزه، مسائل حفاظتی و کار و تلاش برنامه‌ریزی شده در طراحی و اجرای شبکه‌های تونلی در غزه، نمونه روشنی از مدیریت و فرماندهی یحیی سنوار است که در جریان عملیات تاریخی توفان الاقصی، هیمنه امنیتی رژیم صهیونیستی را از بین برد و فعالیت حماس را آنقدر مخفیانه پیش برده که تل‌آویو برای مبارزه با حماس، راهی جز نسل‌کشی و حمله به زنان و کودکان نیافته است. بنابراین انتخاب یحیی سنوار، نشان‌دهنده‌ عزم جدی جنبش حماس برای تداوم مبارزه در مسیری است که بنیان‌های آن بر مقاومت، ظلم‌ستیزی و رفتارشناسی دقیق دشمن استوار شده است. 

***